Հարավային Անցումային Խորհուրդ
Հարավային Անցումային Խորհուրդ ( արաբ․՝ المجلس الانتقالي الجنوبي) սեցեսիաստական կազմակերպություն է Եմենի հարավում։ Կազմակերպության 26 անդամները ներառում են հարավային հինգ նահանգների նահանգապետեր և երկու կառավարության նախարարներ։ Այն ստեղծվել է Հարավային շարժման խմբակցությունից։ Այն ստեղծվել է 2017 թվականին և կոչ է արել աշխատել հարավային Եմենը մնացած ժողովրդիցց անջատելու ուղղությամբ, ինչպես նախկինում էր մինչև 1990 թվականի Եմենի միավորումը։
| Հարավային Անցումային Խորհուրդ المجلس الانتقالي الجنوبي | |
|---|---|
 | |
 | |
| Տեսակ | Ժամանակավոր կառավարություն |
| Երկիր | Եմեն |
| Հիմնադրված | ապրիլի 4, 2017 |
| Գլխադասային գրասենյակ | Ադեն, Եմեն |
| Կայք | stcaden.com |
2017 թվականի մայիսի 11-ին հայտարարված խորհուրդը ղեկավարում է Ադենի նախկին նահանգապետ Այդարուս ալ-Զուբայդին որպես նախագահ, իսկ նախկին նահանգային նախարար Հանի Բին Բրեյքը՝ որպես փոխնախագահ[1]։ Խորհրդի ձևավորումը մեկ շաբաթ առաջ արդեն արտոնված էր Ադենի հռչակագրով, որը հայտարարվել էր ալ-Զուբաիդիին նահանգապետի պաշտոնից ազատելու դեմ ցույցի ժամանակ[2]։ ՀԱԽ-ն պնդում է, որ ղեկավարում է Եմենի հարավային տարածքի մեծ մասը[3][4][5][6]։
2022 թվականի ապրիլին ՀԱԽ-ն միացավ Նախագահական ղեկավարության խորհրդին, այն բանից հետո, երբ Եմենի այն ժամանակվա նախագահ Աբդ-Ռաբու Մանսուր Հադին հրաժարական տվեց և նախագահական լիազորությունները փոխանցեց նորաստեղծ մարմնին։ Ղեկավար Այդարուս ալ-Զուբայդին դարձավ նոր կառավարության փոխնախագահ[7][8]։ Նրանք մեծացրին իրենց ազդեցությունը խորհրդում՝ ընդլայնելով անդամությունը՝ 2023 թվականի մայիսին ներքին վերակազմավորման միջոցով[9]։
Պատմություն
խմբագրելԱՄԷ-ի օգնությամբ և աջակցությամբ ՀԱԽ-ը ձևավորվել է 2017 թվականի մայիսի 11-ին Ալ-Զուբայդիի ղեկավարությամբ[10]։ Անմիջապես նախագահ Հադին խորհուրդը հայտարարեց ոչ լեգիտիմ[11][4][12][13]։
2018 թվականի հունվարի 28-ից ՀԱԽ-ին հավատարիմ զորքերը վերահսկողություն են հաստատել Ադենում գտնվող Եմենի կառավարության կենտրոնական շտաբի վրա՝ Հադիի կառավարության դեմ պետական հեղաշրջման ընթացքում[14][15]։
2018 թվականի հունվարին, որպես կազմակերպության ղեկավար, Այդարուս ալ-Զուբայդին արտակարգ դրություն հայտարարեց Ադենում, և որ «ՀԱԽ-ն սկսել է Հարավում Հադիի իշխանությունը տապալելու գործընթացը»[16]։
2022 թվականի ապրիլին ՀԱԽ-ն պաշտոնապես դարձավ Նախագահական ղեկավարության խորհրդի մի մասը՝ որը Եմենի Հանրապետության նոր ղեկավար մարմինն է, որը ստեղծվել է նախկին նախագահի հրաժարականից հետո։ ՀԱԽ-ի ղեկավար Այդարուս ալ-Զուբայդին դարձավ նոր փոխնախագահ։ 2023 թվականի մայիսի 4-ից 8-ը տեղի ունեցած ՀԱԽ համագումարի ժամանակ ընդունվեց «Հարավային ազգային դաշնագրի» բանաձևը, որը պահանջում էր Հարավային շարժումը Եմենի խաղաղ գործընթացում ներառել «անկախ շրջանակում»։ Հութի ապստամբները խստորեն դատապարտել է համագումարը և դրա բանաձևերը։ Այդուհանդերձ, ՀԱԽ-ին հաջողվեց իր մասնաբաժինը Նախագահի ղեկավարության խորհրդում հասցնել երեք անդամի՝ ընդհանուր ութ մանդատներից[17]։
2023 թվականի դեկտեմբերին Հարավային Անցումային Խորհուրդը, ըստ հաղորդագրության, ասել է, որ պատրաստ է համագործակցել Իսրայելի հետ՝ պայքարելու հութիների ծովային հարձակումների դեմ[18]։
Նպատակներ
խմբագրելՂեկավար Այդարուս ալ-Զուբայդին հայտարարել է, որ 2023 թվականի մայիսին Հարավային կոնգրեսի նպատակն էր սկսել ազգային հաշտեցման գործընթաց՝ նպատակ ունենալով ամրապնդել հարավային տարածքները Հութիների ագրեսիայից։ Կազմակերպությունը պարբերաբար բարձրացրել է «հարավային հարցը»՝ պաշտպանելով Եմենի խաղաղության գործընթացում Հարավային շարժման ներկայացուցչությունը[19]։
ՀԱԽ-ն կտրականապես դեմ է Իրանի փորձերին՝ վերահսկելու ռազմավարական Բաբ ալ-Մանդեբի նեղուցը և գերիշխելու Կարմիր ծովի ջրային ուղիները։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Forster, R (September 2017). «The Southern Transitional Council: Implications for Yemen's peace process» (PDF). Middle East Policy. 24 (3): 133–144. doi:10.1111/mepo.12295. hdl:20.500.11820/eb7d2018-0f05-478d-aa15-3b38cdd796fa.
