Տոկոս
Տոկոս (լատին․՝ per cent հարյուրի վրա), մեկ հարյուրերորդ մաս. Կարճ նշանակումը՝ «%»։ Օգտագործվում է մասի և ամբողջի հարաբերակցությունը ցույց տալու համար։ Օրինակ՝ 500 կգ֊ի 17 %֊ը նշանակում է 17 բաժին, յուրաքանչյուրում ՝ 5 կգ, որը հավասար է 85 կգ։ 500 կգ֊ի 200 %-ը համարվում է 1000 կգ[1]։
Ծագում խմբագրել
Տոկոսներով հաշվումներ կատարվում էին դեռևս Բաբելոնում։ Տոկոսները հատկապես լայն կիրառություն ունեին Հին Հռոմում, որտեղ տոկոսն անվանում էին pro centum (հարյուրից), հենց այդ անվանումն է որոշ ձևափոխություններով գործածվում բազմաթիվ ժամանակակից լեզուներում։ % նշանը ստեղծվել է XV դարում։ Իտալական ձեռագրերում՝ որպես իտալերեն per cento բառերը կրճատ գրելու արդյունք՝ նախ p.c°,ապա p. և վերջապես % ձևով[2]։
Տոկոսի և տասնորդական կոտորակների հարաբերակցություն խմբագրել
- 0 % = 0
- 0,08 % = 0,0008
- 45,1 % = 0,451
- 100 % = 1
- 146 % = 1,46
Ճիշտ գրելաձև խմբագրել
Տեքստերի մեջ տոկոսի նշանը դրվում է թվից հետո տարանջատումով (եկամուտը 67 % ), բացառությամբ այն դեպքերի, երբ նշանը օգտագործվում է կարճ գրությունների ժամանակ։ Օրինակ՝ 20% ֊անոց թթվասեր (հասկանում ենք քսան տոկոսանոց թթվասեր), 10 %-ով թանկացավ, ոսկու պարունակությունը 8 % է։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Smith, D. E. (1951∨1958). History of Mathematics 2. Courier Dover Publications. pp. 247–249. ISBN 0-486-20430-8.
- ↑ Բ. Նահապետյան, Ա. Աբրահամյան Մաթեմատիկա֊6
Գրականություն խմբագրել
- Բ. Նահապետյան, Ա. Աբրահամյան, «Մաթեմատիկա֊6» դասագիրք
Ընթերցե՛ք «տոկոս» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։ |