Կառավարման խորհրդատվություն

Կառավարման խորհրդատվությունը կազմակերպություններին խորհրդատվական ծառայություններ մատուցելու պրակտիկա է` նրանց գործունեությունը բարելավելու կամ այլ օգնելու կազմակերպչական նպատակներին հասնելու համար։ Կազմակերպությունները կարող են դիմել կառավարման խորհրդատուների ծառայություններին մի շարք պատճառներով, ներառյալ արտաքին (և ենթադրաբար օբյեկտիվ) խորհրդատվություն ստանալը և խորհրդատուների մասնագիտացված գիտելիքների հասանելիությունը՝ կապված լրացուցիչ վերահսկողություն պահանջող խնդիրների հետ[1]։

Իրենց փորձի և բազմաթիվ կազմակերպությունների հետ կապերի շնորհիվ խորհրդատվական ընկերությունները հակված են տեղյակ լինել «արդյունաբերության լավագույն փորձի» մասին։ Այնուամենայնիվ, քննարկվող իրավիճակների առանձնահատկությունները կարող են սահմանափակել այդպիսի պրակտիկաները մեկ կազմակերպությունից մյուսը փոխանցելու հնարավորությունը կամ նպատակահարմարությունը։ Կառավարման խորհրդատվությունը լրացուցիչ ծառայություն է, ուստի ներքին կառավարման գործառույթներին և տարբեր իրավական ու գործնական պատճառներով չի կարող դիտարկվել որպես ներքին կառավարման փոխարինում։ Ի տարբերություն ժամանակավոր կառավարման, կառավարման խորհրդատուները չեն դառնում այն կազմակերպության մի մասը, որին նրանք ծառայություններ են մատուցում[2][3][4]։

Խորհրդատուները օգնում են կազմակերպչական փոփոխությունների կառավարմանը, մարզչական հմտությունների զարգացմանը, գործընթացների վերլուծությանը, տեխնոլոգիաների ներդրմանը, ռազմավարության մշակմանը կամ գործառնական գործունեության բարելավմանը։ Կառավարման խորհրդատուները հաճախ առաջարկում են իրենց սեփական արտոնագրված մեթոդաբանությունները կամ կառուցվածքները, որոնք օգնում են բացահայտել խնդիրները և հիմք են հանդիսանում առաջարկությունների համար, որոնք ուղղված են աշխատանքային առաջադրանքներն ավելի արդյունավետ կատարելուն[2]։

Կառավարման խորհրդատվական ընկերությունների տնտեսական գործառույթն է ընդհանուր առմամբ օգնել և հեշտացնել տարբեր շուկաների զարգացումը, ռացիոնալացումը և օպտիմալացումը, որոնք վերաբերում են այն աշխարհագրական տարածքներին և իրավասություններին, որտեղ նրանք գործում են[5][6]։ Այնուամենայնիվ, նման ծառայության մոդելի արժեքի ճշգրիտ բնույթը կարող է մեծապես տարբեր լինել ՝ կախված շուկայից, և, հետևաբար, դրա նկարագրությունը պայմանական է։

Պատմություն

խմբագրել

Կառավարման խորհրդատվությունը զարգացել է կառավարման զարգացման հետ մեկտեղ ՝ որպես հետազոտության եզակի ոլորտ։ Կառավարման առաջին խորհրդատվական ընկերություններից մեկը Արթուր Դ. Լիթլ ձեռնարկությունն էր, որը  հիմնադրվել է 1886 թվականին որպես գործընկերություն, այնուհետև,որպես ձեռնարկություն գրանցվել է միայն 1909 թվականին[7]։ Թեև Արթուր Դ. Լիթլը հետագայում դարձավ գլխավոր կառավարման խորհրդատու, այն ի սկզբանե մասնագիտացած էր տեխնիկական հետազոտությունների մեջ[8]։

Քանի որ Արթուր Դ. Լիթլը կենտրոնացել էր տեխնիկական հետազոտությունների վրա առաջին մի քանի տարիների ընթացքում, կառավարման առաջին խորհրդատվությունն համարվում էր Ֆրեդերիկ Ուինսլոու Թեյլորը, ով 1893 թվականին Ֆիլադելֆիայում բացեց անկախ խորհրդատվական ընկերություն։ Նրա այցեքարտում գրված էր «Խորհրդատու ինժեներ – Խանութների կառավարման և արտադրական ծախսերի համակարգում»։ Հորինելով գիտական ​​կառավարումը, որը նաև հայտնի է որպես Թեյլորի մեթոդ, Ֆրեդերիկ Ուինսլոու Թեյլորը հորինեց աշխատանքի կազմակերպման առաջին մեթոդը, որը սկիզբ դրեց կառավարման շատ այլ խորհրդատուների կարիերային։ Օրինակ՝ Թեյլորի վաղ համագործակցողներից մեկը՝ Մորիս Լելվելին Քուքը, 1905 թվականին բացեց իր սեփական կառավարման խորհրդատվական կազմակեպությունը։ Թեյլորի մեթոդն օգտագործվում էր ամբողջ աշխարհում, մինչև արդյունաբերությունը անցավ Վ. Էդվարդս Դեմինգի հորինած մեթոդին։

