Տոկոս
Տոկոս (լատին․՝ per cent հարյուրի վրա), մեկ հարյուրերորդ մաս. Կարճ նշանակումը՝ «%»։ Օգտագործվում է մասի և ամբողջի հարաբերակցությունը ցույց տալու համար։ Օրինակ՝ 500 կգ֊ի 17 %֊ը նշանակում է 17 բաժին, յուրաքանչյուրում ՝ 5 կգ, որը հավասար է 85 կգ։ 500 կգ֊ի 200 %-ը համարվում է 1000 կգ[1]։
Ենթակատեգորիա | Հարաբերություններ (մաթեմատիկա) | |
---|---|---|
Հաջորդ | • պրոմիլ • բազիսային միավոր | |
Conversion to SI unit | 0,01 | |
Փոխակերպում ստանդարտ միավորի | 10 պրոմիլ, 100 բազիսային միավոր, 1000 per cent mille, 10 000 parts per million, 10 000 000 part per billion, 10 000 000 000 parts per trillion, 10 000 000 000 000 parts per quadrillion | |
Measured physical quantity | dimensionless quantity | |
Notation | Տոկոսի նշան | |
Ենթամիավոր | պրոմիլ |
Ծագում
խմբագրելՏոկոսներով հաշվումներ կատարվում էին դեռևս Բաբելոնում։ Տոկոսները հատկապես լայն կիրառություն ունեին Հին Հռոմում, որտեղ տոկոսն անվանում էին pro centum (հարյուրից), հենց այդ անվանումն է որոշ ձևափոխություններով գործածվում բազմաթիվ ժամանակակից լեզուներում։ % նշանը ստեղծվել է XV դարում։ Իտալական ձեռագրերում՝ որպես իտալերեն per cento բառերը կրճատ գրելու արդյունք՝ նախ p.c°,ապա p. և վերջապես % ձևով[2]։
Տոկոսի և տասնորդական կոտորակների հարաբերակցություն
խմբագրել- 0 % = 0
- 0,08 % = 0,0008
- 45,1 % = 0,451
- 100 % = 1
- 146 % = 1,46
Ճիշտ գրելաձև
խմբագրելՏեքստերի մեջ տոկոսի նշանը դրվում է թվից հետո տարանջատումով (եկամուտը 67 % ), բացառությամբ այն դեպքերի, երբ նշանը օգտագործվում է կարճ գրությունների ժամանակ։ Օրինակ՝ 20% ֊անոց թթվասեր (հասկանում ենք քսան տոկոսանոց թթվասեր), 10 %-ով թանկացավ, ոսկու պարունակությունը 8 % է։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Smith, D. E. (1951∨1958). History of Mathematics 2. Courier Dover Publications. pp. 247–249. ISBN 0-486-20430-8.
- ↑ Բ. Նահապետյան, Ա. Աբրահամյան Մաթեմատիկա֊6
Գրականություն
խմբագրել- Բ. Նահապետյան, Ա. Աբրահամյան, «Մաթեմատիկա֊6» դասագիրք
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տոկոս» հոդվածին։ |
Ընթերցե՛ք «տոկոս» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։ |