Մաշտոց Հայրապետ եկեղեցի
Մաշտոց Հայրապետ եկեղեցի, կանգուն հայկական եկեղեցի է Հայաստանի Կոտայքի մարզի Գառնի գյուղում։ Անցյալում այստեղ եղել է հեթանոսական տաճար։
| Մաշտոց Հայրապետ եկեղեցի | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի և մշակութային արժեք |
| Երկիր |  Հայաստան |
| Տեղագրություն | Գառնի[1] |
| Դավանանք | Հայ Առաքելական Եկեղեցի |
| Թեմ | Կոտայքի թեմ |
| Ներկա վիճակ | կանգուն |
| Կազմված է | Պարիսպ և Գերեզմանոց |
| Ժառանգության կարգավիճակ | մշակութային հուշարձան Հայաստանում[1] |
| Ճարտարապետական ոճ | հայկական ճարտարապետություն |
| Հիմնադրված | 12-րդ դար |
| Շինանյութ | տուֆ |
 | |
 | |
Գտնվում է Կոտայքի մարզի Գառնի գյուղի արևելյան կողմում։ Ըստ պահպանված արձանագրությունների` կոչվում է Սուրբ Աստվածածին։ Ավանդաբար անվանում են «ՄաշտոցՀայրապետ» եկեղեցի` 897 թվականին Գառնիում վախճանված Հայոց կաթողիկոս Մաշտոց Եղիվարդեցու անունով (Մաշտոցի տապանաքարը Գառնիի հեթանոսական տաճարի մոտ գտնվող «Մաշտոց Հայրապետ» մատուռի ներսում է)։ 14-րդ դարում կոչվել է նաև «Սումպենց (Սունպենց) վանք»։ 12-13-րդ դարերի կառույց է։ Այն միանավ կենտրոնագմբեթ է, իսկ արտաքինից` քառակուսի։ Թմբուկը ձևավորված է որմնախորշերով, վարդաքանդակներով և շատ լավ է պահպանվել։ Չորս պատերից երեքի վրա արված են երկու երկար որմնախորշեր, իսկ վերջինը` մուտքը, զարդարված է խաչքարով և բուսանախշ որմնանկարներով: :Պատերին պահպանվել են 1315 և 1341 թվականների արձանագրություններ:Եկեղեցուն հարավից կից է նվիրատվական արձանագրություններով խաչքար-մահարձանը։ Բակում կան քանդակազարդ խաչքարեր։ Եկեղեցու մոտ, հարավային կողմում արձանագիր որմնափակ խաչքար է` կանգնեցված Հովհաննես և Աղվորիկ ամուսինների կողմից։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Տեսարժան վայրեր. Գառնի
- Սբ. Աստվածածին (Մաշտոց Հայրապետ, ՞Սումպենց վանք՞) եկեղեցի՝ պատկեր1 Archived 2018-02-14 at the Wayback Machine., պատկեր2 Archived 2018-08-24 at the Wayback Machine., պատկեր3 Archived 2016-10-25 at the Wayback Machine., Խաչքար Archived 2016-10-25 at the Wayback Machine., Տապանաքար Archived 2018-02-13 at the Wayback Machine.