«Կրակ և սառույց» (անգլ.՝ Fire and Ice; մեկ այլ թարգմանության մեջ՝ «Սառույց և բոց»), ռեժիսոր Ռալֆ Բակշիի և նկարիչ Ֆրենկ Ֆրասետայի լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմը ֆենտեզի ժանրում, որը թողարկվել է 1983 թվականին։ Պարունակում է էրոտիկայի տարրեր։

Կրակ և սառույց
անգլ.՝ Fire and Ice
Տեսակլիամետրաժ մուլտֆիլմ
Ժանրֆենթեզի ֆիլմ, արկածային ֆիլմ, էրոտիկ ֆիլմ և ավանդական մուլտֆիլմ
ՌեժիսորՌալֆ Բակշի
ՍցենարիստGerry Conway?, Ռալֆ Բակշի, Frank Frazetta? և Roy Thomas?
ՀնչյունավորումՍյուզան Թայրել, Մեգի Ռոզուել, Stephen Mendel?, Steve Sandor? և William Ostrander?
ՊրոդյուսերՌալֆ Բակշի և Frank Frazetta?
ԵրաժշտությունWilliam Kraft?
Երկիր ԱՄՆ
Լեզուանգլերեն
ԸնկերությունProducers Sales Organization
Դիստրիբյուտոր20th Century Studios և Նեթֆլիքս
Տևողություն81 րոպե
Թվականօգոստոսի 26, 1983[1] և մարտի 25, 1983[2]
MPAA վարկանիշPG[3]
Բյուջե1 200 000 $
Շահույթ760 883 $[4]

Սյուժե խմբագրել

Ֆիլմի գործողությունները տեղի են ունենում գեղարվեստական աշխարհի պարզունակ պղնձե դարաշրջանում։ Սցենարը գրել են Marvel Comics-ի աշխատակիցներ Ջերի Քոնուեյը՝ Սարդ-Մարդի և Conan Destroyer ֆիլմի սցենարիստներից մեկը, և Ռոյ Թոմասը, ով հետագայում աշխատել է «Քսենա» և «Հերկուլես» սերիալների վրա։ Սցենարում երկխոսությունները նվազագույնի են հասցվում, գործողությունների մեծ մասը տեղի է ունենում ինտուիտիվ տեսարանների տեսքով, որոնք ուղեկցվում են հակիրճ մեկնաբանություններով։

Ֆիլմի սյուժեն ծավալվում է հեքիաթային երկրում, որին հյուսիսից սպառնում են գալիք սառցադաշտերը։ Այս սառույցը պայմանավորված է կախարդ Ջուլիանայի և Նրա որդու՝ Նեկրոն անունով։ Սառցե չարագործներին դիմակայում է լորդ Ջարելի կրակոտ երկիրը։ Սառցե երկրի դեսպաններն առաջարկում են Ջարելին և նրա որդի Թարոյին ճանաչել Նեկրոնին որպես իրենց ինքնիշխան, բայց հպարտ թագավորը հրաժարվում է։

Այնուհետև Նեկրոնի ծառաները՝ պարզունակ բարբարոսները՝ «կապիկները», առևանգում են թագավորի դստերը՝ արքայադուստր վագրին։ Նրան հաջողվում է փախչել առևանգողների ճիրաններից, և այժմ աղջիկը երկար և վտանգավոր ճանապարհ ունի վերադառնալու կրակոտ երկիր։ Լարն անունով մի երիտասարդ մարտիկ պարտավորվում է պաշտպանել վագրին։ Երիտասարդների սիրավեպն ընդհատում է հսկա կրակենը, որի հետ մենամարտից հետո Լարնը մահամերձ է, իսկ անպաշտպան վագրին կրկին բռնում են բարբարոսները։

Լարն անունով մի երիտասարդ մարտիկ պարտավորվում է պաշտպանել վագրին։ Լարնուին օգնության է հասնում գայլի դիմակով խորհրդավոր մարտիկը, ով երազում է ոչնչացնել Սառույցի թագավորությունը։ Նա բուժում է երիտասարդին, և նրանք միասին հետապնդում են «կապիկների» ջոկատին, երիտասարդներին ընդհատում է հսկա կրակենը, որի հետ մենամարտից հետո Լարնը մահամերձ է, իսկ անպաշտպան վագրին կրկին բռնում են բարբարոսները։ Վագրին կրկին հաջողվում է փախչել, նա ապաստան է գտնում կախարդ Ռոլեյլի և նրա հսկա որդու տանը։ Կախարդը կրկնակի խաղ է խաղում, նա ցանկանում է վաճառել վագրը Նեկրոնին։ Բայց հազիվ թե բարբարոսները իմանան, թե որտեղ է իրենց զոհը, նրանք պարզապես սպանում են տան տերերին՝ առանց նրանց որևէ վարձատրություն տալու։ Ռոլեյլի ուրվականը այդ մասին պատմում է Լարնին։

Վագրը այժմ դաժան Նեկրոնի ձեռքում է, բռնակալը մեղմելու բոլոր փորձերն ապարդյուն են։ Վագրի եղբայրը՝ Թարոն, կրակի երկրի թագաժառանգը, ուղարկվում է սառույցի տիրոջ հետ բանակցությունների։ Բայց բանակցությունները լավ չեն ընթանում։ Նեկրոնին վիրավորելու համար Թարոն շտապում է մարտի մեջ, և նրա ջոկատը մահանում է։ Լարնը՝ նապաստակը, որը Թարոյի նավի վրա մտել է Սառույցի երկիր, մենամարտի է բռնվում Նեկրոնի հետ։ Երիտասարդը ուժեղ է և կարող էր հաղթել, բայց հզոր մոգությունը պաշտպանում է կախարդ թագավորին։ Հերոսը ստիպված է փախչել՝ թողնելով իր սիրելի վագրին։

Այժմ կրակի և սառույցի պատերազմն անխուսափելի է։ Սառցադաշտը Նեկրոն ամրոցի հետ միասին մոտենում է ազատ Թագավորության սահմաններին։ Ջարելայի պահեստում կա զենք, որը կարող է օգտագործվել միայն մեկ անգամ՝ լավայի պաշարներ, նա խնայում է դրանք վերջին հնարավորության համար։ Վիշապներին հեծնելով՝ Լարնը, գայլը և կրակի մարտիկները ներխուժում են սառցե ամրոց և կռվի մեջ մտնում իրենցից բարձր բարբարոսների հետ։ Գայլը, որը պարզվում է, որ Ջուլիանայի նախկին ամուսինն է և Նեկրոնի հայրը, գտնում է որդուն և վրեժ լուծում։ Ամենահուսահատ պահին Ջարելը բաց է թողնում լավան, սառցե ամրոցը հալվում և փլուզվում է՝ թաղելով ընկերներին և թշնամիներին։ Բայց երբ լարն ու վագրը դուրս են գալիս մակերես, հեռվում նրանք տեսնում են ձիավորի ուրվագիծը։

Տեխնոլոգիաներ խմբագրել

Բակշին և Ֆրասետան ժապավենի նկարահանումների համար հերթական անգամ դիմել են ռոտոսկոպիայի տեխնոլոգիային, որի ժամանակ բոլոր կերպարների կերպարները գծագրվում են կենդանի նստողներից, որոնք նախապես նկարահանվել են ֆիլմի վրա։ Այսպիսով, անիմացիոն ֆիլմի ստեղծումից առաջ գործնականում իրականացվել են խաղային ֆիլմի նկարահանումներ։ Դրա շնորհիվ հնարավոր եղավ հասնել մարդկանց առավել հուսալի գործիչների և շարժումների։ Ֆրասետան հետագայում հիշեց՝

  Ես երբեք չեմ մտածել, թե որքան չափազանցված են մարդկանց ձևերը իմ նկարներում, քանի դեռ չեմ ծանոթացել ռոտոսկոպիայի հետ։ Բայց ինձ միշտ թվացել է, որ ինչ-որ տեղ հաստատ կանայք պետք է գոյություն ունենան, ինչպես ջրի երկու կաթիլ, որոնք նման են նրանց, ինչ ես հորինում եմ։  

Օգտագործվել է նաև կեղծ-եռաչափ համայնապատկեր, որում առարկաները որոշակի հեռավորության վրա համընկնում են միմյանց՝ ստեղծելով եռաչափ տարածության պատրանք։ Հետին պլանների ստեղծմանը մասնակցել են նկարիչներ Ջոն Գուրնին և Թոմաս Քինկեյդը։

Կարծիքներ և գնահատականներ խմբագրել

«Կրակն ու սառույցը» տոմսարկղում արդյունք չտվեց՝ վաստակելով իր բյուջեի կեսից մի փոքր ավելին՝ 760,883 դոլար՝ 1,2 միլիոն դոլար բյուջեով։ Ֆիլմը պրոֆեսիոնալ կինոքննադատների ասոցիացիայի կողմից ընդգրկվել է բոլոր ժամանակների 100 լավագույն անիմացիոն ժապավենների ցանկում[5]։

Ըստ Rotten Tomatoes կայքի՝ ֆիլմը խառը արձագանքներ է ստացել պրոֆեսիոնալ կինոքննադատների կողմից[6]։ «Ֆանտաստիկայի աշխարհ» ամսագրի կարծիքով՝ «Կրակն ու սառույցը» բոլոր ժամանակների համար սուպերհիթ չի դարձել, այլ պատվավոր տեղ է զբաղեցրել «թերագնահատված գլուխգործոցների» գլուխգործոցի մեջ[7]։

Ռեժիսոր Ռոբերտ Ռոդրիգեսը այս մուլտֆիլմի երկրպագու է և կցանկանար նկարահանել դրա ռիմեյքը։ 2014 թվականին Sony ստուդիան Բակշիից գնել է այդ ռիմեյքի նկարահանման իրավունքը[8]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Internet Movie Database — 1990.
  2. https://www.zweitausendeins.de/filmlexikon/?sucheNach=titel&wert=24802
  3. Internet Movie Database — 1990.
  4. Box Office Mojo — 1999.
  5. «Top 100 Animated Features of All Time». Online Film Critics Society. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 21-ին.
  6. «Fire and Ice» (անգլերեն). Rotten Tomatoes. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 23-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 17-ին.
  7. Статья о фильме Արխիվացված 2015-05-18 Wayback Machine в журнале «Мир Фантастики».
  8. Fleming, Mike (2014 թ․ դեկտեմբերի 18). «Sony Pictures Acquires Robert Rodriguez & His Frank Franzetta Homage 'Fire And Ice'». Deadline Hollywood. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Տես նաև խմբագրել