Մասնակից:Mari Sahakyan/Ավազարկղ3
Պունտլենդ ( արաբ․՝ أرض البنط) — ինքնավար շրջան Արևելյան Սոմալիում, ներառյալ նրա հյուսիսարևելյան ինը գավառների տարածքները։ Հայտարարել է իր ինքնիշխանությունը (ավելի ճիշտ՝ իրեն հռչակել է «ինքնավար պետություն»՝ որպես «Պունթլենդի ինքնավար շրջան») 12 օգոստոսի 1998 թ., համաձայն 2001 թ ստացել է պաշտոնական անվանումը «Սոմալիի նահանգ Պունտլենդ», ավելի ուշ՝ 2003-2004թթ. Նայրոբիում (Քենիա) և Սոմալիի Հանրապետության Անցումային Դաշնային Խարտիան (Սահմանադրություն), պաշտոնապես ճանաչվել է որպես ինքնավար մարզ դաշնային Սոմալիի [1]կազմում։ Մայրաքաղաքը Գարովեն է, իսկ նահանգի ընդհանուր բնակչությունը կազմում է մոտավորապես 3,5 միլիոն բնակիչ (մարդահամար չի անցկացվել)։ Անվանվել է Պունտի հնագույն երկրի պատվին, որի հետ առևտուր էին անում եգիպտական փարավոնները։ 2024 թվականի մարտի 30-ին Փունթլենդը հռչակեց անկախություն և հետ 2024 թվականի մարտի 30-ին Փունթլենդը հռչակեց անկախություն և հետ ընդունեց Սոմալիի ժամանակավոր դաշնային կառավարության ճանաչումը։
Պատմություն. Քաղաքական ռեժիմ խմբագրել
Ի տարբերություն մեկ այլ չճանաչված պետության, առաջացել է 1991 թվականին Սոմալիի պետականության փլուզումից հետո - Սոմալիլենդ - Պունտլենդը չի ձգտում լիակատար անկախության: Ներկայիս կառավարությունը Փունթլենդը դիտարկում է որպես դաշնային Սոմալի նահանգի մաս:
1998 թվականին ինքնավարություն հռչակելուց ի վեր երկիրը մշտական հակամարտությունների մեջ է Սոմալիլենդի հետ Սանաագ և Սուլ տարածքների պատճառով, որոնք հայտնի են իրենց նավթային հանքավայրերով: Անընդհատ զինված բախումներ են տեղի ունենում։ 2007 թվականին Սանաագի տարածքում հռչակվեց Մաահիրի անկախ պետությունը, որը Փունթլենդը կարողացավ նվաճել 2009 թվականի հունվարին։ Հետագայում բուֆերային Խաթումո պետությունը առաջացավ Այն, Սանաագ և Սուլ նահանգների տարածքների մի մասում, որին աջակցում է Փունթլենդը, որին աջակցում է Պունտլենդը, բայց որի տարածքը հիմնականում գրավված է Սոմալիլենդի կողմից (Մանրամասն տես Պունտլենդ-Սոմալիլենդ հակամարտությունը):
1998 թվականի հուլիսի 23-ին Աբդուլահի Յուսուֆ Ահմեդը դարձավ Փունթլենդի առաջին նախագահը, պաշտոնը զբաղեցրեց մինչև 2001 թվականի հուլիսի 1-ը։
2001 թվականի հուլիսի 1-ին Պունտլենդում տեղի ունեցավ հեղաշրջում, սակայն 2002 թվականին Աբդուլահի Յուսուֆ Ահմեդը կազմակերպեց իր հեղաշրջումը և վերականգնեց այս պաշտոնը, իսկ 2004 թվականի հոկտեմբերին նա կարողացավ դառնալ Սոմալիի նախագահ, իսկ որոշ ժամանակ անց կարողացավ գրավել Մոգադիշուն։
Պունտլենդը համարվում է սոմալիական ծովահենության գլխավոր կենտրոնը, թեև միևնույն ժամանակ հանդես է գալիս Սոմալիի միասնության օգտին։
2014 թվականի հունվարին Պունտլենդում տեղի ունեցան նախագահական ընտրություններ Աբդիվելի Մուհամեդ Ալին, ով 2011-2012 թվականներին եղել է Սոմալիի[2] վարչապետը, դարձել է Փունթլենդի 5-րդ նախագահը։
2024 թվականի ապրիլին Փունթլենդը հայտարարեց, որ գործելու է որպես ֆունկցիոնալ անկախ պետություն՝ Սոմալիում սահմանադրական փոփոխությունների շուրջ վեճի ֆոնին:
Վարչական բաժանում խմբագրել
Սոմալիի Դաշնային կառույցի երրորդ հոդվածի համաձայն, հաստատվել է 2012 թվականի օգոստոսի 1-ին, Պունտլենդը պաշտոնապես բաղկացած է 9 շրջաններից (տես քարտեզը)[3]։ Փաստորեն, տարածքի մի մասը վիճելի է, մի մասը գտնվում է Խաթումո բուֆերային նահանգի տարածքում, մի մասը գրավված է Սոմալիլենդի կողմից, Գալկայոյի շուրջ բախումները Գալմուդուգի[4] հետ շարունակվում են։
| Պունտլենդ | Մարզեր | Մայրաքաղաքներ | Թաղամասեր |
|---|---|---|---|
| 350px | |||
| Այն | Բյուհոդլ | 3 | |
| Ալուլա (Գվարդաֆուի) | Ալուլա | 3 | |
| Բարի | Բոսասո | 5 | |
| Կարկառ | Կարդո | 5 | |
| Հեյլան | Դահար | 3 | |
| Մուդուգվ | Գալկայո | 3 | |
| Նուգալ | Գարոու | 5 | |
| Սանագ | Էրիգաբո | 4 | |
| Սոլ | Լասանոդ | 4 |
Աղբյուրներ խմբագրել
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություն խմբագրել
- ↑ «Puntland State of Somalia». puntlandgovt.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-11-05-ին. Վերցված է 2018-12-18-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ SOMALIA: UN Envoy to Somalia congratulates new Puntland President Արխիվացված 2014-01-08 Wayback Machine // RBC Radio
- ↑ «Map of Puntland State of Somalia». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-01-05-ին. Վերցված է 2016-10-30-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «Somalia: Puntland Minister blamed for taking part in clashes between Puntland, Galmudug». Garowe Online. 2016-10-12. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-10-31-ին. Վերցված է 2016-10-30-ին.
