Մասնակից:Nymphsnv/Ավազարկղ

Name

The first use of the term "Catholic Church" (literally meaning "universal church") was by the church father Saint Ignatius of Antioch in his Letter to the Smyrnaeans (circa 100 AD). He died in Rome, with his relics located in the Basilica of San Clemente al Laterano.

Հավելյալ տեղեկություն՝ Catholic (term) և Roman Catholic (term)

Catholic (from հուն․՝ καθολικός, katholikos - «universal») was first used to describe the church in the early 2nd century. The first known use of the phrase "the catholic church" (καθολικὴ ἐκκλησία he katholike ekklesia) occurred in the letter written about 110 AD from Saint Ignatius of Antioch to the Smyrnaeans. In the Catechetical Lectures (Կաղապար:Circa) of Saint Cyril of Jerusalem, the name "Catholic Church" was used to distinguish it from other groups that also called themselves "the church". The "Catholic" notion was further stressed in the edict De fide Catolica issued 380 by Theodosius I, the last emperor to rule over both the eastern and the western halves of the Roman Empire, when establishing the state church of the Roman Empire.

Since the East–West Schism of 1054, the Eastern Church has taken the adjective "Orthodox" as its distinctive epithet (however, its official name continues to be the "Orthodox Catholic Church") and the Western Church in communion with the Holy See has similarly taken "Catholic", keeping that description also after the Protestant Reformation of the 16th century, when those who ceased to be in communion became known as "Protestants".

While the "Roman Church" has been used to describe the pope's Diocese of Rome since the Fall of the Western Roman Empire and into the Early Middle Ages (6th-10th century), the "Roman Catholic Church" has been applied to the whole church in English language since the Protestant Reformation in the late 16th century. "Roman Catholic" has occasionally appeared also in documents produced both by the Holy See, notably applied to certain national episcopal conferences, and local dioceses.

The name "Catholic Church" for the whole church is used in the 1990 Catechism of the Catholic Church, the 1983 Code of Canon Law, the documents of the 1962-65 Second Vatican Council, and numerous other official documents.

Organisation

"I will give you the keys of the kingdom of heaven, and whatever you bind on Earth shall be bound in heaven, and whatever you loose on Earth shall be loosed in heaven." Jesus to Peter in the Gospel of Matthew, Matthew 16:19

The crossed gold and silver keys of the Holy See symbolise the keys of Simon Peter, representing the power of the papal office to loose and bind. The triple crown papal tiara symbolises the triple power of the Pope as "father of kings", "governor of the world" and "Vicar of Christ". The gold cross on a monde (globe) surmounting the tiara symbolises the sovereignty of Jesus.

Հիմնական հոդվածներ՝ Hierarchy of the Catholic Church և Catholic Church by country

The Catholic Church follows an episcopal polity, led by bishops who have received the sacrament of Holy Orders who are given formal jurisdictions of governance within the church. There are three levels of clergy, the episcopate, composed of bishops who hold jurisdiction over a geographic area called a diocese or eparchy; the presbyterate, composed of priests ordained by bishops and who work in local diocese or religious orders; and the diaconate, composed of deacons who assist bishops and priests in a variety of ministerial roles. Ultimately leading the entire Catholic Church is the Bishop of Rome, commonly called the pope, whose jurisdiction is called the Holy See. In parallel to the diocesan structure are a variety of religious institutes that function autonomously, often subject only to the authority of the pope, though sometimes subject to the local bishop. Most religious institutes only have male or female members but some have both. Additionally, lay members aid many liturgical functions during worship services.

Holy See, papacy, and the Roman Curia

Francis is the 266th and current Pope of the Catholic Church, a title he holds ex officio as Bishop of Rome, and sovereign of Vatican City. He was elected in the papal conclave, 2013.

Archbasilica of St. John Lateran, the Cathedral for the Diocese of Rome

Հիմնական հոդվածներ՝ Holy See, Pope, և Roman Curia

Հավելյալ տեղեկություն՝ List of popes

The hierarchy of the Catholic Church is headed by the Bishop of Rome, known as the pope (լատին․՝ papa; "father"), who is the leader of the worldwide Catholic Church. The current pope, Francis, was elected on 13 March 2013 by papal conclave.

The office of the pope is known as the papacy. The Catholic Church holds that Christ instituted the papacy upon giving the keys of Heaven to Saint Peter. His ecclesiastical jurisdiction is called the "Holy See" (Sancta Sedes in Latin), or the "Apostolic See" (meaning the see of the apostle Peter). Directly serving the pope is the Roman Curia, the central governing body that administers the day-to-day business of the Catholic Church.

The pope is also Sovereign of Vatican City, a small city-state entirely enclaved within the city of Rome, which is an entity distinct from the Holy See. It is as head of the Holy See, not as head of Vatican City State, that the pope receives ambassadors of states and sends them his own diplomatic representatives. The Holy See also confers orders, decorations and medals, such as the orders of chivalry in the Middle Ages.

While the famous Saint Peter's Basilica is located in Vatican City, above the traditional site of Saint Peter's tomb, the papal cathedral for the Diocese of Rome is Saint John Lateran, located within the city of Rome, though enjoying extraterritorial privileges accredited to the Holy See.

The position of cardinal is a rank of honour bestowed by popes on certain clergy, such as leaders within the Roman Curia, bishops serving in major cities and distinguished theologians. For advice and assistance in governing, the pope may turn to the College of Cardinals.

Following the death or resignation of a pope, members of the College of Cardinals who are under age 80 act as electoral college, meeting in a papal conclave to elect a successor. Although the conclave may elect any male Catholic as pope, since 1389 only cardinals have been elected.

Canon law

Հիմնական հոդված՝ Canon law of the Catholic Church

The canon law of the Catholic Church is the system of laws and legal principles made and enforced by the hierarchical authorities to regulate the church's external organisation and government and to order and direct the activities of Catholics towards the church's mission. In the Catholic Church, universal positive ecclesiastical laws, based upon either immutable divine and natural law, or changeable circumstantial and merely positive law, derive formal authority and promulgation from the office of pope who, as Supreme Pontiff, possesses the totality of legislative, executive and judicial power in his person. It has all the ordinary elements of a mature legal system: laws, courts, lawyers, judges, a fully articulated legal code, principles of legal interpretation and coercive penalties that are limited to moral coercion.

Canon law concerns the Catholic Church's life and organisation and is distinct from civil law. In its own field it gives force to civil law only by specific enactment in matters such as the guardianship of minors. Similarly, civil law may give force in its field to canon law, but only by specific enactment, as with regard to canonical marriages. Currently, the 1983 Code of Canon Law is in effect primarily for the Latin Church. The distinct 1990 Code of Canons for the Eastern Churches (CCEO, after the Latin initials) applies to the autonomous Eastern Catholic Churches.

Latin and Eastern churches

Կաղապար:Major Sui Iuris Catholic Churches

Հիմնական հոդվածներ՝ Catholic particular churches and liturgical rites, Latin Church, և Eastern Catholic Churches

In the 2,000-year history of the church, several complementary expressions of the Christian faith emerged throughout the world, most prominently, the Western and Eastern Christian traditions. The Catholic Church continues these traditions, through constituent autonomous particular churches, also known as "churches sui iuris" (լատին․՝ "of one's own right"). The largest and most well known is the Latin Church, with more than 1 billion members worldwide. Relatively small in terms of adherents compared to the Latin Church, are the 23 self-governing Eastern Catholic Churches with a combined membership of 17.3 million as of 2010.

The Latin Church is governed by the pope and diocesan bishops directly appointed by him. The pope exercises a direct patriarchal role over the Latin Church, which is considered to form the original and still major part of Western Christianity, a heritage of certain beliefs and customs originating in Europe and northwestern Africa, some of which are inherited by many Christian denominations that trace their origins to the Protestant Reformation.

The Eastern Catholic Churches follow the traditions and spirituality of Eastern Christianity and are Churches that have always remained in full communion with the Catholic Church or who have chosen to reenter full communion in the centuries following the East–West Schism and earlier divisions. These churches are communities of Catholic Christians whose forms of worship reflect distinct historical and cultural influences rather than differences in doctrine.

A church sui iuris is defined in the Code of Canons for the Eastern Churches as a "group of Christian faithful united by a hierarchy" that is recognized by the Pope in his capacity as the supreme authority on matters of doctrine within the church. The term is an innovation of the CCEO to denote the relative autonomy of the Eastern Catholic Churches, who remain in full communion with the Pope, but have governance structures and liturgical traditions separate from that of the Latin Church. While the Latin Church's canons do not explicitly use the term, it is tacitly recognized as equivalent.

Some Eastern Catholic Churches are governed by a patriarch who is elected by the synod of the bishops of that church, others are headed by a major archbishop, others are under a metropolitan, and others are organised as individual eparchies. Each church has authority over the particulars of its internal organisation, liturgical rites, liturgical calendar and other aspects of its spirituality, subject only to the authority of the Pope. The Roman Curia has a specific department, the Congregation for the Oriental Churches, to maintain relations with them. The pope does not generally appoint bishops or clergy in the Eastern Catholic Churches, deferring to their internal governance structures, but may intervene if he feels it necessary.

Տե՛ս նաև՝ Catholic Church § Liturgy

Dioceses, parishes and religious institutes

Տե՛ս նաև՝ § Ordination, և § Women and ordination

Individual countries, regions, or major cities are served by particular churches known as dioceses in the Latin Church, or eparchies in the Eastern Catholic Churches, each overseen by a bishop. As of 2008, the Catholic Church has 2,795 dioceses. The bishops in a particular country are members of a national or regional episcopal conference.

Dioceses are divided into parishes, each with one or more priests, deacons or lay ecclesial ministers. Parishes are responsible for the day to day celebration of the sacraments and pastoral care of the laity. As of 2016, there are 221,700 parishes worldwide.

In the Latin Church, Catholic men may serve as deacons or priests by receiving sacramental ordination. Men and women may serve as extraordinary ministers of Holy Communion, as readers (lectors); or as altar servers. Historically, boys and men have only been permitted to serve as altar servers; however, since the 1990s, girls and women have also been permitted.

Ordained Catholics, as well as members of the laity, may enter into consecrated life either on an individual basis, as a hermit or consecrated virgin, or by joining an institute of consecrated life (a religious institute or a secular institute) in which to take vows confirming their desire to follow the three evangelical counsels of chastity, poverty and obedience. Examples of institutes of consecrated life are the Benedictines, the Carmelites, the Dominicans, the Franciscans, the Missionaries of Charity, the Legionaries of Christ and the Sisters of Mercy.

"Religious institutes" is a modern term encompassing both "religious orders" and "religious congregations" which were once distinguished in canon law. The terms "religious order" and "religious institute" tend to be used as synonyms colloquially.

Membership

Հիմնական հոդված՝ Catholic Church by country

Հավելյալ տեղեկություն՝ List of Christian denominations by number of members

Church membership at the end of 2014 was 1.272 billion, which is 17.8% of the world population. Catholics represent about half of all Christians.

Geographic distribution of Catholics worldwide continues to shift, with 17% in Africa, 48% in the Americas, 11% Asia, 23% in Europe, and 1% in Oceania.

Catholic ministers include ordained clergy, lay ecclesial ministers, missionaries, and catechists. Also as of the end of 2014, there were 465,595 ordained clergy, including 5,237 bishops, 415,792 presbyters (diocesan and religious), and 44,566 deacons (permanent). Non-ordained ministers included 3,157,568 catechists, 367,679 lay missionaries, and 39,951 lay ecclesial ministers.

Catholics who have committed to religious or consecrated life instead of marriage or single celibacy, as a state of life or relational vocation, include 54,559 male religious, 705,529 women religious. These are not ordained, nor generally considered ministers unless also engaged in one of the lay minister categories above.

Doctrine

Catholic doctrine has developed over the centuries, reflecting direct teachings of early Christians, formal definitions of heretical and orthodox beliefs by ecumenical councils and in papal bulls, and theological debate by scholars. The Church believes that it is continually guided by the Holy Spirit as it discerns new theological issues and is protected infallibly from falling into doctrinal error when a firm decision on an issue is reached.

It teaches that revelation has one common source, God, and two distinct modes of transmission: Sacred Scripture and Sacred Tradition, and that these are authentically interpreted by the Magisterium. Sacred Scripture consists of the 73 books of the Catholic Bible, consisting of 46 Old Testament and 27 New Testament writings. Sacred Tradition consists of those teachings believed by the Church to have been handed down since the time of the Apostles. Sacred Scripture and Sacred Tradition are collectively known as the "deposit of faith" (depositum fidei). These are in turn interpreted by the Magisterium (from magister, Latin for "teacher"), the Church's teaching authority, which is exercised by the pope and the College of Bishops in union with the pope, the bishop of Rome. Catholic doctrine is authoritatively summarised in the Catechism of the Catholic Church, published by the Holy See.

Nature of God

C. 1210 manuscript version of the traditional Shield of the Trinity theological diagram

Հիմնական հոդված՝ Trinity

The Catholic Church holds that there is one eternal God, who exists as a perichoresis ("mutual indwelling") of three hypostases, or "persons": God the Father; God the Son; and God the Holy Spirit, which together are called the "Holy Trinity".

Catholics believe that Jesus Christ is the "Second Person" of the Trinity, God the Son. In an event known as the Incarnation, through the power of the Holy Spirit, God became united with human nature through the conception of Christ in the womb of the Blessed Virgin Mary. Christ, therefore, is understood as being both fully divine and fully human, including possessing a human soul. It is taught that Christ's mission on earth included giving people his teachings and providing his example for them to follow as recorded in the four Gospels. Jesus is believed to have remained sinless while on earth, and to have allowed himself to be unjustly executed by crucifixion, as sacrifice of himself to reconcile humanity to God; this reconciliation is known as the Paschal Mystery. The Greek term "Christ" and the Hebrew "Messiah" both mean "anointed one", referring to the Christian belief that Jesus' death and resurrection are the fulfilment of the Old Testament's messianic prophecies.

The Catholic Church teaches dogmatically that "the Holy Spirit proceeds eternally from the Father and the Son, not as from two principles but as from one single principle". It holds that the Father, as the "principle without principle", is the first origin of the Spirit, but also that he, as Father of the only Son, is with the Son the single principle from which the Spirit proceeds. This belief is expressed in the Filioque clause which was added to the Latin version of the Nicene Creed of 381 but not included in the Greek versions of the creed used in Eastern Christianity.

Nature of the church

The Pentecost depicted in a 14th-century Missal

Հիմնական հոդված՝ Catholic ecclesiology

The Catholic Church teaches that it is the "one true church", "the universal sacrament of salvation for the human race", and "the one true religion". According to the Catechism, the Catholic Church is further described in the Nicene Creed as the "one, holy, catholic, and apostolic Church". These are collectively known as the Four Marks of the Church. The church teaches that its founder is Jesus Christ. The New Testament records several events considered integral to the establishment of the Catholic Church, including Jesus' activities and teaching and his appointment of the apostles as witnesses to his ministry, suffering, and resurrection. The Great Commission, after his resurrection, instructed the apostles to continue his work. The coming of the Holy Spirit upon the apostles, in an event known as Pentecost, is seen as the beginning of the public ministry of the Catholic Church. The church teaches that all duly consecrated bishops have a lineal succession from the apostles of Christ, known as apostolic succession. In particular, the Bishop of Rome (the pope) is considered the successor to the apostle Simon Peter, a position from which he derives his supremacy over the Church.

Catholic belief holds that the Church "is the continuing presence of Jesus on earth" and that it alone possesses the full means of salvation. Through the passion (suffering) of Christ leading to his crucifixion as described in the Gospels, it is said Christ made himself an oblation to God the Father in order to reconcile humanity to God; the Resurrection of Jesus makes him the firstborn from the dead, the first among many brethren. By reconciling with God and following Christ's words and deeds, an individual can enter the Kingdom of God. The Church sees its liturgy and sacraments as perpetuating the graces achieved through Christ's sacrifice to strengthen a person's relationship with Christ and aid in overcoming sin.

Final Judgment

Before his resurrection from the dead, Jesus Christ grants salvation to souls by the Harrowing of Hell. Fresco, by Fra Angelico, c. 1430s.

Հիմնական հոդված՝ Last Judgment § Catholicism

The Catholic Church teaches that, immediately after death, the soul of each person will receive a particular judgement from God, based on their sins and their relationship to Christ. This teaching also attests to another day when Christ will sit in universal judgement of all mankind. This final judgement, according to the church's teaching, will bring an end to human history and mark the beginning of both a new and better heaven and earth ruled by God in righteousness.

