Իվան Սեչենովի հուշարձան
Իվան Սեչենովի հուշարձան (ռուս.՝ Памятник Ивану Сеченову), հուշարձան Ռուսաստանի մայրաքաղաք Մոսկվայում, որը նվիրված է ռուս լուսավորիչ, բժիշկ, կենսաբան, ֆիզիկաքիմիկոս, հոգեբանության հիմնադիրներից մեկին` Իվան Սեչենովին։ 1955 թվականին ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիան, ԽՍՀՄ առողջապահության նախարարությունը և ԽՍՀՄ բժշկական գիտությունների ակադեմիան Սեչենովի մահվան հիսունամյա տարելիցի կապակցությամբ առաջարկեցին Մոսկվայում տեղադրել գիտնականի քանդակը։ Նախաձեռնությանը աջակցում էին նաեւ ԽՍՀՄ մշակույթի նախարարությունը և Մոսկվայի քաղաքային գործադիր կոմիտեն։ Նույն թվականի հոկտեմբերի 4-ին հրապարակվեց ԽՍՀՄ կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի որոշումը` հուշարձանը կառուցելու հրահանգով[1][2]։ Նրա բացումը տեղի ունեցավ 1958 թվականի ապրիլի 2-ին Մոսկվայի Իվան Սեչենովի անվան բժշկական ինստիտուտի շենքի դիմաց։ Նախագծի հեղինակներն են քանդակագործ Լև Կերբելը և ճարտարապետ Լեոնիդ Պոլյակովը[3][4][5]։ 1960 թվականին հուշարձանը ճանաչվել է մշակութային ժառանգության օբյեկտ (ՌԽՖՍՀ նախարարների խորհրդի 1960 թվականի օգոստոսի 30-ի «ՌԽՖՍՀ-ում մշակութային հուշարձանների պահպանության գործի հետագա բարելավման մասին» թիվ 1327 որոշման համաձայն, գրանցման համար` 771411200870006)[6]։
 | |
|---|---|
 Իվան Սեչենովի հուշարձանը | |
 | |
 | |
| Տեսակ | հուշարձան |
| Ճարտարապետ | Leonid Michailovič Poljakov? |
| Ստեղծում | 1957 |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Բնակավայր | Խամովնիկի շրջան |
| Շինության ձև | Կիսանդրի |
| Նյութ | բրոնզ և գրանիտ |
| Մասն է | Hospital complex in Devicye Pole? |
| Ներկա վիճակ | Կանգուն |
 Bust of Ivan Sechenov in Moscow Վիքիպահեստում | |
Հուշարձանի հասցեն` ք. Մոսկվա, Պիրոգովի փողոց, տուն 2, շինություն 3։
Նկարագրություն խմբագրել
Մինչև գոտկատեղը բրոնզե կիսանդրին տեղադրված է գրանիտե պատվանդանի վրա։ Բժշկական հալաթով պրոֆեսորը պատկերված է ամբիոնի առջև` դասախոսություն կարդալիս։ Նրա գլուխը թեքված է դեպի ձախ, հայացքն ուղղված է ունկնդիրներին։ Ձախ ձեռքը փոքր-ինչ հենվում է ամբիոնին, ձախում կոնսպեկտներն են[7][8]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Есаков, 2010, էջ 333—334
- ↑ Кубеев, 2018, էջ 107
- ↑ Вострышев, 2009, էջ 389
- ↑ Зиновьева, 2014, էջ 282—291
- ↑ Егоров, Крутов, Винокуров, 1995, էջ 104
- ↑ «Постановление Совета министров РСФСР №1327 «О дальнейшем улучшении дела охраны памятников культуры в РСФСР»». Министерство культуры РФ. 1960 թ․ օգոստոսի 30. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 18-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
- ↑ Кожевников, 1983
- ↑ «Постановление Правительства Москвы № 672-ПП «Об утверждении границ территорий объектов культурного наследия (памятников истории и культуры), расположенных между Садовым кольцом и границей Центрального административного округа города Москвы»». Интернет-портал «MosOpen.ru — Электронная Москва». 2010 թ․ օգոստոսի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 30-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
Գրականություն խմբագրել
- Вострышев М. И. Москва: все культурные и исторические памятники. — М.: Алгоритм, Эксмо, 2009. — 512 с. — ISBN 978-5-699-31434-8
- Егоров В. А., Крутов В. С., Винокуров Г. И. Памятники военным медикам: справочник-каталог. — М.: Военно-медицинский музей Министерства обороны РФ, 1995. — 198 с.
- Есаков В. Д. Академия наук в решениях Политбюро ЦК РКП(б)-ВКП(б)-КПСС: 1922-1991. — М.: РОССПЭН, 2010. — Т. 2. — 1279 с. — ISBN 5824301166, 9785824301168
- Зиновьева О. А. Москва. Наука и культура в зеркале веков. Все тайны столицы. — М.: АСТ, 2014. — ISBN 978-5-17-080060-5
- Кожевников Р. Скульптурные памятники Москвы. — М.: Московский рабочий, 1983. — 318 с.
- Кубеев М. 100 великих имен России. — 2018. — ISBN 5457426300