Մարտական խոզեր
Մարտական խոզեր (ռուս.՝ Боевые свиньи), արտահայտություն, որն օգտագործվում է հին և նոր ժամանակներում տարբեր պետությունների բանակներում մարտական նպատակներով կիրառված խոզերին անվանելու համար։
Մարտական կիրառություն խմբագրել
Մարտական խոզերն օգտագործվել են պատերազմական փղերի դեմ հնագույն պատերազմներում։ Պլինիոս Ավագը պնդում էր, որ փղերը վախեցան, երբ լսեցին խոզերի ծղրտոցը և սկսեցին նահանջել[1]։ Հռոմեացիները նաև օգտագործել են պատերազմական խոզեր՝ Պիրրոսի փղերին վախեցնելու համար մ.թ.ա. 275 թվականին[2]։ Իսկ Պրոկոպիոս Կեսարացին իր «Պատմություն պատերազմների» գրքում մեջբերել է Եդեսիայի պաշտպանների արձանագրությունները, որտեղ խոսվում է Խոսրով Ա-ի փղերին պատից վախեցնելու համար խոզերի օգտագործման մասին[3]։
Պատմական վկայություններ կան նաև Պոլյանուսից և Կլավդիոս Էլիանից «Կրակոտ» կամ «Կրակոտ խոզերի» օգտագործման մասին[4][5]։ Երկու հեղինակներն էլ պնդում են, որ Անտիգոնոս II Գոնատասը, պաշարելով Մեգարան մ.թ.ա. 266 թվականին, խոզերին խեժով պատել և այրել է ՝ բաց թողնելով թշնամու մարտական փղերի դեմ։ Փղերը սարսափեցին և սպանեցին իրենց մեծ թվով զինվորներին։
Ժամանակակից կիրառություն խմբագրել
Ռուսաստանի Ներքին գործերի նախարարության, Մոսկվա քաղաքի կինոլոգիական ստորաբաժանումներից մեկում, խոզը ծառայության մեջ է։ Շան հետ վարողները քարշ են տվել խոզին` պայթուցիկ որոնելու համար։ Երբեմն նա կանչերի է դուրս գալիս ծառայողական շների հետ[6]։
Իսրայելացի վերաբնակիչները, մեկ տարվա ջանքերից հետո, հրաժարվեցին ահաբեկիչների վրա հարձակվելու համար վարժեցված պատերազմական խոզեր բուծելու գաղափարից։ Ենթադրվում էր, որ այս «Կեղտոտ», իսլամի տեսանկյունից, կենդանիները կվախեցնեն պոտենցիալ ահաբեկիչներին։ Նախագծի նախաձեռնողների կարծիքով՝ մոլեռանդները կվախենան իրենց կյանքը վտանգել մի վայրում, որտեղ խոզերը կարող են հարձակվել իրենց վրա, քանի որ դա կարող է արժենալ նրանց տեղը դրախտում։ Այնուամենայնիվ, պրակտիկան ցույց է տվել, որ խոզերին դժվար է վարժեցնել և խուսափել մարդկանց նկատմամբ ագրեսիվ պահվածքից[7]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Плиний Старший. VIII, 9
- ↑ Элиан. О природе животных. I, 38
- ↑ Прокопий Кесарийский. Война с готами IV.14.30-43.
- ↑ Полиэн. Стратегемы. IV.6.3
- ↑ Элиан. О природе животных. XVI.36
- ↑ «Российские боевые свиньи вынюхивают взрывчатку» — Новости(չաշխատող հղում)
- ↑ «В Израиле свернут проект разведения антитеррористических свиней» Արխիվացված 2011-08-14 Wayback Machine, lenta.ru, 11.12.2006.