Depending on the judgement rendered following death, it is believed that a soul may enter one of three states of afterlife:

• Heaven is a state of unending union with the divine nature of God, not ontologically, but by grace. It is an eternal life, in which the soul contemplates God in ceaseless beatitude.
• Purgatory is a temporary condition for the purification of souls who, although destined for Heaven, are not fully detached from sin and thus cannot enter Heaven immediately. In Purgatory, the soul suffers, and is purged and perfected. Souls in purgatory may be aided in reaching heaven by the prayers of the faithful on earth and by the intercession of saints.
• Final Damnation: Finally, those who persist in living in a state of mortal sin and do not repent before death subject themselves to hell, an everlasting separation from God. The Church teaches that no one is condemned to hell without having freely decided to reject God. No one is predestined to hell and no one can determine with absolute certainty who has been condemned to hell. Catholicism teaches that through God's mercy a person can repent at any point before death, be illuminated with the truth of the Catholic faith, and thus obtain salvation. Some Catholic theologians have speculated that the souls of unbaptised infants and non-Christians without mortal sin but who die in original sin are assigned to limbo, although this is not an official dogma of the Church.

While the Catholic Church teaches that it alone possesses the full means of salvation, it also acknowledges that the Holy Spirit can make use of Christian communities separated from itself to "impel towards Catholic unity" and "tend and lead toward the Catholic Church", and thus bring people to salvation, because these separated communities contain some elements of proper doctrine, albeit admixed with errors. It teaches that anyone who is saved is saved through the Catholic Church but that people can be saved outside of the ordinary means known as baptism of desire, and by pre-baptismal martyrdom, known as baptism of blood, as well as when conditions of invincible ignorance are present, although invincible ignorance in itself is not a means of salvation.

Virgin Mary and devotions

The Blessed Virgin Mary is highly regarded in the Catholic Church, proclaiming her as Mother of God, free from original sin and an intercessor.

Հիմնական հոդվածներ՝ Veneration of Mary in the Catholic Church, Mariology of the Catholic Church, և Catholic devotions

Հավելյալ տեղեկություն՝ Mary, mother of Jesus

Catholic Mariology deals with the doctrines and teachings concerning the life of the Mary, mother of Jesus, as well as the veneration of Mary by the faithful. Mary is held in special regard, declared the Mother of God (հուն․՝ Θεοτόκος), and believed as dogma to have remained a virgin throughout her life. Further teachings include the doctrines of the Immaculate Conception (her own conception without the stain of original sin) and the Assumption of Mary (that her body was assumed directly into heaven at the end of her life). Both of these doctrines were defined as infallible dogma, by Pope Pius IX in 1854 and Pope Pius XII in 1950 respectively, but only after consulting with the Catholic bishops throughout the world to ascertain that this is a Catholic belief.

Devotions to Mary are part of Catholic piety but are distinct from the worship of God. Practices include prayers and Marian art, music, and architecture. Several liturgical Marian feasts are celebrated throughout the Church Year and she is honoured with many titles such as Queen of Heaven. Pope Paul VI called her Mother of the Church because, by giving birth to Christ, she is considered to be the spiritual mother to each member of the Body of Christ. Because of her influential role in the life of Jesus, prayers and devotions such as the Hail Mary, the Rosary, the Salve Regina and the Memorare are common Catholic practices. Pilgrimages to the sites of several Marian apparitions affirmed by the Church, such as Lourdes, Fátima, and Guadalupe, are also popular Catholic devotions.

Devotions are "external practices of piety" which are not part of the official liturgy of the Catholic Church but are part of the popular spiritual practices of Catholics. Outside of Mariology, other devotional practices include the Stations of the Cross, the Sacred Heart of Jesus, the Holy Face of Jesus, the various scapulars, novenas to various saints, pilgrimages and devotions to the Blessed Sacrament, and the veneration of saintly images such as the santos. The bishops at the Second Vatican Council reminded Catholics that "devotions should be so drawn up that they harmonize with the liturgical seasons, accord with the sacred liturgy, are in some fashion derived from it, and lead the people to it, since, in fact, the liturgy by its very nature far surpasses any of them."

Sacraments

Seven Sacraments Altarpiece by Rogier van der Weyden, Կաղապար:Circa

Mass at the Grotto at Lourdes, France. The chalice is displayed to the people immediately after the consecration of the wine.

Հիմնական հոդված՝ Sacraments of the Catholic Church

The Catholic Church teaches that it was entrusted with seven sacraments that were instituted by Christ. The number and nature of the sacraments were defined by several ecumenical councils, most recently the Council of Trent. These are Baptism, Confirmation, the Eucharist, Penance, Anointing of the Sick (formerly called Extreme Unction, one of the "Last Rites"), Holy Orders and Holy Matrimony. Sacraments are visible rituals that Catholics see as signs of God's presence and effective channels of God's grace to all those who receive them with the proper disposition (ex opere operato). The Catechism of the Catholic Church categorises the sacraments into three groups, the "sacraments of Christian initiation", "sacraments of healing" and "sacraments at the service of communion and the mission of the faithful". These groups broadly reflect the stages of people's natural and spiritual lives which each sacrament is intended to serve.

The liturgies of the sacraments are central to the church's mission. According to the Catechism:

In the liturgy of the New Covenant every liturgical action, especially the celebration of the Eucharist and the sacraments, is an encounter between Christ and the Church. The liturgical assembly derives its unity from the "communion of the Holy Spirit" who gathers the children of God into the one Body of Christ. This assembly transcends racial, cultural, social – indeed, all human affinities.

According to church doctrine, the sacraments of the church require the proper form, matter, and intent to be validly celebrated. In addition, the Canon Laws for both the Latin Church and the Eastern Catholic Churches govern who may licitly celebrate certain sacraments, as well as strict rules about who may receive the sacraments. Notably, because the Church teaches that Christ is present in the Eucharist, those who are conscious of being in a state of mortal sin are forbidden to receive the sacrament until they have received absolution through the sacrament of Reconciliation (Penance). Catholics are normally obliged to abstain from eating for at least an hour before receiving the sacrament. Non-Catholics are ordinarily prohibited from receiving the Eucharist as well.

Catholics, even if they were in danger of death and unable to approach a Catholic minister, may not ask for the sacraments of the Eucharist, penance or anointing of the sick from someone, such as a Protestant minister, who is not known to be validly ordained in line with Catholic teaching on ordination. Likewise, even in grave and pressing need, Catholic ministers may not administer these sacraments to those who do not manifest Catholic faith in the sacrament. In relation to the churches of Eastern Christianity not in communion with the Holy See, the Catholic Church is less restrictive, declaring that "a certain communion in sacris, and so in the Eucharist, given suitable circumstances and the approval of Church authority, is not merely possible but is encouraged."

Sacraments of Christian initiation

Հիմնական հոդված՝ Sacraments of initiation

Baptism

Baptism of Augustine of Hippo as represented in a sculptural group in Troyes Cathedral (1549), France

As viewed by the Catholic Church, Baptism is the first of three sacraments of initiation as a Christian. It washes away all sins, both original sin and personal actual sins. It makes a person a member of the Church. As a gratuitous gift of God that requires no merit on the part of the person who is baptised, it is conferred even on children, who, though they have no personal sins, need it on account of original sin. If a new-born child is in a danger of death, anyone—be it a doctor, a nurse, or a parent—may baptise the child. Baptism marks a person permanently and cannot be repeated. The Catholic Church recognises as valid baptisms conferred even by people who are not Catholics or Christians, provided that they intend to baptise ("to do what the Church does when she baptises") and that they use the Trinitarian baptismal formula.

Confirmation

Հիմնական հոդված՝ Confirmation in the Catholic Church

The Catholic Church sees the sacrament of confirmation as required to complete the grace given in baptism. When adults are baptised, confirmation is normally given immediately afterwards, a practice followed even with newly baptised infants in the Eastern Catholic Churches. In the West confirmation of children is delayed until they are old enough to understand or at the bishop's discretion. In Western Christianity, particularly Catholicism, the sacrament is called confirmation, because it confirms and strengthens the grace of baptism; in the Eastern Churches, it is called chrismation, because the essential rite is the anointing of the person with chrism, a mixture of olive oil and some perfumed substance, usually balsam, blessed by a bishop. Those who receive confirmation must be in a state of grace, which for those who have reached the age of reason means that they should first be cleansed spiritually by the sacrament of Penance; they should also have the intention of receiving the sacrament, and be prepared to show in their lives that they are Christians.

Eucharist

Pope Benedict XVI celebrates the Eucharist at the canonisation of Frei Galvão in São Paulo, Brazil on 11 May 2007

Հիմնական հոդված՝ Eucharist in the Catholic Church

For Catholics, the Eucharist is the sacrament which completes Christian initiation. It is described as "the source and summit of the Christian life". The ceremony in which a Catholic first receives the Eucharist is known as First Communion.

The Eucharistic celebration, also called the Mass or Divine liturgy, includes prayers and scriptural readings, as well as an offering of bread and wine, which are brought to the altar and consecrated by the priest to become the body and the blood of Jesus Christ, a change called transubstantiation. The words of consecration reflect the words spoken by Jesus during the Last Supper, where Christ offered his body and blood to his Apostles the night before his crucifixion. The sacrament re-presents (makes present) the sacrifice of Jesus on the cross, and perpetuates it. Christ's death and resurrection gives grace through the sacrament that unites the faithful with Christ and one another, remits venial sin, and aids against committing moral sin (though mortal sin itself is forgiven through the sacrament of penance).

A Catholic believer prays in a church in Mexico

Sacraments of healing

The two sacraments of healing are the Sacrament of Penance and Anointing of the Sick.

Penance

Հիմնական հոդված՝ Sacrament of Penance

The Sacrament of Penance (also called Reconciliation, Forgiveness, Confession, and Conversion) exists for the conversion of those who, after baptism, separate themselves from Christ by sin. Essential to this sacrament are acts both by the sinner (examination of conscience, contrition with a determination not to sin again, confession to a priest, and performance of some act to repair the damage caused by sin) and by the priest (determination of the act of reparation to be performed and absolution). Serious sins (mortal sins) should be confessed at least once a year and always before receiving Holy Communion, while confession of venial sins also is recommended. The priest is bound under the severest penalties to maintain the "seal of confession", absolute secrecy about any sins revealed to him in confession.

Anointing of the sick

The Seven Sacraments Altarpiece triptych painting of Extreme Unction (Anointing of the Sick) with oil being administered by a priest during last rites. Rogier van der Weyden, c. 1445.

Հիմնական հոդված՝ Anointing of the Sick in the Catholic Church

While chrism is used only for the three sacraments that cannot be repeated, a different oil is used by a priest or bishop to bless a Catholic who, because of illness or old age, has begun to be in danger of death. This sacrament, known as Anointing of the Sick, is believed to give comfort, peace, courage and, if the sick person is unable to make a confession, even forgiveness of sins.

The sacrament is also referred to as Unction, and in the past as Extreme Unction, and it is one of the three sacraments that constitute the last rites, together with Penance and Viaticum (Eucharist).

Sacraments at the service of communion

According to the Catechism, there are two sacraments of communion directed towards the salvation of others: priesthood and marriage. Within the general vocation to be a Christian, these two sacraments "consecrate to specific mission or vocation among the people of God. Men receive the holy orders to feed the Church by the word and grace. Spouses marry so that their love may be fortified to fulfill duties of their state".

Holy Orders

Priests lay their hands on the ordinands during the rite of ordination.

Հիմնական հոդված՝ Holy orders in the Catholic Church

The sacrament of Holy Orders consecrates and deputes some Christians to serve the whole body as members of three degrees or orders: episcopate (bishops), presbyterate (priests) and diaconate (deacons). The Church has defined rules on who may be ordained into the clergy. In the Latin Church, the priesthood is generally restricted to celibate men, and the episcopate is always restricted to celibate men. Men who are already married may be ordained in certain Eastern Catholic churches in most countries, and the personal ordinariates and may become deacons even in the Western Church (see Clerical marriage). But after becoming a Catholic priest, a man may not marry (see Clerical celibacy) unless he is formally laicised.

All clergy, whether deacons, priests or bishops, may preach, teach, baptise, witness marriages and conduct funeral liturgies. Only bishops and priests can administer the sacraments of the Eucharist, Reconciliation (Penance) and Anointing of the Sick. Only bishops can administer the sacrament of Holy Orders, which ordains someone into the clergy.

Matrimony

Wedding mass in the Philippines

Հիմնական հոդված՝ Marriage in the Catholic Church

Տե՛ս նաև՝ Catholic teachings on sexual morality

The Catholic Church teaches that marriage is a social and spiritual bond between a man and a woman, ordered towards the good of the spouses and procreation of children; according to Catholic teachings on sexual morality, it is the only appropriate context for sexual activity. A Catholic marriage, or any marriage between baptised individuals of any Christian denomination, is viewed as a sacrament. A sacramental marriage, once consummated, cannot be dissolved except by death. The Church recognises certain conditions, such as freedom of consent, as required for any marriage to be valid; In addition, the Church sets specific rules and norms, known as canonical form, that Catholics must follow.

The church does not recognise divorce as ending a valid marriage and allows state-recognised divorce only as a means of protecting the property and well being of the spouses and any children. However, consideration of particular cases by the competent ecclesiastical tribunal can lead to declaration of the invalidity of a marriage, a declaration usually referred to as an annulment. Remarriage following a divorce is not permitted unless the prior marriage was declared invalid.

Liturgy

Հիմնական հոդված՝ Catholic liturgy

Catholic religious objects—Holy Bible, crucifix and rosary

Among the 24 autonomous (sui iuris) churches, numerous liturgical and other traditions exist, called rites, which reflect historical and cultural diversity rather than differences in belief. In the definition of the Code of Canons of the Eastern Churches, "a rite is the liturgical, theological, spiritual, and disciplinary patrimony, culture and circumstances of history of a distinct people, by which its own manner of living the faith is manifested in each Church sui iuris".

The liturgy of the sacrament of the Eucharist, called the Mass in the West and Divine Liturgy or other names in the East, is the principal liturgy of the Catholic Church. This is because it is considered the propitiatory sacrifice of Christ himself. The most widely used is the Roman Rite, usually in its ordinary form promulgated by Paul VI in 1969, but also in its authorised extraordinary form, the Tridentine Mass as in the 1962 edition of the Roman Missal. Eastern Catholic Churches have their own rites. The liturgies of the Eucharist and the other sacraments vary from rite to rite based on differing theological emphasis.

Western rites

Հիմնական հոդվածներ՝ Roman Rite և Latin liturgical rites

Կաղապար:Roman Rite of Mass The Roman Rite is the most common rite of worship used by the Catholic Church. Its use is found worldwide, originating in Rome and spreading throughout Europe, influencing and eventually supplanting local rites. The present ordinary form of Mass in the Roman Rite, found in the post-1969 editions of the Roman Missal, is usually celebrated in the local vernacular language, using an officially approved translation from the original text in Latin. An outline of its major liturgical elements can be found in the side bar.

Elevation of the chalice before an altar after the consecration during a Solemn Mass of Tridentine Mass

In 2007, Pope Benedict XVI affirmed the continued use of the 1962 Roman Missal as an extraordinary form of the Roman Rite ("a Forma extraordinaria"), speaking of it also as an usus antiquior (older use), and issued new permissive norms for its employment. An instruction issued four years later spoke of the two forms or usages of the Roman Rite approved by the pope as the ordinary form and the extraordinary form ("the forma ordinaria" and "the forma extraordinaria").

The 1962 edition of the Roman Missal, published a few months before the Second Vatican Council opened, was the last that presented the Mass as standardised in 1570 by Pope Pius V at the request of the Council of Trent and that is therefore known as the Tridentine Mass. Pope Pius V's Roman Missal was subjected to minor revisions by Pope Clement VIII in 1604, Pope Urban VIII in 1634, Pope Pius X in 1911, Pope Pius XII in 1955, and Pope John XXIII in 1962. Each successive edition was the ordinary form of the Roman Rite Mass until superseded by a later edition. When the 1962 edition was superseded by that of Paul VI, promulgated in 1969, its continued use at first required permission from bishops; but Pope Benedict XVI's 2007 motu proprio Summorum Pontificum allowed free use of it for Mass celebrated without a congregation and authorised parish priests to permit, under certain conditions, its use even at public Masses. Except for the scriptural readings, which Pope Benedict allowed to be proclaimed in the vernacular language, it is celebrated exclusively in liturgical Latin.

Since 2014, clergy in the small personal ordinariates set up for groups of former Anglicans under the terms of the 2009 document Anglicanorum Coetibus are permitted to use a variation of the Roman Rite called "Divine Worship" or, less formally, "Ordinariate Use", which incorporates elements of the Anglican liturgy and traditions.

In the Archdiocese of Milan, with around five million Catholics the largest in Europe, Mass is celebrated according to the Ambrosian Rite. Other Latin Church rites include the Mozarabic and those of some religious institutes. These liturgical rites have an antiquity of at least 200 years before 1570, the date of Pope Pius V's Quo primum, and were thus allowed to continue.

Eastern rites

East Syrian Rite wedding crowning celebrated by a bishop of the Syro-Malabar Catholic Church in India, one of the 23 Eastern Catholic Churches in full communion with the Pope and the Catholic Church.

Հիմնական հոդված՝ Catholic particular churches and liturgical rites § Eastern rites

The Eastern Catholic Churches share common patrimony and liturgical rites as their counterparts, including Eastern Orthodox and other Eastern Christian churches who are no longer in communion with the Holy See. These include churches that historically developed in Russia, Caucasus, the Balkans, North Eastern Africa, India and the Middle East. The Eastern Catholic Churches are groups of faithful who have either never been out of communion with the Holy See or who have restored communion with it at the cost of breaking communion with their associates of the same tradition.

The rites used by the Eastern Catholic Churches include the Byzantine Rite, in its Antiochian, Greek and Slavonic varieties; the Alexandrian Rite; the Syriac Rite; the Armenian Rite; the Maronite Rite and the Chaldean Rite. Eastern Catholic Churches have the autonomy to set the particulars of their liturgical forms and worship, within certain limits to protect the "accurate observance" of their liturgical tradition. In the past some of the rites used by the Eastern Catholic Churches were subject to a degree of liturgical Latinisation. However, in recent years Eastern Catholic Churches have returned to traditional Eastern practices in accord with the Vatican II decree Orientalium Ecclesiarum. Each church has its own liturgical calendar.

Կաթոլիկ(հունարենից «տիեզերական») -առաջին անգամ կիրառվել է II դարի սկզբին եկեղեցին նկարագրելու համար։ Տերմինի առաջին մեզ հայտնի կիրառությունը եղել է մ.թ. 110թ. Սուրբ Իգնատիուսի կողմից։ Երուսաղեմի սուրբ Սիրիլի կաթոլիկյան դրույթներում նշվում է, որ «Կաթոլիկ եկեղեցի»» անունն առաջին անգամ կիրառվել է այլ խմբերից, որոնք իրենց նույնպես « եկեղեցի» են համարում։ «Կաթոլիկ» եզրույթը կիրառվել է De fide Catolica (փաստաթուղթ) դրույթներում 380թ ընդունված Թեոդոսիոս 1-ի կողմից, ով վերջին կայսերն էր , որ ղեկավարում էր Հռոմեական կայսրությանինչպես արևելյան, այնպես էլ արևմտյան հատվածներում։

1054 թ..-ից սկսած Ուղղափառ Արևելյան եկեղեցին վերցրեց «Ուղղաափառ » ածականը որպես իր հիմնական մակդիր, այնուամնայնիվ Կաթոլիկ եկեղեցու պաշտոնական անունը շարունակում է մնալ «Ուղղափառ կաթոլիկ եկեղեցի », նկարագրությունը պահպանվեց նաև Բողոքական հեղափոխությունից հետո, երբ կաթոլիկ համայնքի մի մասը ստացավ բողոքական անվանումը։ Կաթոլիկ եկեղեցի անվանումը ամբողջ եկեղեցու համար կիրառվել է Կաթոլիկ եկեղեցու վարդապետություն 1990 և Եկեղեցական օրենսգիրք 1983 փաստաթղթերում։

Կազմակերպություն

Կաթոլիկ եկեղեցու հիերարխիա

Կաթոլիկ եկեղեցին հետևում է եպիսկոպոսական պետական  կառուցվածքին, որն առաջնորդվում է եպիսկոպոսների կողմից, ովքեր ստացել են Սուրբ կանոնների խորհրդանիշները և կառավարման ֆորմալ արդարադատությունը եկեղեցու ներսում։ Կա հոգևորականության 3 աստիճան․ եպիսկոպոսապետություն ՝ կազմված եպիսկոպոսներից, ովքեր արդարադատության պատասխանատուն են  որոշակի աշխարհագրական տարածքում, որ կոչվում է թեմ, քահանայություն՝ կազմված քահանաներից, ովքեր ձեռնադրվում են եպիսկոպոսների կողմից և աշխատում են կրոնական համայնքներում, և դիակոնատ կամ սարկավագություն՝  կազմված սարկավագներից, ովքեր օգնում են քահանաներին տարբեր դերերում։ Իսկ ամբողջ կաթոլիկ եկեղեցին ղեկավարվում է Հռոմի Պապի կողմից։ Սրան զուգահեռ կան նաև այլ կրոնական կառույցներ, շատ  կրոնական ինստիտուտներ ունեն կամ կին կամ տղամարդ անդամներ, որոշ դեպքերում առկա են երկուսն էլ։ Միաժամանակ աշխարհիկ անդամները որոշակի դերակատարում են ունենում երկրպագության ծեսերի ժամանակ։ 

Մայր տաճարը և Պապականությունը Կաթոլիկ եկեղեցու հիերարխիան գլխավորվում է Հռոմի Պապի կողմից, ով կաթոլիկ եկեղեցու առաջնորդն էհամայն աշխարհում։ Ներկայիս Հռոմի Պապ Ֆրանսիսկոսը ընտրվել է կոնկլավի կողմից 2013 թվականի մարտին։

Պապի պաշտոնը հայտնի է որպես պապականություն։ Ուղղակի կերպով ծառայելով՝ Պապը Հռոմի կուրիան է կենտրոնական կառավարող մարմին, որ կազմակերպում է կաթոլիկ եկեղեցու ամենօրյա աշխատանքը։ Միաժամանակ Պապը Վատիկանի ինքնիշխանության երաշխավորն է, ով ընդունում է դիվանագիտական ներկայացուցչություններ և ուղարկում։ Մայր աթոռը նաև շնորհում է պարգևներ, ինչպես ասպետության կոչումները Միջին դարերում։ Մինչ Սուրբ Պետրոսի տաճարը տեղակայված է Վատիկանում, Պապի կաֆեդրալը՝ Լաթերանի բազիլիկ եկեղեցին՝ գտնվելով Հռոմում, վստահված է Մայր աթոռին։ Կարդինալի կոչումը տրվում է Պապի կողմից հոգևորականության որոշակի դասի, ինչպես օրինակ Հռոմի կուրիայի անդամներին կամ նշանավոր աստվածաբանների և եպիսկոպոսների։ Խորհրդատվության համար Պապը կարող է դիմել Կարդինալների կոլեգիային։ Պապի մահվան կամ հեռացման դեպքում կարդինալների կոլեգիայի 80-ից բարձր անդամները որպես էլեկտորալ կոլեգիա մասնակցում են Պապական կոնկլավին՝ ընտրելու իրենց հաջորդին։ Չնայած կոնկլավը կարող է ընտրել ցանկացած տղամարդ կաթոլիկի որպես Պապ, այնուամենայնիվ 1389 թվականից ընտրվել են միայն կարդինալներ։

Կանոնական իրավունք

Կաթոլիկ եկեղեցու Կանոնական իրավունքը օրենքների և իրավական սկզբունքների համակարգ է՝ ձևավորված և հաստատված հիերարխիկ իշխանությունների կողմից՝ ղեկավարելու եկեղեցու արտաքին կազմակերպությունները և կառավարությունը, նաև կարգադրելու և ուղղորդելու կաթոլիկների գործողությունները՝ ըստ եկեղեցական առաքելականության։ Կաթոլիկ եկեղեցում տիեզերական հոգևոր օրենքները հիմնված են, կա՛մ անփոփոխ աստվածային և բնական օրենքների, կա՛մ փոփոխվող հիմնավոր և դրական օրենքների վրա։ Պապականությունը ունի հասուն լեգալ համակարգի բոլոր բնորոշ տարրերը՝ օրենքներ, դատարան, դատավորներ, պատժամիջոցներ։ Կանոնական իրավունքը վերաբերում է Կաթոլիկ եկեղեցու կյանքին և կազմակերպությանը և տարբերվում է քաղաքացիական օրենքից։

Լատինական և Արևելյան եկեղեցիներ

Ենկեղեցու 2000-ամյա պաատմության մեջ քրիստոնեական հավատի որոշ նոր արտահայտություններ ի հայտ եկան ամբողջ աշխարհում, մասնավորապես Արևմտյան և Արևելյան քրիստոնեական ավանդույթները։ Կաթոլիկ եկեղեցին շարունակում է այս ավանդույթները կից ինքնիշխան եկեղեցիների միջոցով, հայտի նաև "churches sui iuris" ( լատիներեն-ինչ-որ մեկի անձնական իրավունք): Ամենախոշորն ու ամենահայտնին ավելի քան 1 միլրիարդ անդամներով ամբողջ աշխարհում Լատինական եկեղեցին է։ Լատինական եկեղեցու համեմատությամբ հետևորդների թվով հարաբերականորեն փոքր են 23 ինքնակառավարվող Արևելյան կաթոլիկ եկեղեցիները 17.3 միլիոն անդամներով ։