Խորհրդատվական արդյունաբերության աճի սկզբնական շրջանը պայմանավորված էր 1930–ականներին  Գլաս-Սթիջլ Բանկինգ Աքտ-ի ընդունմամբ և պայմանավորված էր ֆինանսական խորհրդատվության, ռազմավարության և կազմակերպության պահանջարկով։ 1950-ականներից սկսած ՝ խորհրդատվական ընկերությունները զգալիորեն ընդլայնեցին իրենց գործունեությունը Միացյալ Նահանգներում, ինչպես նաև գրասենյակներ բացեցին Եվրոպայում, Այնուհետև Ասիայում և Հարավային Ամերիկայում։

Սթերն Սթյուարտ[9], Մարակոն Ըսոշիեյթս[10][11], և Ալքար խորհրդատվական ընկերությունները 1980-ականներին դարձան արժեքի վրա հիմնված կառավարման (VBM) կամ «կառավարում հանուն արժեքի» առաջամարտիկները ՝ հիմնվելով Ջոել Սթերնի, Բիլ Ալբերտսի և պրոֆեսոր Ալֆրեդ Ռապապորտի գիտական աշխատանքների վրա[12]։ Այլ խորհրդատվական ընկերություններ, ներառյալ McKinsey - ը և BCG-ն, մշակել են VBM մոտեցումներ[10]։ Արժեքի վրա հիմնված կառավարումը լայն տարածում գտավ 1980-ականների և 1990-ականների վերջին[12]։

1980-ականներին և 1990-ականներին արդյունաբերությունը զգալի աճ ապրեց ՝ զգալի նշանակություն ձեռք բերելով ազգային համախառն ներքին արդյունքի մեջ։

1980-ականների սկզբին զգալի աճի ժամանակաշրջանը պայմանավորված էր ռազմավարության և կազմակերպությունների խորհրդատվությունների պահանջարկով։ 1990-ականների աճի ալիքը պայմանավորված էր ինչպես ռազմավարությամբ, այնպես էլ տեղեկատվական տեխնոլոգիական ընկերություններին խորհրդովություններ մատակարաելու աճով։ 1980-ականների երկրորդ կեսին խոշոր հաշվապահական ընկերությունները մտան ՏՏ խորհրդատվական հատված։ Այն ժամանակվա Մեծ ութնյակը, այժմ Մեծ քառյակը, հաշվապահական ընկերությունները (PricewaterhouseCoopers, KPMG, Ernst & Young և Deloitte Touche Tohmatsu) միշտ էլ իրենց ավանդական ծառայություններից բացի խորհուրդատվություն էին մատուցում, բայց 1980-ականների վերջից հետո այդ գործունեությունը դարձավ ավելի կարևոր՝ կապված հաշվապահական հաշվառման և աուդիտի շուկայի հասունացման հետ։ 1990-ականների կեսերին այս ընկերությունները գերազանցեցին այն ծառայություններ մատուցողներին, որոնք կենտրոնացած էին կորպորատիվ ռազմավարության և կազմակերպման վրա։ Չնայած Մեծ քառյակից երեքը օրինականորեն բաժանեցին սպասարկման տարբեր գծերը, Enron-ի սկանդալից և դրան հաջորդած Արթուր Անդերսենի սնանկացումից հետո, նրանք այժմ վերադարձել են խորհրդատվական բիզնեսին։ 2000 թվականին Andersen Consulting-ը բաժանվեց Արթուր Անդերսենից և վերանվանվեց Accenture[13]։ Անվան փոփոխությունն ուժի մեջ է մտել 2001 թվականի հունվարի 1-ից, և Accenture-ը ներկայումս աշխարհում ամենամեծ խորհրդատվական ընկերությունն է աշխատակիցների թվով[14]։ Նրանք հրապարակայնորեն վաճառում են իրենց բաժնետոմսերը Նյու Յորքի ֆոնդային բորսայում՝ ACN նշանով[15]։

2001 թ. - ին արդյունաբերությունը լճացավ, որից հետո վերականգնվեց 2003 թվականից հետո, այնուհետև սկսվեց եկամուտների կայուն երկնիշ տարեկան աճի շրջանը մինչև 2007-2008 թվականների ֆինանսական ճգնաժամը։ Քանի որ ֆինանսական ծառայությունները և կառավարությունը խորհրդատվական ծառայությունների երկու ամենամեծ սպառողներն էին, ֆինանսական փլուզումը և դրան հաջորդած պետական հատվածի խնայողությունը մեծապես հարվածեցին խորհրդատվական ընկերությունների եկամուտներին։ Որոշ շուկաներ, ինչպիսին Մեծ Բրիտանիան է, անկում է ապրել խորհրդատվական արդյունաբերության մեջ, ինչը երբեք չի եղել ոչ դրանից առաջ, ոչ էլ դրանից հետո։ Վերջին տարիներին նկատվում է խորհրդատվական արդյունաբերության աճի տեմպերի աստիճանական վերականգնում՝ կառավարման խորհրդատվությամբ զբաղվող ֆիրմաների ավելի հստակ սեգմենտացիայի միտումով։ Վերջին տարիներին կառավարման խորհրդատվական ընկերությունները ակտիվորեն հավաքագրում են Ivy League համալսարանի լավագույն շրջանավարտներին, Rhodes Scholars[16]և MBA լավագույն ծրագրերի ուսանողներին[8]։

