Մարիա Բրաբանտացի (հոլ.՝ Maria van Brabant, ֆր.՝ Marie de Brabant, մայիսի 13, 1254(1254-05-13)[1], Լյուվեն, Լյովեն, Բելգիա - հունվարի 12, 1321(1321-01-12)[2][1], Մյոլան ան Իվելին, arrondissement of Mantes-la-Jolie, Սենա և Ուազա, Ֆրանսիա), Բրաբանտի դուքս Հենրիխ III-ի և Ադելաիդա Բուրգունդացու դուստրը, Ֆրանսիայի թագավոր Ֆիլիպ III Համարձակի կինը, Ֆրանսիայի թագուհին 1274-1285 թվականներին։

Մարիա Բրաբանտացի
Ծնվել է՝մայիսի 13, 1254(1254-05-13)[1]
ԾննդավայրԼյուվեն, Լյովեն, Բելգիա
Մահացել է՝հունվարի 12, 1321(1321-01-12)[2][1] (66 տարեկան)
Վախճանի վայրՄյոլան ան Իվելին, arrondissement of Mantes-la-Jolie, Սենա և Ուազա, Ֆրանսիա
Cordeliers Convent
ՏոհմHouse of Reginar?
ՀայրHenry III, Duke of Brabant?[3]
ՄայրAdelaide of Burgundy?[3]
ԵրեխաներԼուի դ’Էվրյո, Blanche of France, Duchess of Austria? և Margaret of France?[3]
Հավատքկաթոլիկություն

Կենսագրություն խմբագրել

Մարիան ծնվել է 1254 թվականի մայիսի 13-ին Լյովենում։ Նա Բրաբանտի և Ստորին Լոթարինգիայի դուքս Հենրի III Բարեսրտի և նրա կնոջ՝ Ադելաիդա Բուրգունդացու միակ դուստրն էր։ Նրանից բացի ընտանիքն ուներ երեք որդի՝ Հենրին, Ժանն ու Գոդֆրիդը։

1274 թվականի օգոստոսի 21-ին Վինսենում Բրաբանտի Մարիամի և Ֆրանսիայի թագավոր Ֆիլիպ III-ի միջև կնքվեց ամուսնական պայմանագիր։ 1275 թվականի հունիսի 24-ին Մարիան թագադրվեց Փարիզի Սենտ Շապել սուրբ մատուռում ։ Թագավորի համար սա երկրորդ ամուսնությունն էր[4]։ Իզաբելլա Արագոնցու հետ առաջին ամուսնությունից նա ունեցել է երեք որդի։ Մերին և Ֆիլիպը երեք երեխա ունեին.

  • Լյուդովիկոս (1276-1319)
  • Բլանկա (1278-1305)
  • Մարգարիտա (1282-1317)

1276 թվականին Ֆիլիպի առաջին ամուսնությունից ծնված առաջնեկը՝ Լյուդովիկոսը հանկարծամահ է լինում։ Այն խմբավորումներից մեկը, որը պայքարում էր թագավորի վրա ազդեցություն ունենալու վրա, լուրեր է տարածել, որ նրա կինն իբր ցանկանում էր գահի ճանապարհ հարթել սեփական երեխաների համար։ Լուրը չհաստատվեց, և որոշ ժամանակ անց Պիեռ դե լա Բրոսուն, ով արքունիքում սենեկապետ էր, բռնեցին և մահապատժի ենթարկեցին։ Գործի տարօրինակն այն էր, որ այն բավականին հանկարծակի էր և դատարանում չէր քննվել։

Ֆիլիպ III-ի կառավարման օրոք Մարիան մեծ ազդեցություն ունեցավ նրա վրա, քանի որ նրա ամուսինը անզոր և թույլ կամք ունեցող անձնավորություն էր, որը հեշտությամբ տրվում էր ներշնչանքներին։ Բայց 1285 թվականին նրա մահից հետո, թագուհին կորցրեց ողջ քաղաքական ազդեցությունը արքունիքում և իրեն նվիրեց երեխաների դաստիարակությանը։ Ֆրանսիայի թագը ժառանգել է նրա տասնյոթամյա խորթ որդին՝ Ֆիլիպը։ Մարիա Բրաբանացին երկար կյանք ապրեց՝ գերազանցելով իր բոլոր երեխաներին։ Նրա դուստր Բլանկան, ով դարձել է Հաբսբուրգի արքայազն Ռուդոլֆի կինը, մահացել է ծննդաբերության ժամանակ 1305 թվականին։ Մարգարեթը, ով դարձավ Անգլիայի թագուհի, ութ տարի ապրեց երջանիկ ամուսնության մեջ և մահացավ ամուսնուց հետո 1317 թվականին։ Լուի դ'Էվրոն, ով առանձնանում էր հանգիստ և բարի բնավորությամբ, փորձում էր հեռու մնալ քաղաքական ինտրիգներից։ Նա մահացել է երկու տարի անց։ Մարիան ականատես է եղել իր հանգուցյալ ամուսնու երկու թոռների՝ Լուիի և Ֆիլիպի գահակալմանը։ Ինքը՝ Մարիան մահացավ 1321 թվականի հունվարի 10-ին վաթսունվեց տարեկան հասակում և հուղարկավորվեց Փարիզի Ֆրանցիսկյան վանքում։

Մշակույթում խմբագրել

Մարիա Բրաբանտացուն է նվիրված Գի Բրետոնի «Սիրո պատմություն Ֆրանսիայի պատմության մեջ» աշխատության առաջին հատորում զետեղված պատմվածքներից մեկը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել