Կաղապար:Օրվա հոդված/Սեպտեմբերի 20, 2012 թ.
Այրարատ, Մեծ Հայքի կենտրոնական նահանգը։ Այրարատ անվան ստուգաբանությամբ զբաղվել են մի շարք բանասերներ և պատմաբաններ։ Ամենից հավանականը համարվում է այն կարծիքը, որը Այրարատ անունը կապում է Ուրարտուի անվան հետ։ Տարածվում էր Արաքսի միջին և Արածանիի վերին ավազաններում։
Հյուսիսից սահմանակից էր Գուգարքին, արևմուտքից՝ Բարձր Հայքին ու Տայքին, արևելքից՝ Սյունիքին և հարավից՝ Տուրուբերանին ու Վասպուրականին։ Արևմուտքում Այրարատի սահմանը կազմում էր Մեծրաց (կամ Տայոց) լեռնաշղթան, հարավում` Այծպտունք գագաթից մինչև Շարիան լեռնաշղթայի հյուսիս-արևմտյան ծայրը, Այրարատի սահմանն անցնում էր Հայկական Պարի ջրբաժան բարձրություններով, ապա Շարիան և Ծաղկանց լեռներով դիմում է դեպի արևելք` Թոնդուրեկ, իսկ այնտեղից էլ հասնում է Արաքս։ շարունակել...