Խայտաբղետ նրբագեղիկ
Խայտաբղետ նրբագեղիկ (լատին․՝ Prunella ocularis), նրբագեղիկների ընտանիքի թռչուն։ Հայաստանում բնադրող-չվող է, քիչ տարածված։
| Խայտաբղետ նրբագեղիկ | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||||
| Prunella ocularis
Radde, 1884
|
||||||||||||||
| Հատուկ պահպանություն | ||||||||||||||
|
|
Արտաքին կառուցվածք խմբագրել
Մարմնի երկարությունը 15,5 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 22-23 սմ։ Գլուխը ցայտուն նախշերով է, հասունի հոնքը՝ լայն, սպիտակ, ունկընկալը և գագաթը՝ դարչնագույն-սև։ Կուրծքը, մարմնի կողքերը բաց նարնջագույն են՝ թույլ խայտերով։ Երիտասարդի փետրավորումն ավելի խամրած է, մարմինը ներքևից՝ բաց դարչնագույն՝ բազմաթիվ խայտերով։ Թաքնված թռչուն է, երգում է գլաքարերին նստած։ Կերակրվում է ցածր զառիթափերի, քարերի, թփուտների մոտ։
Սննդառություն խմբագրել
Սնվում է անողնաշարավորներով, սերմերով։
Բազմացում և զարգացում խմբագրել
Գրանցված է ՀՀ բարձրադիր լեռնազանգվածների 15 կետում (2280-3200 մ բարձրություններում)։ Բույնը գավաթաձև է՝ խոտաբույսերից և փետուրներից։ Բնադրում է թփուտներում, գերադասում է գիհու փռված խիտ, լավ քողարկված ճյուղերը։ Առաջին ձվերը բներում հայտնվում են մայիսի սկզբից մինչև հունիս։
Դնում է 20 մմ տրամագծով, կապույտ 3-5 ձու։ Թխսակալում է հավանաբար էգը։ Նորելուկ ձագերը գրանցվում են մայիսի 2-րդ տասնօրյակից։ Թռիչքին հմուտ տիրապետում են հուլիսի 2-րդ տասնօրյակից սեպտեմբերի սկիզբը։ Բնադրում է ոչխարների հոտերի ամառային զանգվածային արածեցման տարածքներում, որը վտանգավոր է՝ թվաքանակի նվազման առումով։
Կարիք ունի պահպանության միջոցների խստացման և ՀՀ Կարմիր գրքում գրանցման։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խայտաբղետ նրբագեղիկ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խայտաբղետ նրբագեղիկ» հոդվածին։ |