Կարել Դոլեժալ (զինվորական)
Կարել Դոլեժալ (չեխ․՝ Karel Doležal, ուկրաիներեն՝ Карел Долежал, 1883, Բոհեմիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա - 1924, Կլադնո, Չեխոսլովակիա), չեխոսլովակյան ռազմական գործիչ, Ուկրաինական գալիցյան բանակի Գլխավոր շտաբի փոխգնդապետ։
| Կարել Դոլեժալ | |
|---|---|
| չեխ․՝ Karel Doležal | |
| 1883 - 1924 | |
| Ծննդավայր | Բոհեմիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա |
| Մահվան վայր | Կլադնո, Չեխոսլովակիա |
| Քաղաքացիություն |  Ավստրո-Հունգարիա,  Արևմտաուկրաինական Ժողովրդական Հանրապետություն և  Չեխոսլովակիա |
| Զորատեսակ | հետևազոր |
| Կոչում | փոխգնդապետ |
| Մարտեր/ պատերազմներ | Առաջին համաշխարհային պատերազմ և Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմ |
Կենսագրություն խմբագրել
Կարել Դոլեժալը ծնվել է 1883 թվականին Գրադեց-Կրալով (այժմ` Չեխիա) քաղաքի մոտ գտնվող Լիբչանամի Լգոտա գյուղում։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ծառայել է Ավստրո-Հունգարիայի բանակում, համագործակցել է Ուկրաինական սեչյան հրաձիգների հետ[1]։ Քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ եղել է Ուկրաինական գալիցյան բանակի 3-րդ կորպուսի շտաբի պետը և պլանավորել է Վովչուխովսկի հարձակումը[2]։ Գեներալ Մ. Վ. Օմելյանովիչ-Պավլենկոյի կարծիքով առանձնանում էր տակտով, հանդարտությամբ, խոհեմությամբ, մեթոդիկությամբ և կայուն տեխնիկայով, որով գերազանցում էր 3-րդ կորպուսի հրամանատար Գրիգորի Կոսսակուն[3]։
Ավելի ուշ Դոլեժալը դառնում է Գլխավոր շտաբի փոխգնդապետ, կոչումը շնորհվում է Արևմտաուկրաինական Ժողովրդական Հանրապետության դիկտատոր Եվգենիա Պետրուշևիչի 1919 թվականի հունիսի 17-ի որոշմամբ[4], նույն ժամանակ նա զբաղեցնում էր նաև Արևմտաուկրաինական Ժողովրդական Հանրապետության դիկտատորի Ռազմական գրասենյակի պետի պաշտոնը[5]։ 1919 թվականի օգոստոսին Ուկրաինայի Ժողովրդական Հանրապետության և Ուկրաինական գալիցյան բանակների Կիև և Օդեսա արշավանքի ժամանակ նշանակվում է Ուկրաինական գալիցյան բանակի Գլխավոր շտաբի Օպերատիվ բաժնի պետ։ Ուկրաինայի Ժողովրդական Հանրապետության բանակի գեներալ-խորունժ Յուրի Թյություննիկի կարծիքով, Դոլեժալը կանխատեսել էր, որ Կիևը կարելի է պաշտպանել այնքան ժամանակ, քանի Կարմիր բանակը չի ստիպել Սպիտակ շարժմանը նահանջել դեպի հարավ[6]։ Հետպատերազմյան տարիներին Դոլեժալը ծառայել է Չեխոսլովակյան բանակում։ Հանկարծամահ է եղել 1924 թվականին[7]։
Գրականություն խմբագրել
- Українське військо у ХХ-ХХІ сторіччі Արխիվացված 2012-03-15 Wayback Machine (ուկր.)
- Топінка Євген. Долежал (Doležal) Карел // Чехи в Галичині։ Біографічний довідник / Уклали А. Дрбал, М. Кріль, А. Моторний, В. Моторний, Є. Топінка. — Львів։ Центр Європи, 1998. — С. 33. — ISBN 966-7022-20X.
- Є. Топінка. Чехи у військових формуваннях Українських січових стрільців та Українській Галицькій армії [1] Արխիվացված 2015-09-24 Wayback Machine
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Рико Ярый – злой гений национализма (ռուս.)
- ↑ Шанковський Лев. Українська Галицька Армія. Воєнно-історична студія. Видав хорунжий УСС Дмитро Микитюк.— Вінніпеґ, 1974.— С. 126.
- ↑ Ген. Омелянович-Павленко старший. Українсько-польська війна 1918–1919… С. 29.
- ↑ Українська Галицька Армія: матеріали до історії. Т. 2.— Вінніпеґ, 1960.— С. 146.
- ↑ Шанковський Лев. Українська Галицька Армія. Воєнно-історична студія. Видав хорунжий УСС Дмитро Микитюк.— Вінніпеґ, 1974.— С. 70.
- ↑ Тютюнник Юрко. Зимовий похід 1919–1920 рр. Ч. 1.— Коломия–Київ, 1923.— С. 11.
- ↑ Historický ústav Armády České republiky v Praze