Վերջին ժամանակներում կառավարման խորհրդատվական ավանդական ընկերությունները ստիպված են դիմակայել աճող մարտահրավերներին բեկումնային առցանց հարթակներից, որոնք ձգտում են սպասարկել աճող թվով անկախ կառավարման խորհրդատվական մասնագետների[17]։

Գործառույթ

խմբագրել

Խորհրդատվական ծառայությունների գործառույթները սովորաբար բաժանվում են առաջադրանքների ութ կատեգորիաների[18]։ Խորհրդատվական ծառայությունների գործառույթները սովորաբար դասակարգվում են առաջադրանքների ութ կատեգորիաների։ Խորհրդատուները կարող են հանդես գալ որպես տեղեկատվության և գիտելիքների փոխանցման միջնորդներ, իսկ արտաքին խորհրդատուները կարող են այդ ծառայություններն տնտեսապես առավել հարմար մատուցել, քան իրենք ՝ հաճախորդ ընկերությունները[19]։ Խորհրդատուները կարող են ներգրավվել ակտիվորեն՝ լինելով նախաձեռնողներ, առանց էական արտաքին պարտադրանքի, և ռեակտիվ կերպով, արտաքին ճնշման ներքո[20]։ Նախաձեռնող խորհրդատուների ներգրավվածությունը հիմնականում իրականացվում է թաքնված թույլ կետերը գտնելու և կատարողականը բարելավելու նպատակով, մինչդեռ ռեակտիվ խորհրդատուի ներգրավվածությունը հիմնականում ուղղված է արտաքին շահագրգիռ կողմերի կողմից բացահայտված խնդիրների լուծմանը[21][22]։

Մարվին Բաուերը՝ McKinsey-ի երկար տարիների տնօրենը, նշել է խորհրդատուի արտաքին ազդեցության առավելությունների մասին, ըստ որի, նրանք  ունեն տարբեր հաճախորդ ընկերությունի հետ շփման փորձ[23]։

Խորհրդատուներն ունեն հատուկ հմտություններ այն խնդիրների լուծման համար, որոնք կարող են հանգեցնել հաճախորդների համար ներքին համակարգման բարձր ծախսերի, ինչպիսիք են կազմակերպության փոփոխությունները կամ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ներդրումը։ Բացի այդ, մասշտաբի էֆեկտի շնորհիվ խորհրդատուների կենտրոնացումը շուկաների և արդյունաբերության վերաբերյալ տեղեկատվություն հավաքելու և ոլորտում նրանց փորձի վրա ապահովում է ավելի բարձր ծախսարդյունավետություն, քան եթե հաճախորդները ինքնուրույն հետազոտություններ կատարեին[24][25]։

Միտումներ

խմբագրել

«Մեծ եռյակ» կառավարման խորհրդատվություն

խմբագրել

Երեք խորհրդատվական ընկերություններ համարվում են «Մեծ եռյակ» կամ MBB[26]։

  • ՄաքԿինզի և Ընկերություն
  • Բոստոնի խորհրդատվական խումբ
  • Բեյն և Ընկերություն

Հաշվապահական հաշվառման ընկերությունների մեծ քառյակը կառավարման խորհրդատվության շուկայում

խմբագրել

Մեծ քառյակի աուդիտորական ընկերությունները (Deloitte, KPMG, PwC, Ernst & Young) ռազմավարական խորհրդատվական շուկայում գործում են 2010 թվականից[27]։ 2013-ին Deloitte-ը ձեռք բերեց Monitor Group-ը, այժմ ՝ Monitor Deloitte-ը, 2011-ին PwC-ն ձեռք բերեց PRTM-ը, իսկ 2013-ին Booz & Company-ն այժմ վերանվանվել է որպես Strategy&: 2010-2013 թվականներին «Մեծ քառյակի» մի քանի ընկերություններ փորձել են ձեռք բերել Roland Berger-ը[28]։ EY- ն հետևեց այս միտմանը ՝ 2014 թվականին ձեռք բերելով Parthenon Group-ը, իսկ 2016 և 2017 թվականներին ՝ OC&C Բենիլյուքսի երկրներում և Ֆրանսիայում, և նրանք բոլորն այժմ գործում են EY-Parthenon ապրանքանիշի ներքո[29]։ OC&C Strategy Consultants-ը դեռևս ինքնուրույն գործում է 14 գրասենյակներով՝ ավելի քան 10 երկրներում, և այն հաճախ անվանում են առաջատար խորհրդատվական ընկերություն[30]։

