Միխայիլ Պրոկուդին-Գորսկի
Միխայիլ Պրոկուդին-Գորսկի (ռուս.՝ Прокудин-Горский, Михаил Иванович, 1744[1][2], Ֆունիկովա Գորա (գյուղ, Կիրժաչսկի շրջան), ԽՍՀՄ - 1812[3], 1813[1] կամ ոչ ուշ քան 1813, Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[3]), ռուս գրող, թարգմանիչ և բանաստեղծ։ Ռուսական կայսրության առաջին դրամատուրգներից մեկը (տպագրվել է Պրակուդին, Պրոկուդին և Պրոկուդին-Գորսկի ստորագրություններով)։
| Միխայիլ Պրոկուդին-Գորսկի | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1744[1][2] |
| Ծննդավայր | Ֆունիկովա Գորա (գյուղ, Կիրժաչսկի շրջան), ԽՍՀՄ |
| Մահացել է | 1812[3], 1813[1] կամ ոչ ուշ քան 1813 |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[3] |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն |
| Մայրենի լեզու | ռուսերեն |
| Մասնագիտություն | գրող, դրամատուրգ և թարգմանիչ |
Լուսանկարիչ և գյուտարար Սերգեյ Պրոկուդին-Գորսկու նախապապն է։
Կենսագրություն խմբագրել
Միխայիլ Պրոկուդին-Գորսկին ծնվել է 1744 թվականին, ծագումով 14-րդ դարից հայտնի Վլադիմիրյան ազնվականների տոհմից է։
1760 թվականին, լինելով Պրեոբրաժենսկի փրկարարական գնդի սերժանտ որպես դեսպանատան պալատական գտնվել է Կոստանդնուպոլսում, այնուհետև պաշտոնաթող Է եղել ենթասպայի կոչումով և ապրել է Վլադիմիր քաղաքում[4][5]։
1774-1778 թվականներին Մ. Պրոկուդին-Գորսկին եղել է Մոսկվայի կայսերական համալսարանին կից Ազատ ռուսական ժողովի անդամ, 1801 թվականին ունեցել է ենթասպայի նույն աստիճանը։ Մ. Մակարովի խոսքով նա զբաղվել է նաև գյուղատնտեսությամբ[5][6]։
Միխայիլ Պրոկուդին-Գորսկու գրական գործունեությունը սկսվել է 1764 թվականին, երբ նա «Ամսական երկերում» (հատոր XX, հուլիս, էջ 62-95) տպագրել է «Կոնստանդնուպոլսում Մոսկվայի դեսպանատան նախկին պալատական Մ. Պ.-ի նամակները կամ ծանուցումները»[7]։ Այդ ժամանակից ի վեր նրա անունը սկսել է բավականին հաճախ հայտնվել Ռուսական կայսրության պարբերականներում[5]։
1783 թվականին «Ռուսական խոսքի սիրահարների զրուցակիցում» (մաս X, էջ 174-176) Պրոկուդին-Գորսկին ուժերը փորձել է պոեզիայի մեջ` հրատարակելով երկու՝ «Վլադիմիրից ուղարկված բանաստեղծություններ» և «Վլադիմիրից ուղարկված տապանագիր» բանաստեղծությունները. երկուսն էլ գրվել են կոմս Ռոման Վորոնցովի մահվան կապակցությամբ[5][8]։
Միխայիլ Պրոկուդին-Գորսկին մահացել է 1812-1813 թվականներին, ենթադրաբար` Մոսկվա քաղաքում։
Մատենագրություն խմբագրել
- «Уединенное размышление деревенского жителя», с посвящением обер-прокурору Сената М. Ф. Соймонову, перевод, М. 1770.
- «Валерия, или действие души великой и благородной», оригинальный роман, написанный под влиянием Мармонтеля, М. 1774.
- «Самохвал», оригинальная комедия в 3 действиях, М. 1773.
- «Добродетель, увенчанная верностию», комедия в 5 действиях, М. 1774, посвящена, при письме, сенатору П. Д. Еропкину (перепечатана в «Российском Феатре», часть XXV, 1788 г., стр. 83—144).