Լատինական եկեղեցին կառավարվում է Պապի և թեմական եպիսկոպոսի կողմից, որին անմիջականորեն նշանակում է Պապը։ Պապը ունի ուղիղ հայրիշխանական դերակատարում լատինական եկեղեցում, որը համարվում է Արևմտյան Քրիստոնեության սկզբնական և կարևորագույն մասը, Եվրոպայում և հյուսիսարևմտյան Աֆրիկայաում ձևավորված որոշ հավատալիքների և ավանդույթների արմատները հասնումմ են Բողոքական հեղափոխություն։ Արևելյան Կաթոլիկ եկեղեցին հետևում է Արևելյան քրիստոնեության ավանդույներին և ոգուն, կան եկեղեցիներ, որ մշտապես եղել են կաթոլիկ համայնքի մաս կամ նախընտրել են վերամիավորվել ամբողջական համայնքին Արևելք-Արևմուտք և ավելի վաղ բաժանումներին հաջորդած դարերում։ Այս եկեղեցիները կաթոլիկ քրիստոնեական համայնքի մասն են, որոնց պաշտամունքի ձևերը ավելի շատ պատմական և մշակութային ազդեցության քան հայեցաակարգային տարբերությունների արդյունք են։

Sui iuris եկեղեցին սահմանվում է Արևելյան եկեղեցիների Կանոնական իրավունքով որպես քրիստոնեա հավատացիալների մի խումբ՝ միավորված հիերարխիայով, որը ճանաչված է Պապի կողմից։ Եզրույթը նորարարարություն է, որ արտահայտում է Արևելյան կաթոլիկ եկեղեցու հարաբերական ինքնուրույնությունը, որը շարունակում է կախված լինել Պապից , բայց ունի կառավարման իր կառույցը և լատինական եկեղեցուց տարբեր ծիսական ավանդույթներ։Չնայած Լատինական եկեղեցու կանոնակարգով եզրույթը ճշգրտորեն չի կիրառվում, այն ենթադրաբար ընդունվում է որպես համարժեք։ Որոշ Արևելյան Կաթաոլիկ եկեղեցիներ ղեկավարվում են պատրիարխի կողմից, ով ընտրվում է տվյալ եկեղեցու եպիսկոպոսների սինոդի կողմից, մյուսները կառավարվում են արքեպիսկոպոսների կողմից, որոշները թեմի իշխանության ներքո են կամ ձևավորված են որպես առանձին թեմ։ Յուրաքանչյուր եկեղեցի ունի իշխանություն իր որոշ ներքին կազմակերպություննների նկատմամբ, իսկ պատարաագային ծիսակատարությունները, ծիսական օրացույցը և այլ հոգևոր ասպեկտները անմիջականորեն Պապի ենթակայության ներքո են։ Հռոմի կուրիան ունի հատուկ բաժանմունք՝ Արևելյան եկեղեցու հարցերով ժողով՝ նրանց հետ հարաբերությունները պահպանելու համար։ Պապը սովորաբար չի նշանակում Արևելյան կաթոլիկ եկեղեցու եպիսկոպոսներին և հոգևորականությանը, բայց կարող է միջամտել, եթե կարծում է, որ անհրաժեշտ է։

Թեմ, եկեղեցական ծուխ, կրոնական կառույցներ

Առանձին երկրներ, տարածաշրջաններ կամ մեծ քաղաքներ ծառայում են որոշ եկեղեցիների՝ հայտնի որպես Լատինական եկեղեցու թեմեր, որոնցից յուրաքանչյուրը վերահսկվում է եպիսկոպոսի կողմից։ Ըստ 2008 թ. տվյալների Կաթոլիկ եկեղեցին ունի 2.795 թեմեր։ Եպիսկոպոսները առանձին երկրներում ազգային կամ տարածաշրջանային թեմկան ժողովի անդամներ են։ Թեմերը բաժանված են եկեղեցական ծխերի՝ յուրաքանչյուրը մեկ կամ ավելի քահանաներով, սարկավագներով կամ աշխարհիկ ներկայացուցիչներով։ Ծխերը պատասխանատու են ամենօրյա ծիսակատարությունների և աշխարհիկ դասի հոգևոր դաստիարակության համար։ Ըստ 2016 թ. տվյալների՝ աշխարհում կան 221.700 եկեղեցական ծխեր։

Լատինակ եկեղեցում կաթոլիկ տղամարդը կարող է ծառայել որպես եպիսկոպոս կամ քահանա՝ սուրբ ձեռնադրությամբ։ Պտմականոորեն միայն տղամարդկանց էր լիազորված ծառայել խորանում, սակայն 1990-ական թ.թ.-ից կանանց ևս թույլատրվում է։ Ձեռնադրված կաթոլիկները, ինչպես նաև աշխարհիկ դասի ներկայացուցիչները կարող են վարել հոգևոր կյանք անհատական հիմունքներով՝ որպես ճգնավոր կամ սրբագործված կույս, կամ էլ միանալով հոգևոր կյանքի ինստիտուտների, որտեղ խոստում ն տալիս հետևել երեք ավետարանչական խորհուրդներին՝ ողջախոհություն, հնազանդություն, ընչազրկություն։ Հոգևոր կյանքի ինստիտուտների օրինակներ են Բենեդիկտոսությունները, Կարմելիտները,Դոմինիկեաները, Միաբանությունները, Բարեգործական առաքելությունները, Քրիստոսի լեգիոնականները, Գթության քույրերը։

Անդամություն

Եկեղեցու անդամների թիվը 2014 թվականի վերջին 1.272 միլիարդ էր, որը կազմում է աշխարհի բնակչության 17.8% ։ Կաթոլիկներն ամբողջ քրիստոնեաների 1 /2 են։ Կաթոլիկների աշխարհագրական տեղաբաշխումը հետևյալ տեսքն ունի 17% Աֆրիկա, 48% Ամերիկա, 11% Ասիա, 23% Եվրոպա, 1% Օկեանիա։ Ձեռնադրված հոգևորականները 465.595 են, ներառյալ 5.237 եպիսկոպոսներ, 415.792 երեցներ, 44.566սարկավագներ։ Կաթոլիկները, ովքեր իրենց նվիրել են կրոնական կյանքին ամուսնության կամ ամուրիության փոխարեն ներառում են 54.559 տղամարդ կրոնավորներ և 705.529 կին կրոնավորներ։ Նրանք ձեռնադրված չեն և ընդգրկված չեն աշծարհիկ նախարարություններում։

Հայեցակարգ

Կաթոլիկ հայեցակարգը ձևավորվել է դարերի ընթացքում՝ արտահայտելով վաղ քրիստոնեության ուսմունքները, հերետիկոսական և ուղղափառ եկեղեցու ֆորմալ սահմանումները՝ կազմված տիեզերական խորհրդի, գիտական աստվածաբանական քննարկումների միջոցով։ Եկեղեցին վստահ է, որ այն շարունակաբար պաշտպանվում է Սուրբ հոգու կողմից, քանի որ այն նշմարում է նոր աստվածաբանական հիմնախնդիրները և անսխալ կերպով պահպանվում է, երբ հայեցակարգի վերաբերյալ հստակ որոշում է կայացվում։ Այն քարոզում է, որ հայտնությունն ունի միակ աղբյուր՝ Աստված, և փոխակերպման երկու տարբեր ուղիներ Սուրբ գիրք և Սուրբ ավանդույթներ, և որ ստույգ կերպով մեկնաբանված են Magisterium կողմից։ Սուրբ գիրքը կազմված է Կաթոլիկ Աստվածաշնչի 73 գրքերից՝ կազմված Հին կտակարանի 46 և Նոր կտակարանի 27 գլուխներից։ Սուրբ ավանդույթները կազմված են ուսմունքներից, որոնք գալիս են դեռևս առաքյալների ժամանակներից։ Սուրբ գրքերը և Սուրբ ավանդույթները միասին հայտնի են «հավատի ավանդ»։ Կաթոլիկ հայեցակարգը՝ որպես հրամայական ամփոփված է Կաթոլիկ եկեղեցու վարդապետությունում՝ հրատարակված Մայր աթոռի կողմից։

