Թրեյսի Քոլդվել-Դայսոն
Թրեյսի Էլեն Քոլդվել-Դայսոն (անգլ.՝ Tracy Ellen Caldwell-Dyson, օգոստոսի 14, 1969, Արկադիա, Լոս Անջելես շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[1]), ՆԱՍԱ-ի տիեզերագնաց։ Աշխարհի 458-րդ տիեզերագնաց և ԱՄՆ 290-րդ տիեզերագնաց։ Կատարել է երկու տիեզերական թռիչք։
 | |||
| Մասնագիտություն |  ԱՄՆ
| ||
| Ծնվել է | օգոստոսի 14, 1969 (55 տարեկան) | ||
| Ծննդավայր | Արկադիա, Լոս Անջելես շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[1] | ||
| Պարգևներ |  | ||
Կրթություն
խմբագրել- 1987-ավարտել է Բյումոնթ քաղաքի միջնակարգ դպրոցը (անգլ.՝ Beaumont High School).
- 1993-ավարտել է Կալիֆորնիայի նահանգային համալսարանը Ֆուլերտոն քաղաքում (անգլ.՝ California State University, Fullerton), ստացել է քիմիայի բնագավառում գիտությունների բակալավրի աստիճան։
- 1997-ավարտել է Կալիֆորնիայի համալսարանի մասնաճյուղը Դեյվիս քաղաքում (անգլ. ՝ University of California, Davis), դարձել է դոկտոր (PhD) քիմիայի ոլորտում։
Մասնագիտական գործունեություն
խմբագրել- Ֆուլերտոնում սովորելու ընթացքում Թրեյսին զբաղվել է տարբեր սարքավորումների, էլեկտրոնային սարքերի նախագծմամբ և նախագծմամբ, որոնք օգտագործվում են մթնոլորտի քիմիական կազմի ուսումնասիրության մեջ։
- 1997 թվականից, համալսարանն ավարտելուց հետո, աշխատել Է Կալիֆոռնիայի համալսարանի մեկ այլ մասնաճյուղում՝ Իրվայն քաղաքում (անգլ.՝ University of California, Irvine), որտեղ զբաղվել է մթնոլորտային քիմիայի բնագավառում գիտական աշխատանքներով։
- 1998 թվականի հունիսի 4-ին գրանցվել Է ՆԱՍԱ-ի 17-րդ հավաքածուի տիեզերագնացի թեկնածու։
- 1999 թվականի օգոստոսին, ընդհանուր տիեզերական ուսուցում դասընթացի ավարտին, ստանալով թռիչքի մասնագետի որակավորում, նշանակվել է ՆԱՍԱ-ի տիեզերագնացների բաժնում։
- 2000 թվականին եղել է ՄՏԿ-5 արշավախմբի անձնակազմի աջակցության տիեզերագնաց, բացի այդ ՄՏԿ-ի 4-րդ, 5-րդ և 6-րդ արշավախմբերի անձնակազմի աշխատանքի ընթացքում եղել է կապի օպերատոր առաքելության վերահսկման կենտրոնում։
- 2003 թվականին տեղափոխվել է շաթլի շահագործման բաժանմունք։
- 2006 թվականի մայիսի 17-ին նշանակվել է որպես թռիչքի մասնագետ (MS1) STS-118 շաթլի անձնակազմում։
- 2008 թվականի նոյեմբերի 21-ին Թրեյսին նշանակվեց հիմնական անձնակազմում 23-րդ արշավախումբ դեպի ՄՏԿ։
- 2022 թվականին բորտինժեներ-2-ը ներառվել է «Սոյուզ ՄՍ-23» տրանսպորտային տիեզերանավի կրկնօրինակ անձնակազմի և «Սոյուզ ՄՍ-24» հիմնական անձնակազմի կազմում[2]։ 2023 թվականին, «Սոյուզ ms-22» տրանսպորտային տիեզերանավի ջերմակարգավորման համակարգում տեղի ունեցած վթարի և «Սոյուզ ms-23» տրանսպորտային տիեզերանավի անօդաչու տարբերակով գործարկման պատճառով, նրա հիմնական և կրկնօրինակ անձնակազմերը նշանակվել են «Սոյուզ ms-24» տրանսպորտային տիեզերանավի թռչելու համար[3]։ Թրեյսի Դայսոնի թռիչքը դեպի ՄՏԿ պլանավորվում է «Սոյուզ ՄՍ-25» տիեզերանավի հիմնական անձնակազմի կազմում 2024 թվականի մարտին, նա ՄՏԿ-70/ՄՏԿ-71 տիեզերական արշավախմբերի կազմում կմտնի մինչեւ 2024 թվականի սեպտեմբեր եւ վայրէջք կկատարի «Սոյուզ ՄՍ-25» նավի վրա[4]։
Տիեզերական թռիչքներ
խմբագրել- 2007 թվականի օգոստոսի 8-ից մինչև օգոստոսի 19-ը կատարել է իր առաջին տիեզերական թռիչքը որպես թռիչքի մասնագետ Ինդեոր STS-118 առաքելության անձնակազմի կազմում։ Դարձավ 458-րդ մարդը և 290-րդ ԱՄՆ տիեզերագնացը տիեզերքում։ Թռիչքի տևողությունը կազմել է 12 օր, 17 ժամ 55 րոպե և 34 վայրկյան։
