Հասիկավոր անանուխ

բույսերի տեսակ

Հասկիկավոր անանուխ (լատին․՝ ), խոտային բույս, անանուխի բնորոշ տեսակներից մեկը (Mentha) Խուլեղինջազգիների ընտանիքից (Lamiaceae):

Հականիշներ խմբագրել

Հականիշներ[1]

Տարածումը և էկոլոգիան խմբագրել

Եգիպտոսում, Հարավ-արևելյան Եվրոպայում և Հարավարևմտյան Ասիայում աճում է վայրի տեսակով[1]։ Բնականացվել է տարբեր տարածաշրջաններում բարեխառն կլիմայով։

Բնագիտական նկարագրություն խմբագրել

Հասիկավոր անանուխ — խոտաբույսային բազմամյա բույս, հասնում է 30-100 սմ բարձրությամբ։

Տերևներ — սովորական, ձգված ձվածև կամ լայն ձվաձև, սեղմված, գանգուր, թափված, եզրերը ատամնաձև են։

Ցողունի խիտ ծաղկաբույլը ծաղկում և տալիս է սպիտակ կամ վարդագույն փոքր ծաղիկներ։

Քիմիական բաղադրությունը խմբագրել

Հիմնական բաղադրիչները.

Կետոններ. Կարվոն 81,5%, ցիս-դիգիդրոկովոն 2,0%, մենտոն 1,3%, իզո-մենտոն 0,2%, պիպերիտոն 0,4%։ Մոնոտերպեններ. լիմոնեն+1,8 ցիլոել+ֆալլանդրեն 3,4%։ Էֆիրներ. իզո-դիգիդրոկարվեոլ ացետատ 1,5%, մետիլ ացետատ 0,3%։ Մոնոտերպենոլններ. դիգիդրոկարվեոլ 2,8%, տրանս-կարվեոլ 0,8%, մենտոլ 0,8%. բորնեոլ 0,4%, տերպինեն-4-օլ 0,1%։ Սեսկվիտերպի։ բետա-բուրբոնեն 0,8%, բետա-էլեմեն 0,4% (Z), կարիոֆիլլեն 0,2%, (E), կարիոֆիլլեն 1,7%, ալֆա-գումուլեն 0,1%։ Օքսիդներ. կարիոֆիլլեն օքսիդ 0,1%, լիմոնեն-1,8-ցինեոլ-ֆալլանդրեն 3,4%։

Կարագը բերանի մեջ չի թողնում սառը զգացողություն, ի տարբերություն պղպեղազգի անանուխ եթերայուղին։

Նշանակությունը և օգտագործումը խմբագրել

Բույսը լայնորեն օգտագործվում է խոհանոցում, օգտագործվում է ինչպես համեմունք։ Բույսից ստանում են եթերայուղ, օգտագործվում է օծանելիքի մեջ, հրուշակեղենի և ալկոգոլային խմիչք լիկյորի արտադրություն մեջ, բժշկության, օչառի և տաբակայի արտադրության մեջ։

Դասակարգում խմբագրել

Տեսակի մեջ առանձնանում են երկու ենթատեսակ[1]։

  • bt-latrus|Mentha microphylla|aut=K.Koch|s=0
  • Mentha spicata subsp. tomentosa (Briq.) Harley
  • bt-latrus|Mentha tomentosa|aut=d'Urv.|s=0
  • Mentha tomentosa subsp. condensata Briq.
  • Mentha tomentosa subsp. tomentosa Briq., nom. illeg.
  • Mentha spicata subsp. spicata

Հետաքրքիր փաստեր խմբագրել

Պղպեղաին անանուխը հանդիսանում է ջրային անանուխի (լատին․՝  Mentha aquatica) և հասիկավոր անանուխի հիբրիդը (լատին․՝  Mentha spicata)

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 GRIN սայթի տվյալներով (ն. բույսերի քարտ).
 Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հասիկավոր անանուխ» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հասիկավոր անանուխ» հոդվածին։