Էվարիստ Գալուա (ֆր.՝ Évariste Galois, հոկտեմբերի 25, 1811(1811-10-25)[1][2][3][…], Բուլ-լա-Ռեն - մայիսի 31, 1832(1832-05-31)[4][1][5][…], Փարիզ), ֆրանսիացի մաթեմատիկոս։ Գալուաի պատկերացումների վրա է կառուցված հանրահաշվական հավասարումների տեսությունը։ Էվարիստ Գալուան սովորել է Լուի-լե-Գրան լիցեյում, 1830 թ. ընդունվել է Փարիզի մանկավարժական համալսարան (ֆր.՝ École normale supérieure (Paris)) և մեկ տարի անց հեռացվել է քաղաքական նկատառումներով։ Թեև նա շատ կարճ կյանք է ապրել՝ ընդամենը 21 տարի, սպանվել է մենամարտում, սակայն մենամարտի նախօրյակին ընկերոջն ուղղված նամակում նա շարադրել է հանրահաշվական ֆունկցիաներից կախված ինտեգրալների մասին հիմնական թեորեմները։ Նրա ուսումնասիրությունները բացառիկ մեծ ազդեցություն են ունեցել հանրահաշվի զարգացման վրա։ Ըստ էության՝ Գալուան ստեղծել է հանրահաշվական վերջավոր տարրերի ամբողջական տեսություն՝ խմբերի տեսությունը, որն այժմ կոչվում է նրա անունով։

Էվարիստ Գալուա
ֆր.՝ Évariste Galois
Ծնվել էհոկտեմբերի 25, 1811(1811-10-25)[1][2][3][…]
Բուլ-լա-Ռեն
Մահացել էմայիսի 31, 1832(1832-05-31)[4][1][5][…] (20 տարեկան)
Փարիզ
մարդասպանություն և մենամարտ
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս
Հաստատություն(ներ)Բարձրագույն նորմալ դպրոց
Գործունեության ոլորտԳալուայի տեսություն
ԱնդամակցությունSociety of People of Friends?
Ալմա մատերԲարձրագույն նորմալ դպրոց և Լյուդովիկոս Մեծի լիցեյ
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[4]
Ազդվել էԱդրիեն-Մարի Լեժանդր
Պարգևներ
ՀայրNicolas-Gabriel Galois?
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Évariste Galois Վիքիպահեստում

Գալուան ստեղծել է նաև աղմկակայուն կոդավորման տեսության հիմքերը, առանց որի հնարավոր չէր լինի իրականացնել թվային տեղեկույթի և թվային հեռուստատեսության հաղորդումները։

Աղբյուրներ խմբագրել

  • Դպրոցական մեծ հանրագիտարան // Գիրք 1 // հատոր 1 // Երևան // 2008 թ., էջ 201

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
  2. 2,0 2,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.)Grup Enciclopèdia, 1968.
  3. 3,0 3,1 GeneaStar
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  5. 5,0 5,1 5,2 Archives de Paris
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էվարիստ Գալուա» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 660