Զեղչի տոկոսադրույք

ֆինանսական կատեգորիա

Զեղչի տոկոսադրույք, ֆինանսական կատեգորիա, որն օգտագործվում է վարկավորման հետ կապված հետևյալ գործընթացները բնութագրելու համար[1].

  1. Զեղչի տոկոսադրույքն այն տոկոսադրույքն է, որով երկրի Կենտրոնական բանկը վարկեր է տրամադրում առևտրային բանկերին[1][2]։ Ռուսական պրակտիկայում, զեղչի տոկոսադրույք տերմինի հետ մեկտեղ, այս իրավիճակի համար օգտագործվում է վերաֆինանսավորման տոկոսադրույք տերմինը[3][4][5]։ Որքան բարձր է Կենտրոնական բանկի զեղչի տոկոսադրույքը, այնքան ավելի բարձր տոկոսներ են գանձվում առևտրային բանկերի կողմից իրենց հաճախորդներին տրամադրվող վարկի համար և հակառակը։
  2. Զեղչի տոկոսադրույքը վերաբերում է տոկոսին, տոկոսադրույքին, որը բանկի կողմից գանձվում է մուրհակի գումարից «մուրհակի հաշվառման» ժամանակ (բանկի կողմից այն գնելու ժամկետից շուտ)[1]։ Փաստորեն, զեղչի տոկոսադրույքն այս դեպքում այն գինն է, որը գանձվում է պարտավորության ձեռքբերման համար՝ մինչև վճարման ժամկետը լրանալը։ Փաստորեն, զեղչի տոկոսադրույքն այս դեպքում այն գինն է, որը գանձվում է պարտավորության ձեռքբերման համար՝ մինչև վճարման ժամկետը լրանալը։ Կենտրոնական բանկի կողմից պետական արժեթղթերը հաշվառելիս կամ դրանց գրավադրմամբ վարկ տրամադրելիս կիրառվում է պաշտոնական զեղչի տոկոսադրույք տերմինը[6]։

Պարզ, բարդ և անվանական զեղչի տոկոսադրույք

խմբագրել

Պարզ զեղչի տոկոսադրույք

խմբագրել

Պարզ զեղչի տոկոսադրույքով հաշվառելիս զեղչը գանձվում է պարտավորության ընդհանուր գումարի նկատմամբ և յուրաքանչյուր անգամ ներկայացնում է միևնույն մեծությունը.

 ,

որտեղ`

  •   ` վճարման գումարը,
  •   ` պարտավորության ընդհանուր գումարը (վճարման գումարը գումարած զեղչը),
  •   ` զեղչի տոկոսադրույքը` արտահայտված բաժնետոմսերով,
  •   ` վճարման ենթակա ժամանակահատվածների քանակը։

Բարդ զեղչի տոկոսադրույք

խմբագրել

Բարդ զեղչի տոկոսադրույքով հաշվառելիս վճարման գումարը`  -ն, հաշվարկվում է հետևյալ բանաձևով`

 

(նույն նշանակումներով)։

Անվանական զեղչի տոկոսադրույք

խմբագրել

Անվանական զեղչի տոկոսադրույքով  -ը հաշվառելիս, որը տարեկան հաշվարկվում է   անգամ,   տարի հետո վճարման գումարը`  -ն, հաշվարկվում է հետևյալ բանաձևով.

 :

Ազդեցություն

խմբագրել

Երկրի կենտրոնական բանկի կողմից զեղչի տոկոսադրույքի մակարդակի փոփոխությունը բավականին արդյունավետ գործիք է տնտեսությունը մակրոմակարդակով կառավարելու համար։ Զեղչի տոկոսադրույքի արհեստական իջեցումը կարող է առաջացնել պետական արժույթի արժեզրկում, սակայն խթանել տնտեսական ակտիվությունը։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 Л. П. Кураков, В. Л. Кураков, А. Л. Кураков Учетная ставка // Экономика и право: словарь-справочник. — М.: Вуз и школа. — 2004.
  2. Райзберг Б.А., Лозовский Л.Ш., Стародубцева Е.Б. Учетная // Современный экономический словарь. — 2-е изд., испр. М.: ИНФРА-М. 479 с. — 1999.
  3. «Учётная ставка ЦБ» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 24-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 26-ին.
  4. «Центральный банк Российской Федерации установил следующую процентную ставку рефинансирования (учетная ставка)» (ռուսերեն). Консультант Плюс. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ օգոստոսի 24-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 26-ին.
  5. «Консультант Плюс: Процентная ставка рефинансирования (учетная ставка), установленная ЦБ РФ» (ռուսերեն). Консультант Плюс. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 26-ին.
  6. Официальная учетная ставка // Финансовый словарь Финам.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել