Մանուախ Դադաշև

Մանուախ Դադաշև (ռուս.՝ Дадашев, Манувах Мардахаевич, 1912 կամ 1913, Դերբենդ, Դաղստանի մարզ, Ռուսական կայսրություն - 1943, Լուգանսկ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հրեա բանաստեղծ։

Մանուախ Դադաշև
Ծնվել է	1912 կամ 1913
Ծննդավայր	Դերբենդ, Դաղստանի մարզ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	1943
Մահվան վայր	Լուգանսկ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	բանաստեղծ և թարգմանիչ

Կենսագրություն

Մանուախ Դադաշևը ծնվել է 1913 թվականին, Դերբենդ քաղաքում, աղքատ ընտանիքում։ Աշխատել է «Զախմեթքեշ» թերթում` սկզբում որպես փոստատար, այնուհետև որպես գրական աշխատող։ Նույն թերթում նա տպագրել է իր առաջին բանաստեղծությունները։

Սովորել է Բաքվի և Մոսկվայի համալսարաններում։ Աշխատել է Մախաչկալայում ինստիտուտում։ Հավաքել և ռուսերեն է թարգմանել Կովկասի ժողովուրդների բանահյուսությունը։ Հռեա-թաթեռի լեզվով է թարգմանել ռուս գրողների ստեղծագործությունները։ Անավարտ թարգմանությունների շարքում է Ա. Պուշկինի «Եվգենի Օնեգին» պոեմը, որի վրա նա աշխատել է մինչև Հայրենական մեծ պատերազմի սկիզբը։

Երբ սկսվել է Հայրենական մեծ պատերազմը, Դադաշևը կամավոր մեկնել է ռազմաճակատ։ Պատերազմի ընթացքում նա շարունակել է գրել բանաստեղծություններ և պատմվածքներ, որոնք տպագրվել են «Դաղստանյան ճշմարտություն» թերթում։ 1943 թվականին, Լուգանսկի մոտ տեղի ունեցած մարտում, ավագ լեյտենանտ Դադաշևը ծանր վիրավորվել է և մի փոքր անց մահացել է ստացած վերքերից։ Դադաշևը թաղվել է Լուգանսկում, զանգվածային գերեզմանում` «Մայիսի 9»-ի անվան հրապարակում։ Պարգևատրվել է «Արիության համար» և «Ստալինգրադի պաշտպանության համար» մեդալներով։

Դադաշևի բանաստեղծությունները հրատարակվել են «Թաթ բանաստեղծների անթոլոգիա», «Թաթական ալմանախ» հավաքածուներում։ Հատկապես հայտնի է նրա «Դյու կոգոզ» («Երկու նամակ») պոեմը՝ նվիրված կանանց ազատագրմանը։

Մատենագրություն

• Шогьиргьой тати. — Махачкала, 1947.

Գրականություն

• Мусаханова Г. Б. Татская литература: Очерк истории. 1917—1990. — Махачкала: Дагестанское книжное издательство, 1993.
• Мусаханова Г. Дадашев Манувах// Краткая литературная энциклопедия