Հրանտ Պետրոսյան (հողագետ)

հողագետ
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Պետրոսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Հրանտ Պետրոսի Պետրոսյան (դեկտեմբերի 27, 1923(1923-12-27), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - հոկտեմբերի 17, 1987(1987-10-17), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ հողագետ։

Հրանտ Պետրոսյան
Ծնվել էդեկտեմբերի 27, 1923(1923-12-27)
ԾննդավայրԵրևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել էհոկտեմբերի 17, 1987(1987-10-17) (63 տարեկան)
Մահվան վայրԵրևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն Հայկական ԽՍՀ և  Հայաստան
ԿրթությունՀայաստանի ազգային ագրարային համալսարան
Մասնագիտությունհողագետ

Կենսագրություն

խմբագրել

Հրանտ Պետրոսյանը ծնվել է 1923 թվականի դեկտեմբերի 27-ին Երևանում։ Մանուկ հասակից հետաքրքվել է ավիացիայով և ընդունվել է սովորելու Աերոակումբում։ 1941 թվականին, Հայրենական մեծ պատերազմի սկսվելուն պես, Հրանտ Պետրոսյանն առանց ավարտելու միջնակարգ դպրոցը կամավոր մեկնել է բանակ։ Ավիացիոն դպրոցն ավարտելուց հետո՝ 1943 թվականին ծառայել է որպես հրահանգիչ օդաչու, ապա՝ Կարմիր դրոշի կործանիչ ջոկատի ավագ օդաչու։ 1946 թվականին զորացրվելուց հետո ավարտել է միջնակարգ կրթությունը[1]։ 1952 թվականին ավարտել է Հայկական գյուղատնտեսական ինստիտուտը։ Ուսման տարիներին ընտրվել է ինստիտուտի կուսակցական բյուրոյի ազատ արձակված քարտուղար, եղել է պետական կրթաթոշակառու։ Ինստիտուտն ավարտելուց հետո աշխատել է Հայաստանի կոմկուսի քաղկոմում որպես հրահանգիչ, ապա 1952 թվականի սեպտեմբերին ընտրվել է ՀԿԿ Կիրովի անվան հանրապետական կոմիտեի առաջին քարտուղար։ 1954 թվականին Պետրոսյանն ընդունվել է Հայկական գյուղատնտեսական ինստիտուտի ասպիրանտուրան և պաշտպանել թեկնածուական թեզը։ Նրան առաջարկել են դասավանդել ինստիտուտում։ 1953 թվականի դեկտեմբերին, ասպիրանտուրա ընդունվելու կապակցությամբ, իր դիմումի համաձայն ազատվել է կուսակցական աշխատանքից։ 1956 թվականին, ավարտելով ասպիրանտուրան, աշխատել է ընդհանուր գյուղատնտեսության ամբիոնում որպես ասիստենտ, իսկ 1958 թվականի մայիսից՝ ագրոնոմիական ֆակուլտետի դեկան։  1958 թվականին պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն։ 1958-1987 թվականներին եղել է Հողագիտության և ագրոքիմիայի գիտահետազոտական ինստիտուտի (այժմ՝ Հողագիտության, ագրոքիմիայի և մելիորացիայի գիտական կենտրոն) հիմնադիր-տնօրեն։ Պետրոսյանի գլխավորությամբ Հողագիտության գիտահետազոտական ինստիտուտի թիմը, համագործակցելով պրակտիկ մասնագետների հետ, գտել է սոլոնչակի հողերի բարելավման բավականին արդյունավետ մեթոդ՝ հիմնված քիմիական և հանքարդյունաբերության թափոնների օգտագործման վրա։ Ամայի հողից ստացել են 40-50 ցենտներ աշնանացան ցորեն, 180-200 ցենտներ վաղահաս կարտոֆիլ, 120-130 ցենտներ առվույտի խոտ, նույնքան խաղող, 250-300 ցենտներ վարդագույն խորդենի, ձմերուկ, մրգեր[1]։

