Գործոնների տեսություն

Գործոնների տեսություն, պոզիտիվիստական հասարակագիական ուսմունք։ Ըստ գործոնների տեսության, հասարակական կյանքի փոփոխությունները պայմանավորված են մի քանի հավասարազոր գործոնների

• տնտեսություն
• կրոն
• բարոյականություն

Մեխանիկական փոխներգործությամբ։ Հասարակության զարգացման մեխանիզմի բացահայտման նման արտահայտություն էին նաև

• աշխարհագրական
• հոգեբանական
• տեխնոլոգիական
• դետերմինիզմներ

Գործոնների տեսությունը մերժում է մոնիզմը, ժխտում հասարակության զարգացման օբյեկտիվ օրենքները գերագնահատում սուբյեկտիվ գործոնի դերը պատմության մեջ։ Տարածում էր ստացել 19-րդ դարի վերջին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 176)։