- «Речь на день торжества славного и вечного мира между Империею Российскою и Портою Оттоманскою, заключенного Ее Величеством Императрицею Екатериною II, говоренная в собрании Владимирского дворянства, в г. Владимире, июля 10-го дня 1775 г.» М. 1775 (40, 6 стр.).
- «Торжествующий град Владимир», пролог в 1 действии, сочиненный на случай открытия Владимирского наместничества в 1778 г.», со стихами Ермила Кострова (седьмое последнее явление), М. 1778; посвящен графу Р. И. Воронцову (перепечатан в «Российском Феатре», ч. XXX, 1789 г., стр. 265—286, во «Владимирских губернских ведомостях» 1852 г., № 1 и во «Владимирском сборнике», К. Н. Тихонравова, М. 1857, стр. 122—127).
- «Речь при открытии Тамбовского наместничества, говоренная в торжественном собрании дворянства сочинителем, Михаилом Прокудиным», М. 1776.
- «Слово похвальное Морицу, графу Саксонскому, герцогу Семигальскому и Курляндскому, сочинение Томаса», перевод с французского языка, М. 1781.
- «Судьба деревенская, комедия, сочиненная в нравах деревенских жителей», в 3 д., М. 1782 (перепечатана в «Российском Феатре», ч. XXIX, 1789 г., стр. 93—132).
- «Речь благодарственная Ее Императорскому Величеству Всепресветлейшей, самодержавнейшей великой Государыне Императрице Екатерине Алексеевне Второй, законодательнице Всероссийской Империи, читанная во Владимире, от всего Владимирского дворянства, в аудиенц-зале пред портретом Ее Величества по прошествии трех лет, во время перемены судей от дворянства, декабря дня 1781 г.», М. 1782 (перепечатана во «Владимирских губернских ведомостях» 1864 г., № 37).
- «Слово похвальное Генриху Франциску д’Агессо, Канцлеру французскому», перевод с французского языка, соч. Томаса, М. 1783.
- «Глас славы на всерадостное восшествие на Всеросийский Императорский престол Его Величества всепресветлейшего самодержавнейшего великого Государя Императора Александра Павловича», 1801.
- «Туалет, или уборной деревенской столик» (опубликовано анонимно, М. 1802).
- «Сокращенное познание математики от начала арифметики до фортификации, или военной архитектуры», М. 1803 г., с фигурами.
- «Историческое похвальное слово генералу-аншефу, сенатору и кавалеру Еропкину», М. 1805 (по Сопикову — издано в 1814 году, уже после смерти автора)[5][9][10].
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 https://histrf.ru/uploads/media/default/0001/09/5f23d58e11b928a89aa2d32c9c84adf837ebf2ad.pdf
- ↑ 2,0 2,1 Словарь русских писателей XVIII века. Выпуск 2: К—П (ռուս.) / под ред. А. М. Панченко — СПб.: Наука, 1999. — С. 496—499. — ISBN 5-02-028095-X
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 http://lib.pushkinskijdom.ru/Default.aspx?tabid=854
- ↑ Смирдин. «Роспись книгам».
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 |Прокудин-Горский, Михаил Иванович}}
- ↑ Кашпирев В. «Памятники новой русской истории», том I, страница 83 (в воспоминаниях М. Н. Макарова).
- ↑ Рогожин В. П. «Указатель к Сопикову».
- ↑ Сопиков В. Опыт российской библиографии
- ↑ Майков Л. Н. «Очерки из истории русской литературы», СПб. 1889, стр. 415
- ↑ Евгений М. «Словарь русских светских писателей», т. II, стр. 138
Գրականություն խմբագրել
- Афанасьев А. Н. «Русские сатирические журналы 1699—1774 г.», М. 1859, стр. 153—154 (выдержка из ком. «Добродетель»).
- Бурцев А. Е. «Библиографическое описание редких и замечательных книг», том V, СПб. 1901, № 1846 и т. VII, СПб. 1901, № 2231.
- «Московский курьер», часть І, страница 391.
- Неустроев А. Н. «Историческое розыскание о русских повременных изданиях и сборниках», СПб. 1874 и «Указатель» к нему.
- «Русская старина» 1891, т. 72, стр. 598.
- Сиповский В. В. «Из истории русского романа и повести», ч. 1, СПб. 1903, стр. 22 и 217—218 (выдержки из предисловия к «Валерии»).