Իշմուխամետ Գալյաուտդինով

Իշմուխամետ Գալյաուտդինով (բաշկիրերեն՝ Ғәләүетдинов Ишмөхәмәт Ғилметдин улы, հունվարի 1, 1948(1948-01-01), Սուրամանովո, Ուչալինսկի շրջան, Բաշկիրական Խորհրդային Սոցիալիստական Ինքնավար Մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - հոկտեմբերի 10, 2015(2015-10-10), Ուֆա, Բաշկորտոստան, Ռուսաստան), խորհրդային ռուս լեզվաբան։ Բաշկորտոստանի գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ (1995)[1], բանասիրական գիտությունների դոկտոր (1992), պրոֆեսոր (1994), ՌԴ (2005) և Բաշկորտոստանի (1986) մշակույթի վաստակավոր գործիչ։

Իշմուխամետ Գալյաուտդինով
Ծնվել էհունվարի 1, 1948(1948-01-01)
Սուրամանովո, Ուչալինսկի շրջան, Բաշկիրական Խորհրդային Սոցիալիստական Ինքնավար Մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել էհոկտեմբերի 10, 2015(2015-10-10) (67 տարեկան)
Ուֆա, Բաշկորտոստան, Ռուսաստան
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
Մասնագիտությունգիտնական
Ալմա մատերԲաշկորտոստանի պետական համալսարան
Գիտական աստիճանբանասիրական գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինռուսերեն
Պարգևներ
Ռուսաստանի Դաշնության մշակույթի վաստակավոր գործիչ

Կենսագրություն խմբագրել

Իշմուխամետ Գիլմուտդինովիչ Գալյաուտդինովը[2] ծնվել է 1948 թվականին Բաշկորտոստանի Ուչալինսկի շրջանի Սուրամանովո գյուղում։

1969 թվականին ավարտել է Բաշկորտոստանի պետական համալսարանը։

Ավարտելուց հետո աշխատել է ԲԳԱ Ուֆայի կենտրոնի պատմության, լեզվի և գրականության ինստիտուտում։ 1970 թվականից եղել է ԲԳԱ պատմության, լեզվի և գրականության ինստիտուտի գիտաշխատող։ 1971-1973 թվականներին եղել է Ուզբեկստանի ԳԱ Պուշկինի անվան լեզվի և գրականության ինստիտուտի փորձնակ, մասնագիտացել է հնագիտության, թյուրքական գրավոր հուշարձանների բնագավառներում։ 1979 թվականից աշխատել է ԲԱԳ լեզվի և գրականության ինստիտուտում, եղել է լեզվի բաժնի վարիչ (1992-1993)։ 1993-1996 թվականներին ԲԳԱ գլխավոր քարտուղար, ԲԳԱ թղթակից-անդամ (1995), ԲԳԱ հումանիտար գիտությունների բաժնի ակադեմիկոս-քարտուղար (1996-2006)։ 2000-2010 թվականներին եղել է Զաիր Իսմաիլովի անվան Ուֆայի արվեստի պետական ակադեմիայի ռեկտոր։

Հավաքել է բաշկիրերեն մանկական բանահյուսություն։ Մեծ ներդրում է կատարել թյուրքագիտության, գրական լեզվի տեսության և մեթոդաբանության ուսումնասիրության հարցում։ 2004-2006 թվականներին եղել է ՌԳԱ արևելագետների միության նախագահը։

Մահը խմբագրել

Մահացել է 2015 թվականի հոկտեմբերի 10-ին Ուֆայում։

Երկեր խմբագրել

  • Очерки истории башкирского литературного языка. М.: Наука, 1989 (соавтор).
  • "Тарих нәмә- и булгар" Таджетдина Ялсугулова (Лингвотекстологический анализ списков памятника. Грамматический очерк, лексика, сводный текст и перевод.). 2-е изд., перераб. и доп. Уфа: Китап, 1998.
  • Два века башкирского литературного языка. Уфа: Гилем, 2000.
  • Башкирские народные детские игры (на башк. и рус. яз.). Кн. первая. 2-е изд., с изм. Уфа: Китап, 2002.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Կենսագրականը Բաշկորտոստանի գիտությունների ակադեմիայի կայքում». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 31-ին.
  2. Статья в Башкортостан: Краткая энциклопедия(չաշխատող հղում)

Գրականություն խմբագրել

  • Башкортостан: Краткая энциклопедия. Уфа: Башкирская энциклопедия, 1996.
  • Галяутдинов Ишмухамет Гильмутдинович. Библиографический указатель. Уфа: Гилем, 2005.
  • Башкирская энциклопедия. В 7 т. Т. 2: В–Ж. Уфа: Башкирская энциклопедия, 2006