Gartner-ի տարեկան խորհրդատվական հաշվետվության համաձայն՝ Deloitte-ը վեց տարի շարունակ ճանաչվել է որպես խոշորագույն խորհրդատվական ընկերություն[31]։ Deloitte խորհրդատվական գործունեությունը բաժանված է հինգ ուղղությունների ՝ ռազմավարություն, վերլուծություն և միաձուլումներ և ձեռքբերումներ, հաճախորդների հետ աշխատանք և Մարքեթինգ, հիմնական Բիզնես գործառնություններ, Մարդկային կապիտալ, կորպորատիվ տեխնոլոգիաներ և արդյունավետություն[32]։ Նրանք զբաղեցրել են 4-րդ տեղը Vault խորհրդատվական ընկերությունների 2020, 2019, 2018, 2017 և 2016 թվականների վարկանիշներում[33]։

Կազմակերպություններ Եկամուտներ Ֆիսկալ տարօ Source
Deloitte $20.8 մլրդ 2021 Deloitte
PricewaterhouseCoopers (PwC) $14.7 մլրդ 2020 PwC
Ernst & Young (EY) $14.6 մլրդ 2020 EY
KPMG $11.7 մլրդ 2020 KPMG

Միտումներ

խմբագրել

I2013 թվականին Harvard Business Review-ի հրապարակված հոդվածում քննարկվել են խորհրդատվական ոլորտի զարգացման գերակշռող միտումները։ Հեղինակները նշել են, որ գիտելիքի ժողովրդավարացման և տեղեկատվության ավելի ու ավելի հասանելի դառնալու հետ մեկտեղ, կառավարման խորհրդատուների դերը արագորեն փոխվում է։ Ավելին, ավելի շատ առցանց հարթակներում, որոնք կապում են բիզնեսի ղեկավարներին համապատասխան խորհրդատուների հետ, ավանդական «ֆիրմայի» դերը կասկածի տակ է դրվում[34]

Պետական խորհրդատուներ

խմբագրել

Միացյալ Թագավորություն

խմբագրել

Մեծ Բրիտանիայում կառավարման արտաքին խորհրդատուների օգտագործումը կառավարական կառույցներում երբեմն հակասություններ է առաջացրել ՝ կապված գնի և որակի տարբեր հարաբերակցությունների գաղափարի հետ։ Օրինակ ՝ 1997-ից 2006 թվականներին Մեծ Բրիտանիայի կառավարությունը 20 միլիարդ ֆունտ ստեռլինգ է ծախսել կառավարման խորհրդատուների վրա[35], ինչը Համայնքների պալատում հարցեր է առաջացրել նման ներդրումների վերադարձի վերաբերյալ[36]։

Ռումինիա

խմբագրել

2011 թ.- ին Ռումինիայի կառավարման խորհրդատվական արդյունաբերությունը սկսեց վերսկսել աճը տնտեսական լճացման ժամանակաշրջանից հետո։ 2010-ի վերջին ռումինական կառավարման խորհրդատվական ընկերությունների մեծ մասը ունեցել է շահույթի անկում, իսկ 2011-ի վերջին նրանց մոտ 70%-ի մոտ է նշվել շահույթի անկում։ Կառավարման խորհրդատուների ասոցիացիաների Եվրոպական ֆեդերացիայի (FEACO) ուսումնասիրության համաձայն, 2010 և 2011 թվականները կարևոր փորձություն էին ռումինական շատ խորհրդատվական ընկերությունների համար[37]։

2015 թվականին ռումինական կառավարչական խորհրդատվության շրջանառությունը կազմել է 350 մլն եվրո, իսկ արտահանումը կազմել է ընդհանուր շրջանառության 10%-ը, որից 75%-ը ՝ դեպի ԵՄ և 25%-ը ՝ նրա սահմաններից դուրս։ Ռումինիայի կառավարման խորհրդատվության շուկայի տեղական առաջատարը Ensight Management Consulting-ն է[38][39]։

Ավստրալիա

խմբագրել

Հարավային Ուելսի Նոր Կառավարություն

խմբագրել

1988 թ.-ին Գրեյ նահանգի նորընտիր կառավարությունը հանձնարարել է Բուզ Ալեն Համիլթոնին զեկույց պատրաստել նահանգի երկաթուղիների կառավարման համար։ Վերջինիս զեկույցը խորհուրդ է տվել կրճատել մինչև 8000 աշխատատեղ, ներառյալ անձնակազմի հեռացումը երկրի 94 երկաթուղային կայարաններից, խոհուրդ է տրվել դադարեցնել Նայնգան-Բուրկ, Քուինբեյան-Կումա և Գլեն Ինես-Վալանգարա գծերի սպասարկումը, դադարեցնել  մի քանի ծայրամասային ուղևորափոխադրումներ (Canberra XPT, Silver City Comet-Broken Hill և տարբեր այլ լոկոմոտիվների քարշակման ծառայություններ), ինչպես նաև հեռացնել քնելու համար նախատեսված վագոնները Բրիսբեն և Մելբուրն ուղևորվող գնացքներից։ Զեկույցը նաև խորհուրդ է տվել դադարեցնել ամբողջ երկրում ուղևորափոխադրումները և փոքր բեռնափոխադրումները, բայց կառավարությունը դա համարել է քաղաքականապես անիրագործելի[40]։ SRA-ը բաժանված էր բիզնես միավորների՝ CityRail, որը պատասխանատու էր քաղաքային երկաթուղու համար, CountryLink, որը պատասխանատու էր երկրի ուղևորների սպասարկման համար, Freight Rail, որը պատասխանատու էր բեռնափոխադրումների ծառայությունների համար, և Rail Estate-ը, որը պատասխանատու է երկաթուղային գույքի համար։

