Մարտին Գիլավյան

հայ գրականագետ

Մարտին Գարեգինի. Գիլավյան (փետրվարի 10, 1946(1946-02-10), Գորիս, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ գրականագետ։ Բանասիրական գիտությունների դոկտոր (1995), պրոֆեսոր (2003)։

Մարտին Գիլավյան
Ծնվել էփետրվարի 10, 1946(1946-02-10) (78 տարեկան)
Գորիս, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Մասնագիտությունգրականագետ և դասախոս
Հաստատություն(ներ)Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան
Ալմա մատերՀայկական պետական մանկավարժական համալսարան (1969)
Կոչումպրոֆեսոր
Գիտական աստիճանբանասիրական գիտությունների դոկտոր (1995)

Կենսագրություն խմբագրել

Մարտին Գիլավյանը ծնվել է 1947 թվականի փետրվարի 10-ին Գորիսում։ 1969 թվականին ավարտել է Երևանի Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական ինստիտուտի բանասիրական ֆակուլտետը։ Վերապատրաստվել է Մոսկվայի մանկավարժական ինստիտուտում։ 1982 թվականին ստացել է բանասիրական գիտությունների թեկնածուի («Ռուսական սիմվոլիզմը և արևելահայ պոեզիան»[1]), 1995 թվականին՝ բանասիրական գիտությունների դոկտորի («Նորագույն շրջանի հայ պոեզիան») գիտական աստիճան (2003 թվականից՝ պրոֆեսոր)։ 1972 թվականից դասավանդում է ՀՊՄՀ ռուս և արտասահմանյան գրականության ամբիոնում, 1995-2011 թվականներին եղել է բանասիրական ֆակուլտետի դեկան, 2000 թվականից՝ հայ գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի պրոֆեսոր, 2013 թվականից՝ Վաչե Պարտիզունու անվան հայ նոր և նորագույն գրականության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի պրոֆեսոր[2]։ 2005 թվականից եղել է ՀՊՄՀ «Հայագիտական հանդեսի» գլխավոր խմբագիր[3]։

Աշխատությունները վերաբերում են նորագույն շրջանի հայ գրականությանը։ Հեղինակ է «Ժամանակը և պոեզիան» (1990), «Պոեզիան ու ժամանակի շարժումը» (2003) մենագրությունների[4]։

Ստեղծագործություններ խմբագրել

Հրապարակումներ[2] խմբագրել

  • «Ժամանակը և պոեզիան» (Երևան, 1992):
  • «Պոեզիան և ժամանակի շարժումը», (Երևան, 2002, մենագրություններ)։
  • «Քեզ հետ և առանց քեզ» բանաստեղծությունների ժողովածուն (Երևան, 2003):
  • «Ռազմիկ Դավոյանի բանաստեղծական դիմանկարը» («Հայագիտական հանդես» 2011, է, «Սևակյան զանգերի նորօրյա ղողանջները», «Գարուն», 2011, 5-6,
  • «Տիպաբանական աղերսակցությունները հոգևոր մաքառումների բանաստեղծական արծարծումներում (Պ. Սևակ-Յու. Մարցինկավիչյուս)», «Հայագիտական հանդես», 2012:
  • «Համո Սահյանը և 1960-ականների գրական շարժումը», («Գարուն», 2012, 11-12):
  • «Հայագիտական հանդես», «Վ. Պետրոսյանը և 1960-70-ական թթ. գրական-գեղարվեստական զարգացումները (ժողովածու)», «Հայագիտական հանդես», թիվ 1, Երևան, 2014:
  • «Գոնսալո Գուարչ. «Հայկական տոհմածառը», «Գարուն», N9-10, 2015, Սերունդների հետ, սերունդների կողքին, «Հայագիտական հանդես» (Հավելված), (Երևան, 2015): (60-ից ավելի գիտական հոդվածներ)։
  • Համո Սահյանի չափածո մատյանի վերջին էջերը, Հայագիտական հանդես, համար 2-րդ, էջ 10, (Երևան, 2017):
  • Սիմվոլիզմը հայ պոեզիայում, ԱՁ «Արման Ասմանգուլյան», էջ 130, (Երևան, 2017)։
  • Վահան Տերյանից Պարույր Սևակ ու մինչև մեր օրերը, ԱՁ «Արման Ասմանգուլյան», էջ 284, (Երևան, 2017):

Գիրք[2] խմբագրել

  • Պոեզիան ու ժամանակի շարժումը։ Հոդվ., գրակ. դիմանկարներ, Նաիրի, 2003, 168 էջ[5]։
  • Սիմվոլիզմը հայ պոեզիայում, Հեղինակային հրատարակչություն, Երևան, 2018, էջ 192։

Պարգևներ, մրցանակներ խմբագրել

  • ՀՀ ԿԳՆ մեդալ
  • Ֆրիտյոֆ Նանսեն մեդալ
  • Մանկավարժական համալսարան» մեդալ
  • ԱԺ նախագահի պատվոգիր
  • ՀՀ վարչապետի պատվոգիր
  • Հայաստանի գրողների միության պատվոգիր

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ««Լեզուն ազգի ինքնության պահպանման առաջին գրավականն է». Մարտին Գիլավյան». Hayern Aysor. 2017 թ․ փետրվարի 17. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 10-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Մարտին Գարեգինի Գիլավյանի կենսագրությունը ՀՊՄՀ կայքում». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 10-ին.
  3. «Մարտին Գիլավյանի կենսագրությունը avproduction.am կայքում». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 14-ին.
  4. «Ով ով է։ Հայեր» հանրագիտարան, հատոր առաջին, գլխավոր խմբագիր Հովհաննես Այվազյան, Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, Երևան, 2007։
  5. Գիլավյան, Մարտին (2003). Պոեզիան ու ժամանակի շարժումը։ Հոդվ., գրակ. դիմանկարներ. Նաիրի. ISBN 9785550013458.