Մերկ Մոնա Լիզա

Մերկ Մոնա Լիզա;
տեսակ	գծանկար
նկարիչ	անհայտ
տարի	1510
բարձրություն	72,4 սանտիմետր
լայնություն	54 սանտիմետր
ժանր	նյու
նյութ	թուղթ և black chalk?
գտնվում է	Կոնդե թանգարան
հավաքածու	Կոնդե թանգարան
	պատկերված են
	Ծանոթագրություններ;
	Nude Mona Lisa Վիքիպահեստում

Մերկ Մոնա Լիզա կամ Մերկ Ջոկոնդա (Joconde Nue), Սնափառ կին (Mona Vanna ), Մերկ Դոնա (Donna Nuda) և այլն, Լեոնարդո դա Վինչիի Մոնա Լիզա հայտնի նկարի տարբերակներ, որտեղ մոդելը պատկերված է առանց հագուստի։

Պահպանվել են այսպիսի քսան նկար^[3], որոնցից առաջինները նկարել են Լեոնարդոյի աշակերտները։ Դրանցից մի քանիսը դիմանկարի նախօրինակի ճիշտ կրկնությունն են, բացառությամբ, որ մոդելը մերկ է։ Նկարների մի մասը տարբեր են նախօրինակից, միայն փորձել են մոդելի դիրքը և ժպիտը կրկնօրինակել՝ թեև մոդելի դեմքը պատկերված է ոչ թե երեք քառորդով այլ դիմացից։

Գծանկար խմբագրել

Պահպանված նկարներից մի քանիսի հետազոտությունը հաստատում է, որ Մոնա Լիզային փորձել են այսպես ներկայացնել իսկական «Մոնա Լիզայի» ստեղծման ժամանակ։

Ֆրանսիայի Կոնդեի թանգարանում պահպանվող գծանկարը, ըստ որոշ մասնագետների պատկանում է Լեոնարդո դա Վինչիին^[4]։ Այս վարկածը առաջ է քաշվել 2017 թվականին։ Մինչ այդ, մոտ մեկուկես դար ամրոցում պահպանվող նկարը վերագրվում էր Լեոնարդոյի աշակերտներին։ Բայց փորձաքննությունը պարզել է, որ դեմքի շուրջ մատիտի գծերը արված են աջ ձեռքով։ Սա կասկածի տակ է դնում Լեոնարդոյի հեղինակությունը, քանի որ նա ձախլիկ էր^[5]։

Գծանկարը համարյա նույն չափի է՝ ինչ բնօրինակը։ Թղթի վրայի փոքր անցքերը կարող են վկայել, որ այն ամրացրել են տախտակին, որ նկարը փոխանցեն երփնագիրը սկսելուց առաջ։ Ֆրանսիացի փորձագետները աշխատում են հեղինակին պարզելու ուղղությամբ^[3], վարկած կա, որ գծանկարը Սալաիի կամ Ֆրանչեսկո Մելցիի^[6] ստեղծագործությունն է։

Գծանկարի հետազոտություն խմբագրել

Հեղինակության գաղտնիքը պարզելու համար 2017 թվականի սեպտեմբերից սկսած Ֆրանսիայի թանգարանների հետազոտությունների և վերականգնման կենտրոնը (ֆր.՝ Centre de recherche et de restauration des musées de France) նկարը ենթարկել է ինֆրակարմիր ռեֆլեքսոգրաֆիայի, ռենտգենոգրաֆիայի, ածխաջրածնային հետազոտության և եկել այն եզրակացության, որ գծանկարը ստեղծվել է 1485 և 1638 թվականների արանքում^[7]։

Երփնագրեր խմբագրել

Վարկած կա, որ հայտնի «Մոնա Լիզային» զուգահեռ Լեոնարդոն նկարել է նաև մերկ տարբերակը, որը հետագայում կորսվել է։ Այս իրողությամբ էլ պայմանավորված է նման նկարների մեծ քանակը։ Պահպանվել են առնվազն վեց նկար, որոնք ոճով շատ նման են Լեոնարդոյի վրձնին։ Դրանք, բոլորն էլ վերագրվում են Լեոնարդոյի դպրոցին^[8]։ Մնացած տարբերակները կատարման ոճով անկախ են, բայց Լեոնարդոյի նկարի հետ նմանությունը ակնհայտ է։

