Դիաստոլա
Ընդհանուր դիաստոլա կամ ընդյանուր դադար, սրտի աշխատանքի ցիկլի փուլերից մեկը, որը բնորոշվում է տվյալ սրտամասի մկանների թուլացմամբ[1]։
Փորոքների սիստոլայի ավարտից հետո փորոքները հաղորդող համակարգից այլևս գրգիռ չեն ստանում, և սիստոլան փոխարինվում է դիաստոլայով։
Ընդհանուր դիաստոլան բաղկացած է նախադիաստոլային, իզոմետրիկ թուլացման, արագ և դանդաղ արյունալցման փուլերից[2]։
- Նախադիաստոլային փուլը փորոքներում արյան ճնշման անկումից մինչև կիսալուսնաձև փականների փակումը եղկած ժամանակն է և կազմում է 0,04 վրկ.: Փորոքներում ճնշման անկման պատճառով արյունը ձգտում է վերադառնալ գլխավոր անոթներից դեպի փորոքներ՝ առաջացնելով «հետադարձ ալիք։ Իր ճանապարհին այս ալիքը հանդիպում է կիսալուսնաձև փականներին, լցնում նրանց գրպանիկները, և փականները փակվում են։
- Կիսալուսնաձև փականները փակվելուց հետո սկսվում է իզոմետրիկ թուլացման փուլը, որը տևում է 0,08 վրկ.: Այս փուլում փեղկավոր փականները դեռ չեն բացվել, իսկ կիսալուսնաձև փականները արդեն փակվել են։ Ճնշումը փորոքներում շարունակում է արագ ընկնել, և երբ այն մոտենում է զրոյի, փեղկավոր փականները բացվում են։
- Սրանից հետո սկսվում է արյունալցման շրջանը (0,25 վ), որը բաժանվում է երկու ենթափուլերի՝ արագ արյունալցման փուլ, որը տևում է 0.08 վայրկյան և դանդաղ արյունալցման փուլ՝ 0.17վրկ.: Այդ շրջանում սկզբում նախասրտերում եղած, հետո` երակներից եկած արյունը լցվում է փորոքների մեջ։ Ընդհանուր դիաստոլայի ժամանակ փորոքներ ներհոսում է արյան մոտ 80 %-ը, իսկ մնացած արյունը լցվում է հաջորդ ցիկլի նախասրտերի սիստոլայի ժամանակ։
Այսպիսով, մեկ ցիկլի ընթացքում նախասրտերի սիստոլայի տևողությունը 0.1 վ է, իսկ դիաստոլայինը՝ 0.7 վ, փորոքների սիստոլայի տևողությունն է 0.33 վ, դիաստոլայինը՝ 0.47 վ։ Այս ցուցանիշները վկայում են այն մասին, որ նախասրտերը սրտային ցիկլի մեծ մասում դիաստոլայի վիճակում են, իսկ փորոքների հանգստի շրջանը շատ ավելի կարճ է։ Փորոքների մեծ ծանրաբեռնվածության և նրանց կարճատև հանգստի հետևանքով վերջիններս ավելի հաճախ ենթակա են ախտահարումների (ինֆարկտ, սրտի իշեմիկ հիվանդություն և այլն), քան նախասրտերը[2]։
Դիաստոլայի աշխատանքի ժամանակ բարձրանում է արյան ճնշումը, հասնելով մինչև 120/80 չափանիշի[3]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Արյունատար համակարգ – Սրտի աշխատանքային ցիկլ, դիաստոլա
- ↑ 2,0 2,1 Հեղինակներ՝ կ.գ.դ., պրոֆեսոր Հ.Ա. Հասրաթյան, կ.գ.դ., պրոֆեսոր Ա.Ս. Տեր-Մարկոսյան, բ.գ.թ., դոցենտ Հ.Կ. Ղամբարյան, կ.գ.թ., դոցենտ Ք.Ռ. Հարությունյան, ա.գ.թ., դոցենտ Գ.Ռ. Համբարձումյան, բ.գ.թ., դոցենտ Ա.Լ. Թորգոմյան, կ.գ.թ., ավագ դասախոս Կ.Վ. Մելքումյան ԵՊԲՀ Ֆիզիոլոգիայի ամբիոնի վարիչ, բ.գ.դ պրոֆեսոր Դ.Ն. Խուդավերդյանի խմբագրությամբ (2019թ.)։ ՆՈՐՄԱԼ ՖԻԶԻՈԼՈԳԻԱ։ ԵՊԲՀ հրատարակչություն։ էջ 429
- ↑ «Արյունատար համակարգի դիաստոլիկ ճնշում»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-04-17-ին։ Վերցված է 2015-08-29