Զանգակ Զանգեզուրի
| Զանգակ Զանգեզուրի | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Աստղածաղկավորներ (Asterales) |
| Ընտանիք | Զանգակազգիներ (Campanulaceae) |
| Ենթաընտանիք | Զանգակայիններ (Campanuloideae) |
| Ցեղ | Զանգակ (Campanula) |
| Տեսակ | Զանգակ Զանգեզուրի (C. zangezura) |
| Միջազգային անվանում | |
| Campanula zangezura | |
Զանգակ Զանգեզուրի (լատին․՝ Campanula zangezura), զանգակազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս, որը գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն
խմբագրելԲազմամյա գեղազարդային խոտաբույս է։ 10-40 սմ բարձրությամբ պարզ կամ թույլ ճյուղավորված ցողունը 1 կամ սակավաթիվ ծաղիկներով է։ Վարդակային և ստորին ցողունային տերևները մատնաձև-հատված են և կոթունավոր։ Պսակը ծիրանի-վարդագույն է, համարյա անիվանման, իսկ փոշանոթները՝ միաձուլված[1]։
Տարածվածություն
խմբագրելՀայաստանում հանդիպում է Զանգեզուրի և Մեղրու ֆլորիստիկական շրջաններում (Զանգեզուրի լեռնաշղթայի հարավային մաս, Մեղրու լեռնաշղթա, դեպի արևելք մինչև Խուստուփ)։ Աճում է նաև Նախիջևանում (Զանգեզուրի լեռնաշղթայի հարավային հատված) և Հյուսիսարևմտյան Իրանում (Ղարադաղ լեռնաշղթա)[1]։
Էկոլոգիա
խմբագրելԱճում է միջինից մինչև ալպյան գոտում` ծովի մակարդակից 1600-3200 մ բարձրությունների վրա, ժայռոտ տեղերում։ Ծաղկում է հուլիս-օգոստոս ամիսներին, պտղաբերում՝ օգոստոս-սեպտեմբերին[1]։
Պահպանություն
խմբագրելՎտանգված տեսակ է։ Հայտնի է մեկ պոպուլյացիա։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 500 կմ²-ից պակաս է։ Տեսակին հանքերի բաց շահագործման հետևանքով սպառնում է տարածման և բնակության շրջանների կրճատում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես կրճատվող տեսակ։ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում ընդգրկված չէ[1]։
Պոպուլյացիայի մի մասը պահպանվում է «Արևիկ» ազգային պարկի սահմաններում[1]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.