Կրկեսային խաղեր
Կրկեսային խաղեր ժողովրդական, կրկեսային ներկայացումների, տոնակատարությունների և այլ առիթներով կատարվող թատերական, սպորտային և կենդանակռիվ խաղեր։ Անցյալում կրել են հիմնականում ժողովրդական ներկայացումների բնույթ։ Զանազան տեսակի կրկեսային խաղերը տարածված են եղել աշխարհի մի շարք ժողովուրդների մեջ։
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Barnum_%26_Bailey_clowns_and_geese2.jpg/220px-Barnum_%26_Bailey_clowns_and_geese2.jpg)
Պետական կրկեսի բացակայության պատճառով Հայաստանում դրանք կատարել են առանձին շրջիկ անձինք (լարախաղաց, ձեռնածու, ծաղրածու, ըմբիշ և այլն)։ Հայ պատմագրության մեջ հնագույն կրկեսային խաղերի վերաբերյալ պահպանվել են սակավաթիվ տեղեկություններ. Եզնիկ Կողբացին (5-րդ դար) հաղորդում է վարժեցված կենդանիների (կապիկ, արջ) միջոցով ներկայացումների, իսկ Դավիթ Անհաղթը (5-րդ դարի վերջ-6-րդ դարի սկիզբ)՝ լարի վրա կանգնած խրտվիլակը թելերի օգնությամբ շարժման մեջ դնելու մասին։ Հայաստանում տարածված են եղել ժողովրդական կրկեսային խաղերի մի շարք տեսակներ, որոնցից են ձեռնասուն կենդանիների (արջ, կապիկ, օձ և այլն) մասնակցությամբ ներկայացումները, կենդանիներին (գոմեշներ, ցուլեր, խոզեր, ներիներ, շներ և այլն), թռչուններին (աքաղաղներ, աղավնիներ), միջատներին իրար հետ կռվեցնելը, կենդանիների հետ մարդկանց մենամարտը (վերջինս առանձնապես հատուկ էր հռոմեական, բյուգանդական կրկեսներին), կառարշավները, լարախաղացության զանազան ձևերը և այլն։ Կենդանիներին կռվեցնելու սովորությունը հաճախ հովանավորում և կազմակերպում էին եկեղեցականները (գոմշակռիվը Էջմիածնում և այլն)։ Նման դեպքերում հարուստ անձինք նվիրատվություններ էին կատարում եկեղեցուն։ Այդպիսի խաղերը, իբր, խորհրդանշում էին հաղթող կենդանու տիրոջ գերազանցությունը պարտվողի տիրոջ հանդեպ։ ժողովրդական կրկեսային խաղերի մի շարք տարրեր (լարախաղացություն, աճպարարություն և այլն) օգտագործվում են ժամանակակից կրկեսներում։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 694)։ ![]() |