Մերի Ջինի Մեյ Սայմոն (անգլ.՝ Mary Jeannie May Simon; օգոստոսի 21, 1947(1947-08-21)[1], Kangiqsualujjuaq, Kativik Regional Government, Nord-du-Québec, Քվեբեկ, Կանադա[1][2]), կանադացի ռադիոլրագրող[5], դիվանագետ, քաղաքական և պետական գործիչ։ Կանադայի գործող 30-րդ գլխավոր նահանգապետը 2021 թվականի հուլիսի 26-ից, որը ներկայացնում է Կանադայի թագավորը, այդ պաշտոնում երկրի բնիկ ժողովուրդների առաջին ներկայացուցիչն է[5]։ Նախորդը դեսպան Դանիայում (1999-2002)[5][6]։ Քվեբեկի ազգային շքանշանի սպա (1992), Կանադայի շքանշանի սպա (2005)[7]։

Մերի Սայմոն
 
Կրթություն՝ Fountain-Fort Carson High School?
Մասնագիտություն՝ դիվանագետ և քաղաքական գործիչ
Ազգություն ինուիտներ
Ծննդյան օր օգոստոսի 21, 1947(1947-08-21)[1] (76 տարեկան)
Ծննդավայր Kangiqsualujjuaq, Kativik Regional Government, Nord-du-Québec, Քվեբեկ, Կանադա[1][2]
Քաղաքացիություն  Կանադա
Ամուսին Whit Fraser?
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է 1947 թվականի օգոստոսի 21-ին Քվեբեկ նահանգի Հյուսիսային Քվեբեկ շրջանի Նունավիկ շրջանի Կատիվիկ շրջանի Ինուիտ «Հյուսիսային գյուղ» Կանգիքսուալուջուակում։ Հայրը Բոբ Մեյն է (Bob May), Hudson Bay առևտրային ընկերության մենեջեր, մայրը՝ Նենսի։ Ընտանիքը ունի ութ երեխա, Մերին երկրորդ ամենամեծն է:Հայրական կողմից ունի անգլիական արմատներ, մայրական կողմից՝ ինուիտներ։ Ավարտել է դաշնային դպրոցի վեց դասարաններ։ Մեյի ընտանիքը վարել է ինուիտների համար ավանդական ապրելակերպ, այդ թվում՝ կենսապահովման, ձկնորսության և որսի[7]։

1970-ականներին աշխատել է CBC North-ում՝ Կանադայի հյուսիսային հեռուստառադիոհեռարձակման կորպորացիայի ծառայությունում[7]։

1970-ական թվականների վերջերից աշխատել է Հյուսիսային Քվեբեկի ինուիտների ասոցիացիա (1978 թվականից՝ Makivik Corporation) ոչ առևտրային կազմակերպությունում, որը պաշտպանում է Քվեբեկի ինուիտների իրավունքները, 1978-1982 թվականներին՝ փոխնախագահ, մինչև 1985 թվականը՝ նախագահ։ 1980-1983 թվականներին եղել է «Ինուիտների շրջաբերական խորհուրդ» (ԻՀԿ) ոչ առևտրային կազմակերպության ղեկավարության անդամ, 1986-1992 թվականներին՝ նախագահ։ 1986 թվականին ամերիկացի, կանադացի և գրենլանդացի ինուիտների պատվիրակության գլխավորությամբ այցելել է Մոսկվա[7]։

Մասնակցել է Շառլոթաունի համաձայնագրի բանակցություններին։

1993 թվականին նշանակվել է Կանադայի բնիկ ժողովուրդների հարցերով թագավորական հանձնաժողովի համանախագահ[7]։

1994-2004 թվականներին եղել է Կանադայի շրջկենտրոնական հարցերով հատուկ ներկայացուցիչ։ Նա բանակցություններ է վարել Արկտիկայի խորհրդի ստեղծման շուրջ (հիմնադրվել է 1996 թվականին), ղեկավարել է Կանադայի պատվիրակությունները այս կազմակերպության նիստերում, ինչպես նաև պատասխանատու է եղել Կանադայի միջազգային գործերի նախարարությունում Արկտիկայի հարցերի և տարածաշրջանի ժողովուրդների միջև կապերի ամրապնդման համար։ 1999-2002 թվականներին աշխատել է Դանիայում որպես դեսպան, 1997-2002 թվականներին՝ Կանադայի շրջակա միջավայրի համագործակցության հանձնաժողովի Հանրային խորհրդի անդամ Հյուսիսամերիկյան ազատ առևտրի համաձայնագրի (NAFTA)շրջանակներում[7]։

1995-1999 թվականներին և 2002-2003 թվականներին եղել է Օնտարիո նահանգի Փիթերբորո քաղաքի Տրենտ համալսարանի կանցլեր[7]։

2006-2012 թվականներին՝ Inuit Tapiriit Kanatami շահույթ չհետապնդող կազմակերպության նախագահ, որը պաշտպանում է Կանադայի ինուիտների շահերը[7]։

2021 թվականի հուլիսի 6-ին նշանակվել է Կանադայի Գեներալ-Նահանգապետ[6][7]։ Պաշտոնը ստանձնել է հուլիսի 26-ին[5]։

«Կռունկներ Մերիի համար» խմբագրել

«Կռունկներ Մերիի համար» ամերիկացի, կանադացի և գրենլանդացի ինուիտների պատվիրակության՝ Մերի Սայմոնի գլխավորությամբ Չուկոտկա կատարած այցի ժամանակ ռեժիսոր Վլադիմիր Գրիգորևիչ Պատրուշևը նկարահանել է «Կռունկներ Մերիի համար» (1988, Դալտելեֆիլմ) ժամանակագրական-վավերագրական կարճամետրաժ ֆիլմը[8], որի անունը տվել է «Էրգիրոն «համույթի» Կռունկներ» երգը[9]։

Անձնական կյանք խմբագրել

1967 թվականին ամուսնացել է Ռոբերտ Օտիսի հետ։ Այնուհետև ամուսնացել է Ջորջ Սայմոնի հետ։ 1994 թվականից Ամուսնացած է լրագրող Ուիթ Ֆրեյզերի հետ, ունի երեք երեխա (երկու որդի և մեկ դուստր)[7]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 https://www.ordre-national.gouv.qc.ca/membres/membre.asp?id=154
  2. 2,0 2,1 2,2 https://pm.gc.ca/en/news/backgrounders/2021/07/06/mary-simon-oc-oq
  3. https://www.gg.ca/fr/distinctions/recipiendaires/146-4018
  4. Nersornaat 1992
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 «Первая представительница коренных народов Канады вступила в должность генерал-губернатора». ТАСС. 2021 թ․ հուլիսի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 26-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 27-ին.
  6. 6,0 6,1 «Новым генерал-губернатором Канады впервые стала представительница коренных народов страны». Эхо Москвы. 2021 թ․ հուլիսի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 7-ին.
  7. 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 «Саймон, Мэри». ТАСС. 2021-07. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 26-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 26-ին.
  8. Патрушев, Владимир Трунька о себе, своих попутчиках и славном «Дальтелефильме». — Владивосток: Дальиздат, 2014. — 347 с. — ISBN 978-5-905754-26-5 «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 26-ին.
  9. «1988 г. «Дело» фильма «Журавли для Мэри», Дальтелефильм». История телевидения и радио в Приморье. ГТРК Владивосток. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 8-ին.