Կամֆորա
քիմիական միացություն
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կամֆորա (այլ կիրառումներ)
Կամֆորա կամ կամֆարա, քափուր, քաֆուր (ուշ լատին․՝ camphora), տերպենների շարքի կետոն։ Բնորոշ հոտով, հեշտ ցնդող, անգույն բյուրեղներ են, հալման ջերմաստիճանը՝ 178-178, 5 °C, եռմանը՝ 209, 1 °C, խտությունը՝ 1000կգ/մ3։ Վատ է լուծվում ջրում, լավ՝ օրգանական լուծիչներում։ Տարածված է բնության մեջ, կազմում է փշատերև ծառերի, կամֆորայի ծառի եթերային յուղերի բաղադրիչ մասը։
| Կամֆորա | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ընդհանուր տեղեկություններ | |
| Դասական անվանակարգում | կամֆորա |
| Քիմիական բանաձև | C₁₀H₁₆O |
| Մոլային զանգված | 2,5E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ |
| Խտություն | 0,99 ± 0 գ/սմ³[2] գ/սմ³ |
| Իոնիզացման էներգիա | 8,76 ± 0,01 Էլեկտրոն-վոլտ[2][3] կՋ/մոլ |
| Ջերմային հատկություններ | |
| Հալման ջերմաստիճան | 345 ± 1 ℉[2], 174 °C[4] և 180 °C[3] °C |
| Եռման ջերմաստիճան | 399 ± 0 ℉[2] և 207 °C[3] °C |
| Տրոհման ջերմաստիճան | 179.75 °C °C |
| Այրման ջերմաստիճան | 150 ± 1 ℉[2] |
| Գոլորշու ճնշում | 0,2 ± 0,1 mm Hg[2] |
| Քիմիական հատկություններ | |
| Լուծելիությունը ջրում | 0.12 (20 °C) գ/100 մլ |
| Բեկման ցուցիչ | 1,47 |
| Դիպոլ մոմենտ | 9,8E−30 Կլ·մ |
| Դասակարգում | |
| CAS համար | 76-22-2 |
| PubChem | 2537 |
| EINECS համար | 200-945-0 |
| SMILES | CC1(C2CCC1(C(=O)C2)C)C |
| ЕС | 200-945-0 |
| RTECS | EX1225000 |
| ChEBI | 2441 |
| IDLH | 200 ± 100 mg/m³[2] |
| Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) | |
Արտադրության մեջ ստանում են բևեկնայուղից կամ դրա հիմնական բաղադրամասից՝ պինենից։ Կիրառվում է ցելուլոիդի և կինոժապավենների արտադրության մեջ՝ որպես պլաստիֆիկատոր։
Գրականություն
խմբագրել- Рудаков Г. А., Химия и технология камфоры, 2 изд., М., 1976
- The Merck Index, 7th edition, Merck & Co, Rahway, New Jersey, USA, 1960.
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 camphor
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0096.html
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5
- ↑ 4,0 4,1 Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2
|
Սա գիտության Քիմիա բնագավառի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 219)։ 
|
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կամֆորա» հոդվածին։ |