Էնե Էրգմա (փետրվարի 29, 1944(1944-02-29), Ռակվեռե), էստոնացի քաղաքական գործիչ, Ռիյգիկոգուի անդամ, գիտնական։ Էստոնիայի գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ։ 2003-2006 թվականներին և 2007-2014 թվականներին եղել է Ռիյգիկոգուի նախագահ[4]։ Անդամակցել է «Pro Patria» և «Res Publica» քաղաքական կուսակցություններին, և մինչ երկու կուսակցությունների միավորումը, «Res Publica» կուսակցության անդամ։ 2016 թվականի հունիսի 1-ին Էրգման հայտարարել է կուսակցությունից հեռանալու մասին, քանի որ կուսակցությունը կորցրել է իր ինքնությունը և դարձել պոպուլիստ[5]։

Էնե Էրգմա
 
Կուսակցություն՝ Res Publica կուսակցություն[1], Հայրենիքի[1] և Էստոնիայի բարեփոխումների կուսակցություն[2]
Կրթություն՝ Մոսկվայի պետական համալսարան և Տարտուի համալսարան
Մասնագիտություն՝ ֆիզիկոս, քաղաքական գործիչ և աստղագետ
Ծննդյան օր փետրվարի 29, 1944(1944-02-29) (80 տարեկան)
Ծննդավայր Ռակվեռե
Քաղաքացիություն  Էստոնիա
Հայր Վամբոլա Էրգմա[3]
Մայր Հելմի Էրգմա[3]
 
Պարգևներ
«Ավստրիայի Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» պատվո նշանի I աստիճանի մեծ խաչ, Սպիտակ աստղի չորրորդ դասի շքանշան, Պետական զինանշանի շքանշան, Երեք աստղերի շքանշան, Բևեռային աստղի շքանշան, Լեհաստանի Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար աստղով շքանշանի կոմանդոր, «Իտալական Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» շքանշան և Դոմ Հենրի մանկան մեծ խաչ

Կրթություն խմբագրել

Էնե Էրգման ավարտել է Վիլյանդի քաղաքի Կ․ Ռ․ Յակոբսոնի անվան միջնակարգ դպրոցը 1962 թվականին։ 1962–1964 թվականներին սովորել է Տարտուի համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետում, 1969 թվականին ավարտել է Մոսկվայի պետական համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետի աստղագիտության բաժինը՝ ստանալով ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների թեկնածուի կոչում (1972), իսկ 1984 թվականին պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն «Ջերմամիջուկային վառելիքի անկայուն այրումը աստղային էվոլյուցիայի վերջին փուլերում» թեմայով։

Գիտական կարիերա խմբագրել

Էրգման եղել է Էստոնիայի ԽՍՀ ԳԱ Աստղագիտության ինստիտուտի կրտսեր գիտաշխատող (1972-1974), կրտսեր, ապա ավագ գիտաշխատող, գիտական քարտուղար, ԽՍՀՄ ԳԱ աստղագիտության ինստիտուտի գիտական ղեկավար (1974-1988)։ 1988-1992 թվականներին եղել է Տարտուի համալսարանի տեսական ֆիզիկայի և աստղաֆիզիկայի ամբիոնի պրոֆեսոր, 1992-1998 թվականներին՝ Տեսական ֆիզիկայի ինստիտուտի ղեկավար։ Էնե Էրգմայի գիտական կարիերայի գագաթնակետն է եղել Էստոնիայի գիտությունների ակադեմիայի փոխնախագահի պաշտոնը (1999–2004):

Էնե Էրգման Էստոնական հանրագիտարանի (էստ․՝ TEA Kirjastus, 2008) խմբագրական խորհրդի անդամ է։

Քաղաքական գործունեություն խմբագրել

2002 թվականին Էրգման միացել է Res Publica կուսակցությանը։ 2003 թվականին դարձել է Ռիյգիկոգուի անդամ, եղել է XI և XII Ռիյգիկոգուի անդամ։ Վերջին երկուսում եղել է խորհրդարանի խոսնակը, 2006 թվականին եղել է նախագահի թեկնածու, պարտվել է՝ չհավաքելով Էստոնիայի խորհրդարանի ձայների 2/3-ը։ 2007 թվականից «Հայրենիքի միություն և ռես հրապարակում» միացյալ կուսակցության փոխնախագահն է։ Ռիյգիկոգուի Տիեզերական հետազոտությունների կոմիտեի նախագահը[6]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Ene ErgmaCentre of Registers and Information Systems.
  2. 2,0 2,1 Ene Ergma kandideerib valimistel Reformierakonna nimekirjas (эст.) — 2017.
  3. 3,0 3,1 Alaküla A. Kes on kes? Eesti 2000 (эст.)Tallinn: 2000. — 271 p. — ISBN 978-9985-60-789-3
  4. «Riigikogu juhatus». Riigikogu.
  5. «Former Riigikogu president Ene Ergma leaves IRL». ERR. 2016 թ․ հունիսի 3. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 3-ին.
  6. esa. «Estonia accedes to ESA Convention». European Space Agency. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 9-ին.