Կիսափայլ երկարաբեղիկ
Դասակարգում
Թագավորություն  Կենդանիներ (Animalia)
Տիպ/Բաժին Հոդվածոտանիներ (Arthropoda)
Ենթատիպ Վեցոտանիներ (Hexapoda)
Դաս Միջատներ (Insecta)
Կարգ Բզեզներ (Coleoptera)
Ընտանիք Երկարաբեղիկներ (Cerambycidae)
Ցեղ Dorcadion
Տեսակ Կիսափայլ երկարաբեղիկ (D. semilucens)
Միջազգային անվանում
Dorcadion semilucens

Կիսափայլ երկարաբեղիկ (լատին․՝ Dorcadion semilucens), երկարաբեղիկների ընտանիքին պատկանող միջատ։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։

Նկարագրություն խմբագրել

10,5-16,5 մմ մարմնի երկարությամբ, բավականին ձգված, սև մարմնով, գրեթե հավասարաչափ, խիտ թավշյա ծածկույթ ունեցող վերնաթևերով՝ ծածկույթի հիմնական գունավորումը գորշագույնից կամ բաց դարչնագույնից մինչև կեղտոտ սպիտակ, կարի երկայնքով և կողքերով ձգվում են բավականին լայն սպիտակ զոլեր։ Վերնաթևերն առաջնամեջքից փոքր-ինչ լայն են, նեղ ձվաձև, էգինը՝ ավելի լայն, քան արուինը։

Տարածվածություն խմբագրել

Տարածված է Հյուսիսային Ադրբեջանում, Հայաստանում հայտնի է Սևանի լեռնաշղթայի արևմտյան և կենտրոնական հատվածներում։ Հայտնաբերված է Ճամբարակի և Ջիլի մոտ։

Էկոլոգիա խմբագրել

Կիսափայլ երկարաբեղիկն ապրում է ծովի մակարդակից 2100-2800 մ բարձրությունների վրա՝ ալպյան և ենթալպյան գոտիներում։

Բզեզները սողում են ցերեկը` մայիսի սկզբից մինչև օգոստոսի կեսերը։ Զարգացումը ընթանում է հողում։

Պահպանություն խմբագրել

Սահմանափակ արեալով հազվագյուտ տեսակ է։ Բնության պահպանության միջազգային միության Կարմիր ցուցակի չափորոշիչներով գնահատվում է որպես վտանգված տեսակ։

Թվաքանակը բարձր չէ։ Փոփոխության միտումները հայտնի չեն։

Վտանգման հիմնական գործոններն են անասունների չկարգավորված արածեցումը, կլիմայի կանխատեսվող փոփոխությունների հետևանքով դրա սահմանների լանջն ի վեր տեղաշարժմամբ պայմանավորված տեսակի տարածման շրջանների կրճատում։

Հանդիպում են «Սևան» ազգային պարկի բուֆերային գոտում, որը չունի սահմանափակ բնօգտագործման իրական ռեժիմ։

Պահպանության իրականացվող միջոցառումներ չեն իրականացվում[1]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.