Դաշնային կառավարություն

խմբագրել

Ավստրալիայում PwC-ի ամենամեծ հաճախորդը Ավստրալիայի դաշնային կառավարությունն էր, վերջին երկու տարվա ընթացքում մինչև 2023 թվականի հունիսը ընկերությունը համագործակցության գծով ստացել է ավելի քան 537 միլիոն ավստրալական դոլարի պայմանագրեր[41]։

2023 թվականի հունիսին PwC-ն հայտարարեց Ավստրալիայում կազմակերպության նոր գործադիր տնօրենի նշանակման մասին և հաստատեց, որ կհրաժարվի Ավստրալիայում պետական բոլոր աշխատանքներից ՝ հիմնադրելով նոր 1 դոլլար արժողությամբ ընկերություն, այն բանից հետո, երբ Ավստրալիայի Սենատի հանձնաժողովը հաստատեց, որ ընկերությունը կատարել է վստահության «կանխամտածված» չարաշահում, օգտագործելով կառավարության գաղտնի տեղեկատվություն, հաճախորդներին հարկերից խուսափելու համար օգնելու նպատակով[42][43]։ PwC-ի ավագ գործընկերներից մեկը օգտագործել է գաղտնի տեղեկատվություն՝ բազմազգ ընկերություններին հարկելու կառավարության ծրագրերի մասին, մշակել է դրանց շրջանցելու միջոց և այդ ծրագիրը վաճառել է այդ ընկերություններին ՝ դրանով միլիոնավոր դոլարներ վաստակելով։ Ի պատասխան ՝ PwC-ն աշխատանքից հեռացրել է 8 ավագ գործընկերներին և փոխարինել է նրանց Ավստրալիայի գործադիր տնօրենով[44]։

Ավստրալացի գանձապահ Ջիմ Չալմերսն այդ բացահայտումներն անվանել է«վստահության ցնցող չարաշահում»[45]։

KPMG-ի նախկին գործընկերը կոչ է արել Ավստրալիայի կառավարությանը դիտարկել խորհրդատվական ոլորտում թագավորական հանձնաժողով ստեղծելու հնարավորությունը եւ պաշտոնապես արգելել այն ընկերությունների գործունեությունը, որոնք խախտում են իրավական եւ էթիկական չափանիշները[46]։

Նոր Զելանդիա

խմբագրել

Նոր Զելանդիայում կառավարությունն ավանդաբար ավելի մեծ դեր է խաղում որոշակի ենթակառուցվածքների և ծառայությունների մատուցման գործում, քան որոշ այլ երկրներում։ Այդ պատճառներից են մասնավոր հատվածի անբավարար մասշտաբները, կապիտալի ավելի փոքր շուկաները և պետական ծառայությունների մատուցման պատմականորեն ձևավորված քաղաքական աջակցությունը։ Ենթակառուցվածքների ներդրման ընթացիկ ծրագրերը բաց են պետական-մասնավոր գործընկերության տարբեր ձևերի համար[47]։ Նոր Զելանդիայի կառավարությունը աշխատանքի է հրավիրում փորձագետների՝ լրացնելու պրոֆեսիոնալ պետական ծառայողների խորհուրդները։ Մինչ կառավարման խորհրդատուները նպաստում են քաղաքականության և ռազմավարության մշակմանը, կառավարությունը հակված է օգտագործել կառավարման խորհրդատուներին ռազմավարության վերանայման և իրականացման համար։ Տարբերություն կա կառավարման խորհրդատուների[48] (որոնք, ընդհանուր առմամբ, տրամադրում են խորհրդատվություն և ֆիքսված ապրանքներ, հաճախ ֆիքսված վճարի դիմաց) և պրոֆեսիոնալ կապալառուների (ովքեր աշխատում են ժամային կամ օրական դրույքաչափով` տրամադրելով մասնագիտացված ծառայություններ)։ 2007-ից մինչև 2009 թվականների պաշտոնական տվյալները ցույց են տալիս, որ Նոր Զելանդիայի կառավարության կողմից խորհրդատուների վրա տարեկան ծախսվում է մոտ 150-ից մինչև 180 միլիոն նեզելական դոլար, սակայն դա կարող է փոփոխվել[49]։ Չնայած բազմազգ խորհրդատվական ընկերությունները խորհրդատվություն են տրամադրում խոշոր նախագծերի և մասնագիտացված ոլորտների վերաբերյալ, կառավարման խորհրդատուների մեծ մասը, ովքեր խորհրդատվություն են տրամադրում Նոր Զելանդիայի կառավարությանը, աշխատում են որպես անհատ ձեռնարկատեր կամ որպես փոքր խորհրդատվական ընկերությունների մաս։ Մատուցվող ծառայությունների շրջանակը լայն է և ընդգրկում է փոփոխությունների կառավարում, ռազմավարական վերլուծություն, նախագծերի և ծրագրերի կառավարում, գնումներ, կազմակերպչական ձևավորում և այլն։