1969 թվականին Պետրոսյանի անվան ինստիտուտը դարձել է հողագիտության համաշխարհային հայտնի կենտրոն։ 1969 թվականին ինստիտուտում տեղի է ունեցել Հողերի վերականգնման միջազգային սիմպոզիումը, որին մասնակցել են 23 երկրների ավելի քան 250 մասնագետներ։ 1974 թվականին աշխարհի 18 երկրների ներկայացուցիչների համար (Հայաստանի տարածքում Հողագետների X միջազգային կոնգրեսի մասնակիցներ) ինստիտուտն անցկացրել է սեմինարներ՝ բացահայտելով աշխատանքի ողջ ցիկլը հողի բարեկարգումից մինչև բերքահավաք[1]։

1967-1975 թվականներին եղել է ՀԽՍՀ ԳԽ պատգամավոր։

Աշխատանքները վերաբերում են աղուտ-ալկալի և գերխոնավ հողերի բարելավման խնդիրներին, երկրորդային աղակալման կանխման հարցերին։ Պետրոսյանի մշակած աղուտ հողերի բարելավման քիմիական եղանակը 1962 թվականից ներդրվել է արտադրության մեջ։

Հրանտ Պետրոսյանը եղել է Հողագետների համամիութենական ընկերության (1961-1987), Հողագետների միջազգային ընկերության աղակալած հողերի հանձնաժողովի (1962-1987) փոխնախագահ։

Համահեղինակ է «Պտղաբուծության բերքատվության բարձրացման մի քանի խնդիրներ» (1960), «Հայկական ԽՍՀ հողերը» (ռուս., 1976), «Մելիորատիվ հողագիտություն» (1987), «Հայկական ԽՍՀ հողերի մելիորացիան, կուլտուրականացումը և պահպանումը» (1990) գրքերի։

Հրանտ Պետրոսյանը մահացել է 1987 թվականի հոկտեմբերի 17-ին Երևանում[1]։

Պարգևներ

խմբագրել
  • Աշխատանքային կարմիր դրոշի երկու շքանշան (1966, 1976)[1],
  • ԽՍՀՄ ՎԴՆԽ-ի 3 ոսկե և 1 արծաթե մեդալ (1967, 1985)[1],
  • ԽՍՀՄ գյուղատնտեսության նախարարության պատվավոր դիպլոմ՝ գյուղատնտեսական գիտության զարգացման գործում Կուբայի Հանրապետությանը աջակցելու գործում ակտիվ մասնակցության համար (1975)[1],
  • ԽՍՀՄ ԴՕՍԱԱՖ-ի 50-ամյակի պատվին պատվո նշան (1977)[1],
  • Պատվո նշանի շքանշան (1981)[1],
  • ԽՍՀՄ Առևտրաարդյունաբերական պալատի հոբելյանական մեդալ Արտասահմանյան երկրների հետ ԽՍՀՄ առևտրատնտեսական, գիտատեխնիկական կապերի ակտիվ խթանման համար (1982)[1],
  • Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան (1986)[1],
  • Մեդալ Գերմանիայի նկատմամբ հաղթանակի համար[1],
  • ՀԽՍՀ Գերագույն խորհրդի պատվավոր դիպլոմ[1],
  • Աշխատանքի վետերան[1],
  • ԽՍՀՄ Գյուղատնտեսության ՆՏՕ պատվավոր անդամ[1],
  • Վլադիմիր Իլյիչ Լենինի ծննդյան 100-ամյակի հուշամեդալ «Արիարի աշխատանքի համար»[1],
  • 1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմում հաղթանակի երեսուն տարվա մեդալ[1],
  • Մեծ հաղթանակի քառասուն տարվա շքանշան[1],
  • Կուբայի գիտությունների ակադեմիայի մեծ ոսկե մեդալ,
  • Հունգարիայի պատվավոր գործիքագործ[1],
  • Չեխոսլովակիայի գյուղատնտեսության NTO-ի պատվավոր անդամ[1],
  • ԽՍՀՄ Գյուղատնտեսության նախարարության, ՀԽՍՀ ՆՏՕ նախագահության, «Սելսկայա ժիզն» թերթի, ՀԽՍՀ ԳԿՀ հանդեսի, ՀԽՍՀ ՎԴՆԽ-ի և ԽՍՀՄ ՀՎՊ-ի և այլնի բազմաթիվ պատվոգրեր[1]։
  • Почвы Армянской ССР, Е., 1976 (համահեղինակ)։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 «Почвоведение | Grant Petrosyan I Петросян Грант Петрович». Grant Petrosyan (ռուսերեն). Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 5-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է «Գյուղատնտեսական հանրագիտարանից», որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում-Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։