Լուկրեցիա Վիցանա
Լուկրեցիա Օրսինա Վիցանա (իտալ.՝ Lucrezia Orsina Vizzana, հուլիսի 3, 1590[1], Բոլոնիա, Պապական մարզ - մայիսի 7, 1662[1], Բոլոնիա, Պապական մարզ[2]), իտալացի երգչուհի, կոմպոզիտոր և երգեհոնահար։
| Լուկրեցիա Վիցանա | |
|---|---|
| Ծնվել է | հուլիսի 3, 1590[1] Բոլոնիա, Պապական մարզ |
| Մահացել է | մայիսի 7, 1662[1] (71 տարեկան) Բոլոնիա, Պապական մարզ[2] |
| Մասնագիտություն | կոմպոզիտոր, երգեհոնահար, երգչուհի և religious sister |
| Գործիքներ | երգեհոն |
Կենսագրություն և ստեղծագործություն խմբագրել
Ութ տարեկանում Լուկրեցիա Օրսինան մտել է Բոլոնիայի Սուրբ Քրիստինա կամալդուլյան վանք, որը հայտնի է իր երաժշտական ավանդույթներով։ Հարուստ ընտանիքներից շատ աղջիկներ այնտեղ երաժշտություն էին սովորում կամ դառնում այդ կարգի անդամ։ Նույն վանքում էին նաև Լուկրեցիայի երկու քույրերը և երեք մորաքույրները։ Մի քանի տարի անց նա վանական ուխտ է արել[3]։
Լուկրեցիային, հավանաբար, երաժշտություն սովորեցրել են նրա մորաքույր Կամիլա Բոմբաչին, որը երգեհոնահար էր մենաստանում, և Օտտավիո Վերնիցին, որն այնտեղ երաժշտություն է դասավանդել 1615-1623 թվականներին[4]։ Չնայած աշխարհից մեկուսացմանը՝ վանական երաժիշտները հստակորեն ծանոթ էին սուրբ երաժշտության վերջին միտումներին[3]։
Լուկրեցիա Օրսինան դարձել է Սուրբ Քրիստինա վանքի միակ կոմպոզիտորը, ում ստեղծագործությունները հրատարակվել են։ Դրանք առանձնանում են իրենց ընդգծված ժամանակակից ոճով, որը լիովին տարբերվում է այն երաժշտությունից, որն այն ժամանակվա կոմպոզիտորները (Ադրիանո Բանկիերի, Գաբրիելե Ֆատորինի, Ջ. Բիոնդի, Էրկոլե Պորտա) նվիրել են Սուրբ Քրիստինայի միանձնուհիներին, և որը, հավանաբար, հնչել է վանքում[5][4]։
1623 թվականին Վենետիկում լույս է տեսել Լուկրեցիա Վիցանայի մոտետների ժողովածուն՝ «Componimenti musicali de motetti concertati a 1 e più voci»[3]։ Այն ժամանակ դա միակ հրատարակված երաժշտական ստեղծագործությունն էր, որը պատկանում էր Բոլոնիայի միանձնուհուն[5]։ Վիրտուոզ զարդանախշերը, դեկլամատիվ բնույթի ներդրված արտահայտությունները և դիսոնանսների արտահայտիչ պահպանումը միավորում են Վիցանայի մոտետները Մոնտեվերդիի և Պորտայի ստեղծագործությունների հետ[4]։
1995 թվականին Վաշինգտոնի համալսարանի երաժշտության պրոֆեսոր Քրեյգ Մոնսոնը (Craig A. Monson) հրատարակել է «Դիվաները մենաստանում» («Divas in the Convent») գիրքը, որի գլխավոր դերակատարը Լուկրեցիա Վիցանան է[6]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Présence Compositrices — 2020.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Women Composers of Classical Music, 2011, էջ 24
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Grove Music
- ↑ 5,0 5,1 Pendle, Boyd, 2010, էջ 748
- ↑ James McAuli (2012). «"Divas in the Convent": Price of Making Music in a Renaissance Convent». The Seattle Times.
Գրականություն խմբագրել
- Mary F. McVicker Lucrezia Orsina Vizzana // Women composers of classical music: 369 biographies from 1550 into the 20th century. — McFarland & Company, 2011. — P. 16. — ISBN 978-0-7864-4397-0
- Karin Pendle, Melinda Boyd Vizzana, Lucrezia Orsina // Women in Music: A Research and Information Guide. — Routledge, 2010. — P. 748.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Craig Monson. «Vizzana [Vizana], Lucrezia Orsina». Grove Music Online.