Իսլանդիայի Կենտրոնական բանկ
Իսլանդիայի Կենտրոնական բանկ (իսլ.՝ Seðlabanki Íslands), Իսլանդիայի կենտրոնական բանկն է կամ պահուստային բանկը։ Այս արտադրողականությամբ այն գործում է 1961 թվականից սկսած, երբ այն ստեղծվեց Ալտինգի ակտով, Իսլանդիայի Լանդսբանկիի բանկային վարչությունից, որը 1927 թվականից ի վեր ունի թողարկելու միակ իրավունքը և վարել է սահմանափակ դրամավարկային քաղաքականություն։
| Իսլանդիայի Կենտրոնական բանկ ֆար.՝ Seðlabanki Íslands | |
|---|---|
| Տեսակ | կենտրոնական բանկ և Icelandic government agency? |
| Երկիր |  Իսլանդիա |
| Ստեղծման թվական | ապրիլ 1961 |
| Փոխարինված է | Landsbanki? |
| Վերադաս մարմին | national statistical system of Iceland? |
| Շտաբակայան | Ռեյկյավիկ, Իսլանդիա |
| Կայք | sedlabanki.is(իսլանդ.) և cb.is(անգլ.) |
Իսլանդիայի Կենտրոնական բանկը պատկանում է իսլանդական կառավարությանը և կառավարվում է նահանգապետի և վերահսկիչ խորհրդի յոթ անդամների կողմից՝ յուրաքանչյուր ընդհանուր ընտրությունից հետո ընտրված երկրի խորհրդարանի կողմից[1]։ Այն ունի իսլանդական կրոնի թղթադրամների և մետաղադրամների արտադրության և պետական արտարժութային պահուստները տնօրինելու բացառիկ իրավունք։ 1986 թվականի Կենտրոնական բանկի որոշումը վերացրեց Կենտրոնական բանկի կողմից առևտրային բանկերի և խնայողական բանկերի տոկոսադրույքները կարգավորելու իրավասությունը։
Չնայած անվանապես անկախությանը, պատմականորեն ընդունված է, որ Իսլանդիայի Կենտրոնական բանկը հետևում է կենտրոնական կառավարության ղեկավարությանը։ Սակայն 2001 թվականին ներդրվեց լողացող փոխարժեքի քաղաքականությունը, և այդ ժամանակից ի վեր, Կենտրոնական բանկը լիազորված էր ընտրել արժեզրկման թիրախները և կառավարել դրամավարկային քաղաքականությունը, այսպիսով հասնելով կենտրոնական կառավարության քաղաքականությունից անկախ գնային կայունությանը։
Կառավարիչներ խմբագրել
| # | Կառավարիչներ | Պաշտոնի ստանձնում | Պաշտոնից ազատում | Տևողություն |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Յոհաննես Նորդալ | 1961 | 1993 | 31–32 տարի |
| 2 | Ջոն Գ. Մարիասոն | 1961 | 1967 | 5–6 տարի |
| 3 | Վիլյարմյուր Պոր | 1961 | 1964 | 2–3 տարի |
| 4 | Սիգստրիգգար Կլեմենսոն | 1966 | 1971 | 4–5 տարի |
| 5 | Դավիդ Օլաֆսսոն | 1967 | 1986 | 18–19 տարի |
| 6 | Սվանբյորն Ֆրիմանսսոն | 1971 | 1973 | 18–19 տարի |
| 7 | Գուդմունդյուր Հյարտարսոն | 1974 | 1984 | 9–10 տարի |
| 8 | Թոմաս Արնասոն | 1985 | 1993 | 7–8 տարի |
| 9 | Գեյր Հալգրիմսոն | 1986 | 1990 | 3–4 տարի |
| 10 | Բիլգիր Իսլեյֆյուր Գունարսսոն | 1991 | 2005 | 13–14 տարի |
| 11 | Ջոն Սիգուրդսսոն | 1993 | 1994 | 0–1 տարի |
| 12 | Սթեյնգրիմյուր Հերմանսսոն | 1994 | 1998 | 3-4 տարի |
| 13 | Ֆիննյուր Ինգոլֆսսոն | 2000 | 2002 | 1-2 տարի |
| 14 | Ինգիմունդյուր Ֆրիդրիկսսոն | 2002 | 2003 | 0-1 տարի |
| 15 | Ջոն Սիգուրդսսոն | 2003 | 2006 | 2-3 տարի |
| 16 | Էյրիկուր Գուդնասոն | 1994 | 2009 | 14-15 տարի |
| 17 | Դավիդ Օդդսսոն | 2005 | 2009 | 3-4 տարի |
| 18 | Ինգիմունդյուր Ֆրիդրիկսսոն | 2006 | 2009 | 2-3 տարի |
| 19 | Սվեյն Հարալդ Օյգարդ | 2009 | 2009 | 0 տարի |
| 20 | Մար Գուդմունդսսոն | 2009 | Incumbent | 8-9 yտարի |
Դրամական ռեֆորմ խմբագրել
Իսլանդիայի 2008-2011 թվականների ֆինանսական ճգնաժամից հետո 2015 թվականին Իսլանդիայի կառավարությունը քննարկեց «հեղափոխական դրամական առաջարկություն»՝ մասնավոր փողերի ստեղծումը վերացնելու և մասնակի-պահուստային բանկային գործունեությունը դադարեցնելու վերաբերյալ[2]։ Շվեյցարական անկախ դրամական նախաձեռնության նման, այս ծրագիրը պետք առևտրային բանկերի կողմից դրամական միջոցների ստեղծման իրավասությունը տալիս է Իսլանդիայի Կենտրոնական բանկին[2]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Leadership and organisation of the Central Bank of Iceland». www.sedlabanki.is. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 8-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Agence France-Presse, "Iceland looks at ending boom and bust with radical money plan", The Daily Telegraph, 31 March 2015 (page visited on 13 April 2018).
Տես նաև խմբագրել
Արտաքին հղումներ խմբագրել
