Միլեթ
Միլեթ (հին հունարեն՝ Μίλητος՝ Միլեթոս), հնագույն քաղաք Հոնիայում, Մեանդրոսի (այժմ՝ Մեծ Մենդերես, Թուրքիայում) գետաբերանի շրջանում։ Մ.թ.ա. XVI դարից Միլեթում բնակվել են հույներ։ Մ․թ․ա․ XIV դարում աքայական խոշոր, ամրացված քաղաք էր։ Մ․թ․ա․ XI-X դարերում Միլեթում վերաբնակվել են հունական նոր ցեղեր՝ հոնիացիները։ «Իլիական»-ում Միլեթն անվանվում է կարիացիների քաղաք։ Մ․թ․ա․ VIII-VI դարերում եղել է առևտրական, արհեստագործական և մշակութային զարգացած պոլիս, հիմնել է բազմաթիվ գաղութներ (Կյուզիկոս, Սինոպե, Պոնտիկապեոն, Թեոդոսիա և այլն)։ Մ․թ․ա․ VII դարի կեսին Միլեթն ընդունել է լիդիացիների գերիշխանությունը՝ պահպանելով ներքին ինքնավարություն։ Միլեթը տնտեսական և քաղաքական ծաղկում է ապրել տիրանոս Թրասիբուլոսի (մ․թ․ա․ մոտ 610-600) ժամանակ։ Մ․թ․ա․ VI դարում Միլեթում առաջացել է միլեթյան դպրոցը։ Մ․թ․ա․ VI-րդ դ․ կեսին ընկել է պարսկական լծի տակ։ Մ․թ.ա․ 500 թվականին գլխավորել է Հոնիայի քաղաքների ապստամբությունը Պարսկաստանի դեմ, որով սկսվել են հույն-պարսկական պատերազմները։ 494 թվականին պարսիկներն ավերել են քաղաքը։ 479 թվականից սկսվել է Միլեթի վերականգնումը, 478 թվականին մտել է Աթենական 1-ին ծովային միության մեջ։ Պելոպոնեսյան պատերազմից (մ․թ․ա․ 431-404) հետո դարձյալ ընկել է պարսկական լծի տակ։ 334 թվականին նվաճել է Ալեքսանդր Մակեդոնացին, 129 թվականին՝ Հռոմը։ Պահպանվել են Միլեթի ավերակները։ XX դարի սկզբից կատարվում են պեղումներ։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 536)։ |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Միլեթ» հոդվածին։ |