Կենտրոնական սկզբնախաղ
Կենտրոնական սկզբնախաղ, շախմատային սկզբնախաղ, որը սկսվում է հետևյալ քայլերով՝ 1. e2-e4 e7-e5 2. d2-d4 e5:d4 3. Թd1xd4: Իր տեսակաով համարվում է բաց սկզբնախաղ։
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
| 8 |              | 8 | |||||||
| 7 | 7 | ||||||||
| 6 | 6 | ||||||||
| 5 | 5 | ||||||||
| 4 | 4 | ||||||||
| 3 | 3 | ||||||||
| 2 | 2 | ||||||||
| 1 | 1 | ||||||||
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
 | |
|---|---|
| ECO | C21–C22 |
| Մասն է | Բաց սկզբնախաղեր |
Պատմություն
խմբագրելԱլեքսանդր Ալյոխինը հստակ գնահատական է տվել է այս սկզբնախաղին, հատկապես՝ վերջին քայլին․ «Ակնհայտ է, որ թագուհին արագ հանելով խաղի մեջ սպիտակները դժվար թե կարող են առավելություն ստանալ։ Սակայն սևերը պետք է խաղան ճշգրիտ, որպեսզի հակառակորդը չհասցնի ստեղծել հարձակում արքայական թևում կամ նույնիսկ կենտրոնում, քանի որ սպիտակ թագուհին g3 դաշտից կարող է ուժեղ ճնշում գործադրել սևերի կարճ փոխատեղման դիրքի վրա»[1]։
Այս բնութագրումը մինչ օրս չի կորցրել իր արդիականությունը։ Սովորաբար ձևավորվում են բարդ դիրքեր՝ եզրերի վրա փոխադարձ հարձակումներով։ Ժակ Միզեսը, Սավելի Տարտակովերը և Ռուդոլֆ Շպիլմանը եղել են վերջին ուժեղ շախմատիստները, որոնք օգտագործել են այս սկզբնախաղը։ Կենտրոնական սկզբնախաղի տեսության զարգացման գործում մեծ ներդրում են ունեցել Ալեքսեյ Շիրովը, Մայքլ Ադամսը, Յուդիթ Պոլգարը և Ալեքսանդր Մորոզևիչը։
Ժամանակակից մրցաշարային պրակտիկայում սկզբնախաղը հազվադեպ է հանդիպում։
Տարբերակներ
խմբագրելԿենտրոնական սկզբնախաղի սևերի ամնատարածված քայլը 3․․․Ձc6֊ն է։ Սպիտակների թագուհու համար կան մի քանի նահանջի հնարավորություններ․
- 4.Թa4 քայլը համապատասխանում է Սկանդինավյան պաշտպանության (1.e4 d5 2.exd5 Թxd5 3.Ձc3 Թa5) հաճախ հանդիպող տարբերակներից մեկին՝ հակադարձ դասավորությամբ, այն հազվադեպ է հանդիպում Կենտրոնական սկզբնախաղում, քանի որ հետագա շարունակությունը բարենպաստ չի եղել սպիտակների համար այս տարբերակում։
- Թագուհու լավագույն քայլը համարվում է 4.Թe3, որը հայտնի է որպես Պաուլսենի հարձակում։ Այս տարբերակում սպիտակները նախատեսում են փոխատեղում անել թագուհու թևում։ Սևերը սովորաբար շարունակում են 4...Ձf6, որից հետո տիպիկ հաջորդականությունն է 5.Ձc3 Փb4 6.Փd2 0-0 7.0-0-0 Նe8։ Սպիտակները կարող են փորձել խաղը բարդացնել զինվորի զոհաբերությամբ՝ 8.Թg3!?, որին հետևում է 8...Նxe4 9.a3!՝ Շաբալովի քայլը։ Սևերի լավագույն քայերից է 9...Փa5, կամ 9...Փd6 քայլը[2]։
3.f4?! (Հալաշի գամբիտ)
խմբագրելՀալաշի գամբիտը (3.f4?!) հազվադեպ կիրառվող տարբերակ է: Այս քայլը հայտնի է դեռևս 1840 թվականից, այն ավելի վերջերս սկսել է ակտիվորեն օգտագործվել հունգարացի հեռավար շախմատիստ դոկտոր Գեորգի Հալաշի կողմից: Գամբիտը կասկածելի է թվում, բայց այն վերջնականապես չի հերքվել[3]։
Հյուսիսային գամբիտ
խմբագրելԿենտրոնական սկզբնախաղի տարբերակներից է նաև Հյուսիսային գամբիտը։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «Центральный дебют (ECO C22)» (ռուսերեն). Վերցված է 2024-12-13-ին.
- ↑ British Chess Magazine, August 1898, page 324, article title The BCM Guide to the Openings. The Centre Game, by Hobart
- ↑ Budzinski, Glenn (1998). «Anatomy of a Gambit: Dissecting the Halasz». ChessCafe. Վերցված է 24 May 2016-ին.