Երկբծավոր արտույտ

Երկբծավոր արտույտ
Երկբծավոր արտույտ
Դասակարգում
Ենթատիպ	Ողնաշարավորներ (Vertebrata)
Դաս	Թռչուններ (Aves)
Վերնակարգ	Neoaves
Կարգ	Ճնճղուկազգիներ (Passeriformes)
Ենթակարգ	Երգեցիկ թռչուններ (Passeri)
Ընտանիք	Արտույտներ (Alaudidae)
Ցեղ	Melanocorypha
Տեսակ	Երկբծավոր արտույտ (M. bimaculata)
Միջազգային անվանում
Melanocorypha bimaculata Ménétries, 1832
Կարգավիճակ
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝ Քիչ մտահոգող տեսակ

Երկբծավոր արտույտ (լատին․՝ Melanocorypha bimaculata), արտույտների ընտանիքի թռչուն։ Բնադրող-չվող է, քիչ տարածված։

Արտաքին կառուցվածք խմբագրել

Մարմնի երկարությունը 16-17 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 33-41 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 40-72 գ։

Մարմնի վերին մասը մուգ դարչնագույն է՝ խայտերով, թևերի թափահարող փետուրները՝ մոխրադարչնագույն՝ սպիտակ պտերով, կրծքին կան սև բծեր։ Պոչի փետուրների ծայրերին (բացառությամբ կենտրոնական զույգի) կան սպիտակ պտեր, որոնք լավ երևում են թռչելիս։ Կտուցը մեծ է, գլխին կա արտահայտված նախշ։ Տարածված է կիսաանապատներում, տափաստաններում։

Սննդառություն խմբագրել

Սնվում է խոտաբույսերի սերմերով, միջատներով։

Բնադրում խմբագրել

Գարնանային վերադարձը՝ մարտի կեսերից ապրիլի սկիզբը (արուներն էգերից՝ 2-4 օր շուտ)։ Հարսանեկան խաղերի ժամանակ արուն սրնգի թովիչ ձայներ հիշեցնող երգով, թևերը մեղմ թափահարելով՝ թռչում է պտույտներով, մեղմ վայրէջք կատարում և հետապնդում մոտակայքում կքանստած էգին։ Բնադրում է ապրիլ-մայիսին՝ գետնին։ Բույնը (տրամագիծը՝ 112 մմ) կառուցում է միայն էգը՝ փոքրիկ գավաթաձև փոսիկում՝ չորացած խոտաբույսերից։

Բազմացում և զարգացում խմբագրել

Մայիսի սկզբից հունիսի սկիզբը դնում է 24 մմ տրամագծով, սպիտակ՝ դարչնագույն պտերով 3-5 ձու։ Թխսակալում է էգը՝ 12-13 օր։ 11-12 օրական ձագերը (որոնք դեռևս թռչել չեն կարողանում) դուրս են գալիս բնից, կեր հայթայթում ծնողների օգնությամբ, ինքնուրույն են դառնում 30-35 օրականում։ Ձագերի կորուստը մեծ է՝ 65% (կախված է արտաքին ազդակներից)։ Աշնանային չուն՝ մինչև սեպտեմբերի 2-րդ տասնօրյակը։

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Երկբծավոր արտույտ - Հայաստանի թռչունները

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Երկբծավոր արտույտ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Երկբծավոր արտույտ» հոդվածին։