- ↑ «Aden Historic Declaration». Southern Hirak. Վերցված է 22 February 2018-ին.
- ↑ The New Arab (16 May 2017). «GCC: Aden-based Southern Transitional Council 'doomed to fail'». alaraby.co.uk. Վերցված է 8 June 2017-ին.
- ↑ 4,0 4,1 «Banished Aden governor forms independent "South Yemen" council». alaraby.co.uk. 11 May 2017. Վերցված է 8 June 2017-ին.
- ↑ Saudi Research & Marketing (uk) Ltd. «Thirty Southern Figures Reject Transitional Council in Aden – ASHARQ AL-AWSAT English». english.aawsat.com. Արխիվացված է օրիգինալից 17 May 2017-ին. Վերցված է 8 June 2017-ին.
- ↑ «Separatist group announces self-rule in southern Yemen». Al Jazeera. 26 April 2020. Արխիվացված օրիգինալից 26 April 2020-ին.
- ↑ Ghobari, Mohamed (7 April 2022). «Yemen president sacks deputy, delegates presidential powers to council». Reuters. Aden. Արխիվացված օրիգինալից 1 May 2022-ին. Վերցված է 7 April 2022-ին.
- ↑ Al-Sakani, Ali (19 April 2022). «Yemen inaugurates new presidential council». Al Jazeera. Արխիվացված օրիգինալից 1 March 2023-ին.
- ↑ «Yemen's Southern Transitional Council reshuffle strengthens body, analysts say». National News. 9 May 2023. Արխիվացված է օրիգինալից 3 June 2023-ին.
- ↑ Farrukh, Maher (2 November 2017). «Threat Update: Yemen and Southern Secessionism». Critical Threats. Վերցված է 22 December 2017-ին.
- ↑ «GCC rejects formation of Yemen transitional council». Al Jazeera. Վերցված է 8 June 2017-ին.
- ↑ al Qurashi, Ibrahim (May 12, 2017). «Hadi Rejects 'South Council,' Urges Members to Clarify their Stances». english.aawsat.com. Asharq Al-Awsat English. Արխիվացված օրիգինալից 16 May 2017-ին. Վերցված է 8 June 2017-ին.
- ↑ «Yemen gov't rejects formation of "southern transitional council" – Xinhua | English.news.cn». news.xinhuanet.com. Վերցված է 8 June 2017-ին.
- ↑ «Separatist clashes flare in south Yemen». BBC News. 30 January 2018. Վերցված է 30 January 2018-ին.
- ↑ «Yémen: les séparatistes sudistes, à la recherche de l'indépendance perdue». Le Point. 28 January 2018. Վերցված է 28 January 2018-ին.
- ↑ Jonkers, Brecht (29 January 2018). «South Yemen separatists send reinforcements to Aden». AMN (Al Masdar News). Արխիվացված օրիգինալից 29 January 2018-ին.
- ↑ Furlan, Marta (29 March 2023). «Developments In Southern Yemen: Significance, Implications, And Prospects For Peace». Orion Policy Institute. Արխիվացված է օրիգինալից 2 June 2023-ին.
- ↑ «Yemen's STC 'ready to work with Israel' against Houthis». New Arab (անգլերեն). 12 December 2023. Վերցված է 2023-12-14-ին.
- ↑ Wintour, Patrick (23 June 2023). «Yemen peace talks must accept country is divided in two, says southern leader». The Guardian. Արխիվացված է օրիգինալից 24 June 2023-ին.