Թողթամիշ (թաթ.՝ Тухтамыш/Tuqtamış, պարս.՝ توقتمش), Ոսկե Հորդայի խան 1380-1396 թվականներին։
Կուլիկովոյի ճակատամարտում (1380) թաթար մոնղոլների պարտությունից հետո ձգտել է վերականգնել Ոսկե Հորդայի հզորությունը և հպատակեցնել Ռուսաստանը։ 1382-ին արշավել է հյուսիս–արևելյան Ռուսիա, խաբեությամբ գրավել Մոսկվան և հիմնահատակ ավերել այն։ 1384 թվականին Թողթամիշի զորքերը ներխուժել են Հարավային Կովկաս։ Սյունիքով անցնելիս (1385) գրավել Որոտան ամրոցը, մեծ ավերածություններ գործել Վայոց ձորում։ Թողթամիշի երկու մասից բաղկացած զորքը միավորվել է Արցախում, ապա Շիրվանի վրայով վերադարձել Դաշտ–ի Ղփչաղ, իր հետ տանելով 200 հազար գերի, որոնց մեջ տասնյակ հազարավոր հայեր՝ Պարսկահայքից, Սյունիքից, Արցախից։ 1395 թվականին Թողթամիշը պարտվել է Լենկթեմուրից և կորցրել Վոլգայից արևելք ընկած տիրույթները։ Կյանքի վերջին տարիներին իշխանության համար պայքարել է Թեմիր–Խութլուղի (Անդրվոլգյան խան) դեմ։ Թողթամիշին սպանել է Սիբիրի խան Շադիբեկը։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 197)։ 
|
Tokhtamysh Վիքիպահեստում