- 2010 թվականի ապրիլի 2-ին Սոյուզ ՏՄԱ-18 տիեզերանավով մեկնարկեց դեպի ՄՏԿ։ Այն ընդգրկվել է ՄՏԿ-23 և ՄՏԿ-24 երկարաժամկետ անձնակազմերի կազմում։ Նույն թվականի սեպտեմբերի 25-ին Քոլդվել-Դայսոնը անձնակազմի մյուս անդամների հետ երկիր վերադարձավ «Սոյուզ ՏՄԱ-18» տիեզերանավով։ Թռիչքի տևողությունը կազմել է ավելի քան 176 օր[5]։
Երկու տիեզերական թռիչքների ընդհանուր տևողությունը կազմել է 188 օր 19 ժամ 13 րոպե[6]։
Թռիչքներից հետո
խմբագրել2017 թվականի մարտի 21-ին Քոլդվել-Դայսոնը տիեզերագնաց Քրիստոֆեր Քեսիդիի հետ միասին մասնակցեց նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից ՆԱՍԱ-ի բյուջեի հետ օրինագծի ստորագրման արարողությանը, որը նախատեսում է ոչ միայն ՄՏԿ-ի աջակցություն, այլև Մարսի համար Մարդատար արշավախմբի պատրաստման աշխատանքներ։ Արարողության ընթացքում տիեզերագնացները Թրամփին նվիրեցին ՆԱՍԱ-ի պաշտոնական թռիչքային բաճկոնը[7]։
Պարգևներ
խմբագրելԱնձնական կյանք
խմբագրելԱմուսնացած է։ Սիրում է զբաղվել՝ վազքով, ուժային մարզումներով, արշավների այցելել, սոֆթբոլ և բասկետբոլ խաղալ, ավտոմեքենաների վերանորոգումով զբաղվել, ժամանակ անցկացնել ընտանիքի և շան հետ։
Հետաքրքիր փաստեր
խմբագրելԴոկտոր Քալդվելը Max Q ռոք խմբի վոկալիստ է, որին մասնակցում են միայն տիեզերագնացները։
Քոլդվել- Դայսոնը խորհուրդ է տվել Ջեսիկա Չեսթեյնին «Մարսեցին» ֆիլմի նկարահանումներին նախապատրաստվելիս։ Չեսթեյնը ասաց, որ Քալդվել- Դայսոնը ոգեշնչում է իրեն[9]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 http://www.jsc.nasa.gov/Bios/htmlbios/caldwell.html
- ↑ «Экипажи на подготовке, август 2022 года». Центр подготовки космонавтов имени Ю. А. Гагарина. 2022-08. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 10-ին.
- ↑ «Экипаж "Союза МС-23" полетит на МКС осенью на следующем корабле». interfax.ru. 2023 թ․ հունվարի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 3-ին.
- ↑ «Межведомственная комиссия определила составы экипажей МКС». Роскосмос. 2023 թ․ մայիսի 29. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 29-ին.
- ↑ «Александр Скворцов, Михаил Корниенко и Трейси Колдуэлл-Дайсон вернулись на Землю». Роскосмос. 2010 թ․ սեպտեմբերի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 20-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
- ↑ «Statistics - Dyson Tracy Caldwell». spacefacts.de. 2021 թ․ ապրիլի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 29-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 3-ին.
- ↑ Calla Cofield, Space com Senior Writer | March 21, 2017 02:46pm ET. «President Trump Signs NASA Authorization Bill». Space.com. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 14-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 12-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link) - ↑ «Указ Президента Российской Федерации от 12 апреля 2011 года № 437 «О награждении медалью „За заслуги в освоении космоса" иностранных граждан»» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 12-ին.
- ↑ «The Martian - Jessica Chastain & Tracy Dyson Junket Interview». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 18-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թրեյսի Քոլդվել-Դայսոն» հոդվածին։ |