Շահույթ չհետապնդող խորհրդատուներ

խմբագրել

Մեծ եռյակից դուրս շատ ընկերություններ առաջարկում են կառավարման խորհրդատվական ծառայություններ շահույթ չհետապնդող կազմակերպություններին, բարեգործության և առաքելության վրա հիմնված կազմակերպություններին։ Դրանցից ոմանք, բայց ոչ բոլորը, շահույթ չհետապնդող կազմակերպություններ են[50][51]։

Պատասխանատվություն

խմբագրել

Ինչպես պատվիրատուի և կապալառուի միջև այլ հարաբերությունների դեպքում, պարտավորությունների կարգավորումը, որոնք դուրս են գալիս պայմանագրի արդյունքներից, զգալի դժվարություններ է առաջացնում, այդ թվում՝ կառավարման խորհրդատվության ոլորտում։Այդ իսկ պատճառով կարևոր է, որ կառավարման խորհրդատվական ծառայություններ ձեռք բերող հաճախորդները երկու անգամ մտածեն, թե ինչպիսի օգնություն է անհրաժեշտ, որպեսզի պայմանագրի շրջանակը, տևողությունը և բովանդակությունը արտացոլեն այդ կարիքը։

Քննադատություն

խմբագրել

Կառավարման խորհրդատուները երբեմն քննադատվում են բառակապակցությունների չափազանց մեծ օգտագործման, կառավարման միտումներից կախվածության և դրանց քարոզչության համար, ինչպես նաև հաճախորդի կողմից հնարավոր ծրագրեր մշակելու անկարողության համար։  Կառավարման խորհրդատվությունը չկարգավորված մասնագիտություն է. Ցանկացած անձ կամ ընկերություն կարող է իրեն դիրքավորել որպես կառավարման խորհրդատուի։ Կառավարման խորհրդատվության վերաբերյալ մի շարք քննադատական գրքեր պնդում են, որ կառավարման խորհրդատվության առաջարկությունները և առաջարկվող փոփոխությունները իրականում իրականացնելու ղեկավարների ունակության միջև անհամապատասխանությունը էական վնաս է հասցնում առկա բիզնեսին[52]։ Քրիս Արգիրիսն իր «սխալ խորհուրդներ և կառավարման ծուղակ» գրքում կարծում է, որ այսօր տրված խորհուրդներից շատերն իրական արժեք ունեն։ Այնուամենայնիվ, մանրակրկիտ վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ այսօր տրված խորհուրդների մեծ մասը պարունակում է բացեր և անհամապատասխանություններ, որոնք կարող են խանգարել ապագայում դրական արդյունքների հասնելուն[53]։

Իչակ Ադիզեսը և համահեղինակները նույնպես քննադատում են խորհրդատվական ծառայությունների ժամկետները։ Հաճախորդ կազմակերպությունները, որոնք սովորաբար չունեն այն գիտելիքը, որը ցանկանում են ստանալ խորհրդատուից, չեն կարող ճիշտ գնահատել խորհրդատուների ներգրավման ճիշտ ժամկետները։ Խորհրդատուները սովորաբար շատ ուշ են ներգրավվում, երբ խնդիրները տեսանելի են դառնում հաճախորդի կազմակերպչական բուրգի վերին մասում։ Այդ իսկ պատճառով․ առաջարկվում է կանխարգելիչ ստուգում, ինչպես կանոնավոր բժշկական զննում[54]։

Միջազգային ստանդրատներ

խմբագրել

2017 թվականի հունիսի 1-ին իզո-ն հրապարակել է ԻՍO 20700 «կառավարման խորհրդատվական ծառայությունների ուղեցույց»  միջազգային ստանդարտը, որը փոխարինել է EN 16114-ին։

Այս փաստաթուղթը ներկայացնում է կառավարման խորհրդատվության արդյունաբերության առաջին միջազգային ստանդարտը[55]։

Ուսուցում և սերտիֆիկացում

խմբագրել

Կառավարման խորհրդատվության մասնագետի միջազգային որակավորումը կառավարման հավաստագրված խորհրդատուն է (CMC), որը կարելի է ձեռք բերել Միացյալ Նահանգներում ՝ ԱՄՆ կառավարման խորհրդատուների ինստիտուտի միջոցով[56]։

Տես նաև

խմբագրել

Հետագա ընթերցում

խմբագրել
  • Christopher D. McKenna (2006). The World's Newest Profession: Management Consulting in the Twentieth Century. Cambridge University Press.
  • Joe O'Mahoney (2006). Management Consultancy. Oxford University Press.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել

Կատեգորիա:Բիզնես Կատեգորիա:Կառավարում

  1. McKenna, Christopher D. (1995). «The Origins of Modern Management Consulting». Business and Economic History. Cambridge University Press. 24 (1): 51–58. JSTOR 23703271. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 4-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 21-ին.
  2. 2,0 2,1 Kubr, Milan (2002). Management Consulting: A Guide to the Profession. Geneva: International Labour Office.
  3. Vines, James K. «CPAs Who Perform Management Consulting Services May Face Increased Expsoure to Controlling Person Liability under the Federal Securities Acts Note». heinonline.org. Law Journal Library. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 4-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 21-ին.
  4. «What is Management Consulting?». managementconsulted.com. 2019 թ․ դեկտեմբերի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 14-ին.
  5. Wang, I-Ming; Shieh, Chich-Jen; Hsiao, Juimin (2005). «The relationship between service quality, customer satisfaction and customer loyalty: a study on the management consulting industry». Journal of Information and Optimization Sciences. Taylor & Francis Online. 26 (2): 371–384. doi:10.1080/02522667.2005.10699655. S2CID 167769667. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 11-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 11-ին.
  6. «The Role of Government in Developing the Management Consulting Industry in Countries». Ideas. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 11-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 11-ին.
  7. «Scatter Acorns That Oaks May Grow». MIT Institute Archives & Special Collections. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 9-ին.
  8. 8,0 8,1 Gross, Andrew C.; Poor, Jozsef (2008). «The Global Management Consulting Sector» (PDF). Business Economics. National Association for Business Economics. 43 (4): 59–68. doi:10.2145/20080408. S2CID 154479367. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 21-ին.
  9. «GSB | Chicago: The Distinguished Alumnus Awards: Joel Stern». 2013 թ․ հունվարի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 23-ին. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 25-ին.
  10. 10,0 10,1 Chandra, Prasanna (2007). Financial Management (անգլերեն). Tata McGraw-Hill Education. էջ 817. ISBN 9780070656659.
  11. Kilroy, Denis; Schneider, Marvin (2017). Customer Value, Shareholder Wealth, Community Wellbeing: A Roadmap for Companies and Investors (անգլերեն). Springer. էջեր 5, 12–16, 24–25. ISBN 9783319547749.
  12. 12,0 12,1 Kilroy, Denis; Schneider, Marvin (2017). Customer Value, Shareholder Wealth, Community Wellbeing: A Roadmap for Companies and Investors (անգլերեն). Springer. էջ 5. ISBN 9783319547749.
  13. «Andersen Consulting Announces New Name — Accenture — Effective 01.01.01 | Accenture Newsroom». newsroom.accenture.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 24-ին.
  14. Kipping, Matthias (1999). «American Management Consulting Companies in Western Europe, 1920 to 1990: Products, Reputation, and Relationships». Business History Review. Cambridge University Press. 73 (2): 190–220. doi:10.2307/3116240. JSTOR 3116240. S2CID 154980389. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 21-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 21-ին.
  15. «ACN : Summary for Accenture plc Class A Ordinary - Yahoo Finance». finance.yahoo.com (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 24-ին.
  16. Schaeper, Thomas J.; Schaeper, Kathleen (2010 թ․ հունվարի 15). Rhodes Scholars, Oxford, and the Creation of an American Elite – Thomas J. Schaeper, Kathleen Schaeper – Google Books. Berghahn Books. ISBN 978-0-85745-369-3. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 14-ին.
  17. Christensen, Clayton M.; Wang, Dina; Bever, Derek van (2013 թ․ հոկտեմբեր). «Consulting on the Cusp of Disruption». Harvard Business Review. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 15-ին.
  18. Turner, A. N. 1982. "Consulting is more than giving advice," Harvard Business Review 60/5: 120-9.
  19. Bessant, J., and H. Rush 1995. "Building bridges for innovation: the role of consultants in technology transfer," Research Policy 24: 97-114.
  20. Adizes, Ichak; Cudanov, Mladen; Rodic, Dusanka (2017). «Timing of Proactive Organizational Consulting: Difference between Organizational Perception and Behaviour» (PDF). Amfiteatru Economic. 19 (44): 232–248. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 27-ին – via ECONSTOR.
  21. Clark, Timothy; Kipping, Matthias (2012). The Oxford Handbook of Management Consulting. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780199235049. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 13-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 13-ին.
  22. Bronnenmayer, Matias; Wirtz, Bernd W.; Göttel, Vincent (2016 թ․ հունվար). «Determinants of perceived success in management consulting: An empirical investigation from the consultant perspective». Management Research Review. Emerald Insight. 39 (6): 706–738. doi:10.1108/MRR-06-2014-0145. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 11-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 11-ին.
  23. Bower, M. 1982. The Will to Manage. New York: McGraw-Hill.
  24. Bessant, John; Rush, Howard (1995 թ․ հունվար). «Building bridges for innovation: the role of consultants in technology transfer». Research Policy. 24 (1): 97–114. doi:10.1016/0048-7333(93)00751-e. ISSN 0048-7333.
  25. Lande, Samantha (2017 թ․ դեկտեմբերի 8). «This Is What Being a Management Consultant Actually Means». The Muse. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 14-ին.