Աստծո բնույթը

Պենտեկոստ 14-րդ դար

Ըստ կաթոլիկ եկեղեցու պնդումների՝ կա միակ հավիտենական Աստված, ով գոյություն ունի որպես եռամիասնություն՝ Հայր Աստված, Աստծո որդի, Աստծո Սուրբ հոգի և միասնությունը կոչվում է Սուրբ երրորդություն։ Կաթոլիկները հավատում են, որ Հիսուս Քրիստոսը երկրորդն է Եռամիասնությունից։ Մարմնավորման արդյունքում Սուրբ հոգու ուժով Աստված միավորվում է մարդու բնույթին, ինչը ներկայացվում է Կույս Մարիամի կերպարով։ Քրիստոսը ընկալվում է իբրև և՛ ամբողջապես մարդկայի, և՛ ամբեղջապես Աստվածային։ Համարվում է, որ Քրիստոսի առաքելությունը երկրի վրա ներառում է փոխանցել իր ուսմունքը մարդկանց՝ ծառայելով որպես օրինակ , որին պետք է հետևեն չորս գրված Ավետարանների միջոցով։ Հիսուսն անմեղ էր իր երկրային կյանքում և անարդար կերպով մահապատժի ենթարկվեց՝ կրելով բազմաթիվ չարչարանքներ, նա գնաց ինքնազոհության՝ Աստծուն և մարդկանց հաշտեցնելով, սա հայտի է որպես Քրիստոսի հայտնություն։ Թե հունարեն Քրիստոս և թե եբրայերեն Մեսսիա անվանումները նշանակում են օծեալ , ըստ Քրիստոնեական հավատի Հիսուսի մահը և հարությունը կտակարանի մարգարեությունների իրականացումն են։

Կաթոլիկ եկեղեցին քարոզում է, որ Սուրբ հոգին ամբողջությամբ բխում է Հայր և Որդի Աստվածներից, ոչ թե որպես երկու սկզբունք, այլ՝ մեկ։ Այն պնդում է, որր Հայր Աստվածը հոգու սկզբն է, բայց որպես Քրիստոսի Հայր նրանք միավորվում են՝ դառնալով մեկ միասնություն, որից բխում է Հոգին։ Այս համոզմունքը արտահայտվում է Ֆիլիկյան դրույթներում, որը ավելացվել է Նայսենի հավատքի լատինական տարբերակին, բայց ներառված չէ հունական տարբերակում, որը կիրառվում էԱրևելյան եկեղեցու կողմից։

Եկեղեցու բնույթ

Կաթոլիկ եկեղեցին ուսուցանում է, որ այն միակկ եկեղեցին է՝ մարդկության փրկության տիեզերական խորհրդանիշը և միակ ճշմարիտ հավատը։ Ըստ վարդապետության՝ կաթոլիկ եկեղեցին Նայսենի հավատամքում նկարագրվում է որպես միակ, սուրբ, կաթոլիկ և առաքելական կրոն։ Սրանք միասին հայտնի են որպես եկեղեցու չորս խորհուրդներ։ Ըստ ուսմունքի եկեղեցու հիմնադիրը Հիսուս Քրիստոսն է։ Նոր կտակարանն առանձնացնում է մի քանի դեպքեր, որ Կաթոլիկ եկեղեցու ձևավորման հիմք են դարձել, ներառյալ Հիսուսի քարոզները, առաքյալների ընկալումը որպես չարչարանքների, հարության վկաններ։ Սուրբ հոգու հայտնությունը առաքյալների ՝ հոգեգալուստը, դիտարկվում է որպես կաթոլիկ եկեղեցու հիմնադրման սկիզբ։ Ըստ եկեղեցու բոլոր ձեռնադրյալ եպիսկոպոսները համարվում են Քրիստոսի առաքյալների հաջորդները, իսկ Հռոմի Պապը համարվում է Պետրոս առաքյալի հետևորդը, ինչն էլ պայմանավորում է նրա գերակա դիրքը եկեղեցում։

Համաձայն կաթոլիկ հավատի՝ եկեղեցին «Հիսուսի շարունակական ներկայությունն է երկրի վրա» և այն ամբողջությամբ կրում է փրկության խորհուրդը։ Ինչպես ներկայացված է Աստվածաշնչում, Հիսուսն իրեն զոհաբերեց հանուն մարդկության փրկության և Աստծո ներման։ Հարությամբ Քրիստոսը դարձավ առաջին վերածնվածը մեռյալներից, առաջինը հավատակիցների մեջ։ Նվիրվելով Աստծոն և հետևելով Քրիստոսի խոսքին՝ անձը կարող է արժանանալ Աստծո թագավորությանը։ Եկեղեցին պատարագը և խորհուրդները համարում է Քրիստոսի զոհաբերության արդյունքում ձեռք բերված խորհուրդների անմահացման, մարդու և Քրիստոսի միջև կապի հաստատման, մեղքերի թողության միջոց։

Ահեղ դատաստան

Համաձայն կաթոլիկ եկեղեցու՝ անմիջապես մահից հետո յուրաքանչյուր մարդու հոգի ենթարկվում է Աստծո որոշակի վճռի՝ ըստ իր մեղքերի և Աստծո հետ կապի։ Այս ուսմունքները ահազանգում են համայն մարդկության ահեղ դատաստանի մասին։ Ըստ կաթոլիկ եկեղեցու՝ ահեղ դատաստանը վերջ կտա մարկության պատմությանը՝ նախանշելով նոր և դրախտային երկրի գալուստ, որ կիշխի Աստծո արդարամիտ թագավորությունը։ Կախված մահվանը հաջորդած դատավճռից հոգին կարող է հայտնվել երեք վիճակներում։

• Դրախտը աստվածային անսահման էության վիճակն է։ Այն հավիտենական կյանք է, երբ հոգին Աստծո հավիտենական երանության մեջ է։
• Քավարան ժամանաակավոր վիճակ է այն հոգիների մաքրագործման համար, ովքեր չնայած ուղորդված են դեպի դրախտ, սակայն ամբողջապես մաքրված չեն մեղքերից և չեն կարող անմիջապես դրախտում հայտնվել։ Դժոխքում հոգին տառապում է, մաքրվում և ձգտում կատարելության։ Դժոխքում հոգիների դրախտ հասնելու ճանապարհին կարող են օգնել աղոթքները և սրբերի բարեխոսությունը։
• Նզովյալ դժոխք․ նրանք ովքեր ապրում են բարոյական մեղքերով և չեն զղջում մահավանից առաջ հավիտյան բաժանվում են Աստծուց։ Որևէ մեկի համար նախասահմանված չէ դժոխքը և որևէ մեկը չի կարող հստակորեն կանխագուշակել իր՝ դժոխքի դատապարտման հավանականությունը։ Կաթոլիկությունը քարոզում է, որ Աստծո բարեգթությամբ անձը կարող է զղջալ , լուսավորվել ճշմարիտ կաթոլիկ հավատով և հասնել փրկության։ Որոշ կաթոլիկ աստվածաբաններ կարծում են, որ չմկրտված երեխաների և բարոյական մեղքերից զերծ ոչ քրիստոնյաների հոգիները, մահանալով նախնական մեղքով հայտնվում են լիմբոսում։

Կույս Մարիամ և բարեպաշտություն

Աստվածամայր - երկրպագվում է կաթոլիկ եկեղեցու կողմից, որ նրան համարում է սկզբնական մեղից ազատ

Կաթոլիկ մարիոլոգիան զբաղվում է Աստվածամայր Մարիամի կյանքին վերաբերող դրույթներով և ուսմունքներով։ Մարիամն, արժանանալով բարեշնորհությանը, հռչակվում է Աստվածամայր և ըստ քրիստոնեական հավատի՝ իր ողջ կյանքի ընթացքում լինում է կույս։ Մարիամի երկրպագությունը տարբերվում է Աստծո պաշտամունքից, այն ներառում է աղոթքներ, Աստվածամորը նվիրված արվեստ և ճարտարապետություն։ Եկեղեցական տարվա ընթացքում անցկացվոււմ են Աստվածամոր պատվին մի քանի պատարագներ, նրան կոչում են տարբեր պատվանուններով ինչպես օրինակ դրախտի թագուհի։ Պապ Պաուլ VI նրան կոչում է եկեղեցու մայր, որովհետև Քրիստոսին ծնունդ տալով՝ նա համարվեց Քրիստոսի մարմնի յուրաքանչյուր անդամի Հոգևոր մայր։ Հիսուսի կյանքում ունեցած իր ազդեցիկ դերի շնորհիվ շատ աղոթքներ հյուսվեցին նրա պատվին, ինչպես օ Ավե Մարիա, Վարդարան, Մեմոռառե։ Սուրբ Մարիամի տեսիլքին արժանացած ուխտավորները՝ Լուրդեսը, Ֆաթիման և Գվադելուպեն նույնպես սրբադասվել են եկեղեցու կողմից։

Պաշտամունքները մեծարանքի միջոցներ են, որոնք կաթոլիկ եկեղեցու պատարագի հիմնական մաս չեն կազմում, սակայն կաթոլիկների հոգևոր կյանքի բաղկացուցիչներն են։ Մարիոլոգիայից դուրս պաշտամունքային տարրերը ներառում են Խաչելություն, Հիուսի սուրբ սիրտը և սուրբ պատկերը, օրհնյալ խորհրդանիշները և սրբապատկերների պաշտամունքը։

Խորհուրդներ

Յոթ խորհուրդներ Ռոջեռ վան դեռ Վեյդեն 1448

Կաթոլիկ եկեղեցին ունի յոթ խորհուրդներ, որ սահմանվել են Քրիստոսի կողմից։ Խորհուրդների թիվը և բնույթը որոշվել է մի քանի տիեզերական ժողովների կողմից։ Դրանք են ՝

• Մկրտությունը ,
• Դրոշմ,
• Ապաշխարություն,
• Հաղորդություն,
• Պսակ ամուսնության,
• Վերջին օծում կամ կարգ հիվանդաց,
• Ձեռնադրություն

Խորհուրդները ծիսակարգեր են, որ խորհրդանշում են Աստծո ներկայությունը և ողորմածությունը։ Կաթոլիկ եկեղեցու վարդապետությունը դրանք դասակարգում է երեք խմբերով՝ Քրիստոնեական սկիզբ, սպեղանի խորհուրդ, համայնքին ծառայելու և հավատի առաքելություն։ Այս խմբերը ներառում են մարդկային մարմնական և հոգևոր կյանքին ուղղված խորհուրդներ։ Պատարագի խորհուրդը եկեղեցու հիմնական առաքելությունն է։

Եկեղեցական հայեցակարգը պահանջում է խորհուրդներն անցկացնել ըստ պատշաճ ձևի, էությոան և ծիսակարգի։ Ի հավելում՝ Կանոնական իրավունքը և՛ Լատինական, և՛ Արևելյան եկեղեցիների համար որոշ խորհուրդների դեպքում խիստ կանոններ է սահմանում։ Քանի որ ըստ եկեղեցական ուսմունքի՝ Քրիստոսը ներկա է պատարագին, նրանց, ովքեր գիտակցում են բարոյական մեղքերը, արգելվում է հաղորդություն ստանալ առանց ապաշխարելու։ Սովորաբար հաղորդություն ստանալու համար կաթոլիկները պետք պատարագից առնվազն մեկ ժամ առաջ ոչինչ չուտեն։ Նույնիսկ գերեզմանում և խիստ կարիքի դեպքում Կաթոլիկ հոգևորականները լիազվորված չեն խորհուրդներ մատուցել ոչ կաթոլիկ հավատի հետևորդներին։

Քրիստոնեական էության խորհուրդներ

Մկրտություն

Ըստ կաթոլիկ եկեղեցու մկրտությունը քրիստոնեական հավատի խորհուրդներից առաջինն է։ Այն մաքրում է բոլոր մեղքերը՝ և՛ սկզբնական, և՛ անձնական։ Այն մարդուն դարձնում է եկեղեցու անդամ։ Որպես Աստծո անհատույց պարգև՝ այն շնորհվում է նույնիսկ երեխաներին, ովքեր, չնայած զուրկ են անձնական մեղքերից, դրանով ազատվում են սկզբնական մեղքից։ Եթե նորածին երեխան մահվան վտանգի մեջ է, յուրաքանչյուր ոք՝ բժիշկը, դաստիարակը կամ ծնողները կարող ն նրան մկրտել։ Մկրտությունը ամբողջ կյանքի համար է և չի կարող կրկնվել։ Կաթոլիկ եկեղեցին մկրտությունն ընդունելի համարում, եթե նույնիսկ այն կատարվել է ոչ քրիստոնեա և ոչ կաթոլիկ մարդկանց կողմից, այն դեպքում երբ նևանք պատրաստ են մկրտել՝ կիրառելով մկրտության Տրինտարյան ֆորմուլան։

Դրոշմ Կաթոլիկ եկեղեցին դրոշմը ընդունում է որպես մկրտության ողորմածությունը ամբողջացնելու համար անհարաժեշտ խորհուրդ։ Երբ հասուն մարդը մկրտված է դրոշմը անմիջապես հետևում է դրան, Արևելյան կաթոլիկ եկեղեցում այն տրվում է նաև նոր մկրտված երեխաներին։ Արևմուտքում երեխաների դրոշմ ստանալը հետաձգվում է այնքան, մինչև նրանք ընկալեն դրա իմաստը։ Արևմտյան քրիստոնեության մեջ այն կոչվում է դրոշմ, որովհետև դրոշմում, հաստատում է մկրտության ողորմածությունը․ Արևելյան եկեղեցում կոչվում է մյուռոն, քանի որ հիմնական ծեսը մարդուն մյուռոնով օծելն է, որը զիթայուղի և ծաղկայուղերի խառնուրդ է։ Նրանք ովքեր դրոշմ են ստանում պետք է ողորմած լինեն, ուստի հասուն տարիքում գտնվողները պետք է նախ հոգեպես մաքրվեն ապաշխարհության միջոցով։

Հաղորդություն

Կաթոլիկների համար հաղորդությունը խորհուրդ է, որ ամբողջացնում է քրիստոնեական էությունը։ Այն ներկայացվում է որպես քրիստոնեական կյանքի աղբյուր։ Կարևորվում է այն արարողությունը, որի ընթացքում անձը ստանում է իր առաջին հաղորդությունը։ Հաղորդության մատուցումը կոչվում է նաև ժամերգություն կամ աստվածային պատարագ, որ ներառում է աղոթքներ, աստվածաշնչյան ընթերցումներ, նաև հացի և գինու օրհնություն քահանայի կողից, որով այն վեարածվում է Քրիստոսի արյան և մարմնի։ Օծման խոսքերն արտահայտում են Խորհրդավոր ընթրիքի ժամանակ ասված Քրիստոսի խորհուրդները, երբ Քրիստոսն առաջարկում էր իր մարմինն ու արյունը խաչելություն նախորդ գիշերը։ Խորհուրդները ներկայացնում են Հիսուսի խաչելության և անմահության գաղափարները։

Բժշկող խորհուրդներ

Ապաշխարություն

Ապաշխարության խորհուրդը գործում այն քրիստոնեաների համար, ովքեր մկրտությունից հետո իրենց գործած մեղքերով հեռացել են Քրիստոսից։ Այս խորհուրդը ենթադրում է ինչպես մեղսավորի, այնպես էլ քահանայի գործողությունները։ Ծանր մեղքերի համար ողորմածություն պետք է խնդրել առնվազն մեկ տարի և ամեն անգամ սուրբ հաղորդություն ստանալուց առաջ։ Քահանան պարտավորվում է պահպանել ապաշխարվող մեղքերի գաղտնիությունը։

Կարգ հիվանդաց Հաշվի առնելով այն, որ մյուռոնն օգտագործվում է երեք խորհուրդների համար, որոնք չեն կրկնվում, դրանից տարբեր մեկ այլ յուղ է օգտագործվում՝ օծելու մահվան վտանգի մեջ գտնվող կաթոլիկին։ Այս խորհուրդը խաղաղություն և խիզախություն է փոխանցում հիվանդին, եթե նա ի զորու չէ ներում հայցել։

Հոգևոր ծառայության խորհուրդներ

Հոգևոր ծառայության Սուրբ պատվիրաններով օծվում են այն քրիստոնեաները, ովքեր պատրաստ են նվիրաբերել իրենց եկեղեցուն հոգևոր երեք աստիճաններում՝ եպիսկոպոս, քահան և սարկավագ։ Եկեղեցական կանոնները սահմանում են, թե ովքեր կարող են օծվել որպես հոգևորական։ Լատինական եկեղեցում քահանաները և եպիսկոպոսները, ըստ կանոնների, պետք է լինեն կուսակրոն։ Արդեն ամուսնացած տղամարդիկ կարող են օծվել Արևելյան կթոլիկ եկեղեցով։ Բայց կաթոլիկ քահանա դառնալուց հետո տղամարդիկ այլևս չեն կարող ամուսնանալ։ Բոլոր հոգևորականները՝ սարկավագները, քահանաները, եպիսկոպոսները, կարող են մկրտել, պսակադրություն, պատարագ կատարել։