Լեսյա Ուկրաինկայի հուշարձան (Յալթա)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Լեսյա Ուկրաինկայի հուշարձան (այլ կիրառումներ)
Լեսյա Ուկրաինկայի հուշարձան (ռուս.՝ Памятник Лесе Украинке, ուկրաիներեն՝ Пам'ятник Лесі Українці), հուշարձան Ղրիմի Յալթա քաղաքում, որը նվիրված է ուկրաինացի բանաստեղծուհի, թարգմանչուհի, մշակութային գործիչ Լեսյա Ուկրաինկային (1871-1913)։ Հուշարձանը տեղադրվել է 1972 թվականին Եկատերինայի փողոցում, Լեսյա Ուկրաինկայի հիշատակային թանգարանի մոտ։ Հեղինակներն են քանդակագործ Գալինա Նիկիֆորովնա Կալչենկոն և ճարտարապետ Անատոլի Ֆեոդորովիչ Իգնաշչենկոն։ Ռուսաստանի ժողովուրդների մշակութային ժառանգության տարածաշրջանային նշանակության օբյեկտ է[1] (գրանցման համար` 911710906400005)։
 | |
|---|---|
 | |
 | |
| Տեսակ | մոնումենտալ հուշարձան |
| Ստեղծում | 1972 |
| Երկիր |  Ուկրաինա և  Ռուսաստան |
| Բնակավայր | Յալթա |
| Շինության ձև | քանդակ |
| Ներկա վիճակ | Կանգուն |
Նկարագրություն խմբագրել
Բանաստեղծուհի Լեսյա Ուկրաինկան ասես նստած է ծովի ափին։ Որպես պատվանդան են ծառայում Ղրիմի Այու Դաղ լեռան մոտից հայտնաբերված, ծովի կողմից մշակված դիաբազային բեկորները։ Հուշարձանը տեղադրված է սրնգենու մշտադալար թփերի ֆոնին։ Թփերի հետևում երևում է այն տունը, որտեղ 1897 թվականին ապրել է բանաստեղծուհին։ Այժմ այնտեղ թանգարան է[2]։ Պատվանդանին բրոնզե վերադիր տախտակին արված է հետևյալ մակագրությունը.
|
Լեսյա Ուկրաինկա | 
|
Առկա է նաև հեղինակի ստորագրությունը.
|
|
Գ. Կալչենկո, 1971 թվական |
|
Ստեղծման պատմություն խմբագրել
Կոթողային քանդակը ստեղծվել է 1971 թվականին Ուկրաինական ԽՍՀ ժողովրդական նկարիչ, ՈՒԽՍՀ Տարաս Շևչենկոյի անվան Պետական մրցանակի դափնեկիր, Ա. Ա. Օստրովսկու անվան հանրապետական մրցանակի դափնեկիր քանդակագործ Գալինա Կալչենկոյի կողմից` ճարտարապետ Անատոլի Իգնաշչենկոյի հետ համատեղ։ Հուշարձանը բացվել է 1972 թվականի օգոստոսի 16-ին` ուկրաինացի բանաստեղծուհու հարյուրամյակի տարում։ Քանդակագործական հորինվածքը հեղինակների նվերն է Յալթա քաղաքի բնակիչներին[3][4][5]։ Քանդակը տեղադրվել է Լիտկենսի փողոց (այժմ` Եկատերինայի փողոց), 8 հասցեով, որտեղ 1897 սեպտեմբերից դեկտեմբեր սենյակ է վարձակալել բանաստեղծուհին[2]։
Տե՛ս նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Постановление СМ Республики Крым № 627 от 20.12.2016». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ 2,0 2,1 «Памятник Лесе Украинке».
- ↑ Зингер, Веймарн, 1984, էջ 245
- ↑ Шейко, 2016, էջ 166
- ↑ Народний художник Української РСР Галина Никифорiвна Кальченко. Скульптура: каталог, 1976
Գրականություն խմբագրել
- Искусство народов СССР 1960-1977 годов // История искусства народов СССР в 9 томах / Под ред. Б. В. Веймарна, Л. С. Зингера. — кн. 2. — М.: Изобразительное искусство, 1984. — Т. 9. — С. 245. — 407 с. — 15 000 экз.
- Народний художник Української РСР Галина Никифорiвна Кальченко. Скульптура: каталог / Министерство культури Української РСР, Спiлка художникiв Української РСР /авт. вступ. ст.: Л. И. Попова ; сост.: Р. Л. Вартыванова и Л. Х. Бриллиантова.. — Киев: Мистецтво, 1976. — 110 с.
- Шейко Н. И Крым. Путешествие за здоровьем: Исторический путеводитель. — М.: Вече, 2016. — С. 166. — 255 с. — 2000 экз. — ISBN 978-5-4444-4949-3
- Воронцова С. В., Воронцов Е. А. — Ялта. —- Симферополь, «Таврия», 1987—205 c.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- «Памятник Лесе Украинке». Ялта: Путеводитель и справочник (ռուսերեն). jalita.com. 2012. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.