  26. Szczerba, Marta (2014 թ․ մարտի 5). «The Big Three: meet the world's top consulting firms». No. 72. The Gateway. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 18-ին.
  27. «Consultancy firms: Strategic moves». The Economist. 2013 թ․ նոյեմբերի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 23-ին. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 7-ին.
  28. «Limitless? Big Four strategic moves in consulting». Beaton Capital. 2014 թ․ ապրիլի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 7-ին.
  29. «French arm of strategy consultancy OC&C joins Parthenon-EY». www.consultancy.uk (անգլերեն). 2017 թ․ սեպտեմբերի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  30. https://vault.com/company-profiles/management-strategy/occ-strategy-consultants
  31. Gartner. «Market Share Analysis: Consulting Services, Worldwide, 2016». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 15-ին.
  32. «Consulting». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 19-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  33. «Deloitte Consulting LLP|Company Rankings|Vault.com». Vault. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 24-ին.
  34. Christensen, Clayton M.; Wang, Dina; Bever, Derek van (2013 թ․ հոկտեմբեր). «Consulting on the Cusp of Disruption». Harvard Business Review. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 2-ին.
  35. «The Times & The Sunday Times». thetimes.co.uk. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 14-ին.
  36. «Central government's» (PDF). British House of Commons. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2007 թ․ նոյեմբերի 27-ին. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  37. «FEACO Survey 2010-2011» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 18-ին.
  38. «10.000 de angajaţi produc venituri de 380 de milioane de euro pe an pentru firmele de consultanţă în management - Ziarul Financiar». m.zf.ro. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 14-ին.
  39. «FEACO 2014-2015 survey» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 18-ին.
  40. Moore, M Lagan, B. SRA takes axe to 8000 jobs. Sydney Morning Herald, July 14, 1989.
  41. Kate Ainsworth (2023 թ․ հունիսի 4). «What is the PwC tax scandal? Who is Peter-John Collins? Who knew about it? Why does it matter». Australian Broadcasting Corporation. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 28-ին.
  42. Royce Kurmelovs (2023 թ․ հունիսի 25). «PwC appoints new Australian CEO with plans to sell off government consultancy work for $1». The Guardian. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 28-ին.
  43. Paul Karp (2023 թ․ հունիսի 21). «PwC tax scandal: firm engaged in a 'calculated' breach of trust, Senate committee finds». The Guardian. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 28-ին.
  44. Daniel Zidfer (2023 թ․ հուլիսի 3). «PwC Australia removes multiple partners, including former chief executive Tom Seymour, over tax leak scandal». Australian Broadcasting Corporation. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 28-ին.
  45. Annabelle Liang (2023 թ․ հունիսի 26). «PwC Australia sells division for 50p after tax leak scandal». BBC. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 28-ին.
  46. Henry Belot (2023 թ․ հուլիսի 5). «Former KPMG partner urges royal commission into consulting industry following damning report into PwC scandal». The Guardian. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 28-ին.
  47. The 30 Year New Zealand Infrastructure Plan 2015, National Infrastructure Unit, The Treasury, New Zealand Government.
  48. Page 12, RFP All of Government Consultancy Services 28 October 2014 New Zealand Government
  49. «para 16» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2019 թ․ հունվարի 27-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 23-ին.
  50. «Virtue's intermediaries». The Economist. 2006 թ․ փետրվարի 25. ISSN 0013-0613. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 3-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.
  51. Dagher, Veronica (2011 թ․ ապրիլի 13). «Helping Make Clients' Philanthropy Count». WSJ (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 3-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.
  52. Poulfelt, Flemming; Paynee, Adrian (1994). «Management consultants: Client and consultant perspectives». Scandinavian Journal of Management. Scandinavian Journal of Management Volume 10, Issue 4, December 1994. 10 (4): 421–436. doi:10.1016/0956-5221(94)90028-0. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 21-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 21-ին.
  53. Argyris, Chris. Flawed Advice and the Management Trap. New York: Oxford University Press, USA, 2000. Print.
  54. Adizes, Ichak Kalderon; Rodic, Dusanka; Cudanov, Mladen (2017 թ․ սեպտեմբերի 21). «Estimating consultant engagement in the corporate lifecycle: Study of the bias in South Eastern Europe». Management: Journal of Sustainable Business and Management Solutions in Emerging Economies (անգլերեն). 22 (2): 1–12. doi:10.7595/management.fon.2017.0015. ISSN 2406-0658. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 27-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 27-ին.
  55. «ISO 20700:2017 - Guidelines for management consultancy services». www.iso.org. 2017 թ․ մայիսի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 14-ին.
  56. «The Consultant's Toolkit». Professional Development | Harvard DCE (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 26-ին.