Սալաի. «Մոնա Վանա» (16-րդ դար, Լուվր)
Լեոնարդո դա Վինչիի դպրոցի անհայտ նկարիչ «Մերկ Դոնա» (16-րդ դարի վերջ, Էրմիտաժ)
Անհայտ նկարիչ, «Գեղեցկուհի Գաբրիել» (La Belle Gabrielle). (16-րդ դար, կոմս Սփենսերի հավաքածո Նոհեմփթոնում, Անգլիա)
Անհայտ նկարիչ. (16-րդ դար, մասնավոր հավաքածո Իտալիա)
Սալաի (կասկածելի). «Մոնա Վանա» (16-րդ դար, Լուվր)
Կարլո Անտոնիո Պրոկաչինի. «Ֆլորա» (մոտ․ 1600, Բերգամո)
Յոս վան Կլևե «Մոնա Վանա Նուդա» (16-րդ դար, Պրահա)

Անդրադարձ գրականությունում խմբագրել

Բոբ Շոուն իր «Ջոկոնդայի կատակը» պատմվածքում անդրադառնում է «Մերկ Ջոկոնդաների» ծագման առեղծվածին և ոչ հեռու ապագայում հնարավոր է դառնում լուծել այն։

Գրականություն խմբագրել

Martin Kemp. '«Here’s Looking at You»: The Cartoon for the So-Called Nude Mona Lisa' // Illuminating Leonardo: A Festschrift for Carlo Pedretti Celebrating His 70 Years of Scholarship (1944—2014). 2016
Caroline Lanfranc de Panthou; Benjamin Peronnet, Dessins italiens du Musée Condé à Chantilly. I, Autour de Pérugin, Filippino Lippi et Michel-Ange, éd. RMN, 1995, 9782711833504, notice 22
Michel Laclotte et Nathalie Volle (dir.), Fra Angelico, Botticelli... chefs-d'œuvre retrouvés, Cercles d'art - domaine de Chantilly, 2014, 165 p. ISBN 9782702210239, p. 142-145 (Notice 37 rédigée par Vincent Delieuvin)

Ցուցահանդեսներ խմբագրել

Joconde. Da Monna Lisa alla Gioconda nuda. Գ․ Վինչի, 2009 թվական

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Առցանց թանգարան Արխիվացված 2018-04-05 Wayback Machine
«Joconde». Portail des collections des musées de France (ֆրանսերեն). Վերցված է 2018 թ․ մարտի 3-ին.
Կոնդեի թանգարանի կայք Արխիվացված 2017-09-30 Wayback Machine

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Joconde (ֆր.) — 1975.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 JocondeLab — 2014.
↑ ^3,0 ^3,1 Agence France-Presse (2017 թ․ սեպտեմբերի 29). «Leonardo da Vinci may have drawn nude Mona Lisa» (անգլերեն). the Guardian. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 2-ին.
↑ «Could This Nude Mona Lisa Really Be by Leonardo da Vinci? The Louvre Says Yes | artnet News». artnet News (ամերիկյան անգլերեն). 2017 թ․ սեպտեմբերի 29. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 2-ին.
↑ Rodriguez, Cecilia. «Naked Mona Lisa By Da Vinci, Discovered In France, Is Rocking The Art World». Forbes (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ մարտի 2-ին.
↑ «La Joconde nue, dite Mona Vanna». Les Collections du musée Condé. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 3-ին.
↑ «The gioconda nuda» trasferita in gran segreto nei laboratori del Louvre: forse è di Leonardo». repubblica.it/. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 15-ին.
↑ «Did da Vinci paint 'Mona Lisa' in the nude?». NY Daily News (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ մարտի 2-ին.

[_155eabc080e52fc8-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Joconde (ֆր.) — 1975.

[_c895c2389263af1b-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 JocondeLab — 2014.

[:0-3] 3,0 ^3,1 Agence France-Presse (2017 թ․ սեպտեմբերի 29). «Leonardo da Vinci may have drawn nude Mona Lisa» (անգլերեն). the Guardian. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 2-ին.

[4] «Could This Nude Mona Lisa Really Be by Leonardo da Vinci? The Louvre Says Yes | artnet News». artnet News (ամերիկյան անգլերեն). 2017 թ․ սեպտեմբերի 29. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 2-ին.

[5] Rodriguez, Cecilia. «Naked Mona Lisa By Da Vinci, Discovered In France, Is Rocking The Art World». Forbes (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ մարտի 2-ին.

[6] «La Joconde nue, dite Mona Vanna». Les Collections du musée Condé. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 3-ին.

[7] «The gioconda nuda» trasferita in gran segreto nei laboratori del Louvre: forse è di Leonardo». repubblica.it/. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 15-ին.

[8] «Did da Vinci paint 'Mona Lisa' in the nude?». NY Daily News (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ մարտի 2-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]