Թամամշյանիելա կարմրավուն
| Թամամշյանիելա կարմրավուն | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Հովանոցածաղկավորներ (Apiales) |
| Ընտանիք | Նեխուրազգիներ (Apiaceae) |
| Ցեղ | Eleutherospermum |
| Տեսակ | Թամամշյանիելա կարմրավուն (E. rubellum) |
| Միջազգային անվանում | |
| Eleutherospermum rubellum | |
Թամամշյանիելա կարմրավուն (լատին․՝ Tamamschjaniella rubella), հովանոցավորների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Բազմամյա, երկար սողացող կոճղարմատով խոտաբույս է, որի բարձրությունը հասնում է 40-90 սմ-ի։ Արմատամերձ տերևները կրկնակի փետրաձև հատված են։ Ծածկոցի և ծածկոցիկի թերթերը բացակայում են կամ 1-3 հատ են, բզաձև։ Բաժակի ատամները բացակայում են։ Պսակաթերթերը վարդագույն, մանուշակագույն կամ մուգ մանուշակագույն են[1]։
Տարածում խմբագրել
Հայաստանում հանդիպում է միայն Լոռու ֆլորիստիկական շրջանում (Գարգառ գյուղի շրջակայք)։ Աճում է նաև Մեծ Կովկասյան լեռների վրա, Արևմտյան, Կենտրոնական և Արևելյան Անդրկովկասում, Հյուսիսարևելյան Անատոլիայում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է միջին լեռնային գոտում՝ ծովի մակարդակից 1500-1800 մ բարձրությանների վրա, հաճարենու անտառների բացատներում։ Ծաղկում է հուլիս-օգոստոս ամիսներին, պտղաբերում՝ օգոստոս-սեպտեմբերին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է։ Կովկասի էնդեմիկ է։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակչության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում։
Պահպանություն չի իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.