Կալեդոնյան անտառ

Կալեդոնյան անտառ (անգլ.՝ Caledonian Forest), լանդշաֆտի տեսակ, որը երբևէ ծածկել է Շոտլանդիայի մեծ մասը։ Ներկա պահին մարդու տնտեսական գործունեության հետևանքով պահպանվել է այդ անտառների ընդամենը 1 %-ը Գրամպիանյան և Շոտլանդական լեռնաշխարհներում^[1]։ Բայցևայնպես, այն բազմաթիվ կենդանատեսակների տարածման շրջանն է համարվում, որոնք հանդիպում են միայն Բրիտանական կղզիներում։

Պատմություն խմբագրել

Կալեդոնյան անտառը վերջնականապես ձևավորվել է սառցե դարաշրջանի ավարտին, մոտ 10 հազար տարի առաջ։ Համաշխարհային օվկիանոսի մակարդակը զագալիորեն ցածր էր, քան հիմա, և Լա-Մանշ նեղուցի փոխարեն գոյություն ուներ պարանոց, որը միացնում է ժամանակակից Բրիտանական կղզիները մայրցամաքային Եվրոպային, այդ պատճառով այդ «կամրջով» բուսականությունը սկսել է տարածվել դեպի հյուսիս՝ զբաղեցնելով այն տարածքները, որտեղ հալչել էր սառցաշերտը։ Անտառը, որը նման է ներկայիս Կալեդոնյան անտառին, սկզբում զբաղեցնում էր Մեծ Բրիտանիայի ամբողջ տարածքը, իսկ հետո՝ կարճ ժամանակահատվածում, կլիմայի տաքացման հետ զուգընթաց այն կրճատվում է և պահպանվում է միայն կղզու հյուսիսում՝ Շոտլանդական բարձրավանդակում։

Էկոլոգների գնահատմամբ, Եվրասիայի ծայր արևմուտքում տարածվող տայգայում ձևավորված սոճու անտառի տարածքը կազմում է շուրջ 15 հազար քառ․ կմ։ Շոտլանդիայի մեծ մասը ծածկված էր սոճիներով, կեչիներով, արոսիներով, կաղամախիներով, գիհիներով, ամառային կաղնիներով և մի քանի այլ ծառերով։ Կղզու արևմտյան հատվածն ավելի խոնավ կլիմա ունի։

Անտառն իր անվանումը ստացել է հռոմեացիների շնորհիվ, որոնք Շոտլանդիային անվանում էին Կալեդոնի։ Առաջին անգամ այն հիշատակվում է Պլինիոս Ավագի «Բնական պատմություն», որը գրված է մոտ մ․թ․ 77 թվականին^[2]։

Պահակներ խմբագրել

Ներկա ժամանակներում անտառի մնացած մասը պահպանվում է օրենքներով։ Մասնավորապես, նրա զգալի մասը տեղակայված է Կերնգորմսի ազգային պարկում։ Մնացած այլ կղզյակները ունեն արգելոցի կարգավիճակ և գտնվում են Թռչունների պահպանության թագավորական ընկերության և անտառային տնտեսության կառավարական հանձնաժողովի կառավարման տակ։

Լեգենդներ և բանահյուսություն խմբագրել

Արթուր արքայի մասին աշխատության մեջ, որը կոչվում է «Բրիտների պատմություն», պատմվում է տասներկու մարտերից մեկի մասին՝ Cat Coit Celidon․ այդ մարտերը տեղի են ունեցել Կալեդոնյան անտառում։ Բրիտանացի գիտնականներ Ռեյչել Բրոմվիչը և Մարգրեթ Հեյքոքը ենթադրում են որ Անտառի բանակը կենդանացել է հրաշագործների կողմից Cad Goddeu (ծառերի մարտը) պոեմում․ այստեղ նկարագրվում է Կալեդոնյան անտառը^[3]։

Մեռլինի մասին կելտական առասպելներում Միլդին Ուիլտի կերպարը նույնպես կապված է այդ անտառի հետ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Joint Nature Conservation Committee. 2007. Second Report by the UK under Article 17 on the implementation of the Habitats Directive from January 2001 to December 2006. Peterborough: JNCC. оналйн Արխիվացված 2011-02-04 Wayback Machine
↑ Энциклопедический словарь: В 86 т. — Репр. воспр. изд. «Энциклопедический словарь Ф. А. Брокгауза и И. А. Ефрона». — СПб.: Фирма «ПОЛРАДИС», АООТ «Иван Фёдоров», 1993—1998(?). ISBN 5-900741-01-X
↑ Thomas Green. Concepts of Arthur. — Tempus, 2007. — С. 64. — 288 с. — ISBN 0752444611

Արտաքին հղումներ խմբագրել

[JNCC-1] Joint Nature Conservation Committee. 2007. Second Report by the UK under Article 17 on the implementation of the Habitats Directive from January 2001 to December 2006. Peterborough: JNCC. оналйн Արխիվացված 2011-02-04 Wayback Machine

[2] Энциклопедический словарь: В 86 т. — Репр. воспр. изд. «Энциклопедический словарь Ф. А. Брокгауза и И. А. Ефрона». — СПб.: Фирма «ПОЛРАДИС», АООТ «Иван Фёдоров», 1993—1998(?). ISBN 5-900741-01-X

[3] Thomas Green. Concepts of Arthur. — Tempus, 2007. — С. 64. — 288 с. — ISBN 0752444611

[1]

[2]

[3]