Գիբսոնյան աղջիկ
«Գիբսոնյան աղջիկ» (անգլ.՝ Gibson Girl), կնոջ գեղեցկության իդեալ, որը 19-րդ և 20-րդ դարերի սահմանագծին ստեղծել է ամերիկացի նկարազարդող Չարլզ Դանա Գիբսոնը։
Կա պնդում, որ Գիբսոնի աղջիկները եղել են կանացի գեղեցկության առաջին ամերիկյան չափանիշը։ Նրանք չափազանց տարածված էին Առաջին համաշխարհային պատերազմին նախորդող քսան տարիների ընթացքում[1]։ Խանութներում վաճառվում էին «ափսեներ, մոխրամաններ, սփռոցներ, բարձի երեսներ, փաթաթաններ, հուշանվերների գդալներ, էկրաններ, երկրպագուներ և հովանոցներ»[2]՝ բոլորը Գիբսոնի ոճով գեղեցկուհիների պատկերներով։
Գիբսոնի աղջիկը բարձրահասակ էր, նիհար, նեղ իրանով, մեծ կրծքերով և լայն կոնքերով։ Կորսետի միջոցով ձեռք է բերվել ավազի ժամացույցի նմանվող ուրվագիծ։ Նրա կերպարն արտացոլում էր Արևմուտքում գերիշխող վեհ, երիտասարդ և վաղանցիկ գեղեցկության նորաձևությունը։ Գիբսոն աղջիկն ուներ երկար պարանոց և մեծ աչքեր, նրա մազերը բարձր սանրված էին և հարդարված բուֆանտով, պոմպադուր կամ շինյոնով «գանգուրների ջրվեժով»։ Գիբսոնը պատկերել է իր հերոսուհիներին որպես նորաձև հագնված, բաց և բազմակողմանի կանայք, որոնք իրենց կարգավիճակով հավասար են տղամարդկանց[3]։
Ի լրումն իր նուրբ գեղեցկության,Գիբսոն աղջիկը հանգիստ էր, ինքնավստահ և ձգտում էր անձնական իրագործման (օրինակ, նա կարող էր պատկերվել որպես քոլեջի ուսանող, բայց նա երբեք չի մասնակցել կանանց ընտրական իրավունքի շարժմանը)։ Նա գերիշխում էր նաև տղամարդկանց վրա, օրինակ՝ նրան կարելի էր պատկերել՝ խոշորացույցի տակ զվարճալի փոքրիկ տղամարդուն ուսումնասիրելիս կամ ոտքով տրորելով նրան։ Նրա կողքին տղամարդիկ հաճախ պատկերվում էին որպես պարզամիտներ և բամբասանքներ, և նույնիսկ գեղեցիկ կազմվածքով կամ շատ հարուստ տղամարդիկ ինքնուրույն չէին կարող բավարարել նրան։ Գիբսոնը պատկերել է, թե ինչպես են տղամարդիկ գերվում աղջկա գեղեցկությամբ, ինչպես են նրան ամենուր հետևում, կատարում նրա բոլոր ամենաանհեթեթ ցանկությունները։ Կա մի գծանկար, որտեղ տուժած տղամարդը դեռ կատարում է գետնին մի երիտասարդ ծառ տնկելու պատվերը միայն այն պատճառով, որ նա ցանկացել է։ Ամենից հաճախ Գիբսոն աղջիկը միայնակ է և ամուրի, բայց վեպերը միշտ ցրում են նրա ձանձրույթը։ Ամուսնությունից հետո նրանք խորապես հիասթափված են, եթե սիրավեպը վերանում է իրենց հարաբերություններից, բայց դա փոխհատուցում են ընկերների հետ շփվելով կամ իրենց երեխայի մասին հոգալով։
Գիբսոնի համար նկարվել են շատ տիկնայք, այդ թվում՝ նրա կինը՝ Իրեն Լենգհորնը, նրա քույրը՝ Նենսի Աստորը և Էվելին Նեսբիթը։ Սակայն Գիբսոնի ամենահայտնի մոդելը, թերևս, բելգիա-ամերիկյան դերասանուհի Քամիլ Քլիֆորդն էր, որի բարձր մազերն ու երկար էլեգանտ զգեստները, որոնք փաթաթում էին նրա կորսետային կազմվածքը, այս ժամանակահատվածում ոճային ստանդարտ էին[4]։
Մյուս նկարիչները, ովքեր պատկերել են Գիբսոն ոճով, Հովարդ Չենդլեր Քրիստինե և Հարի Ջ. Փիթերը՝ առավել հայտնի է որպես Հրաշք կին կոմիքսների հեղինակ։
Առաջին համաշխարհային պատերազմի բռնկմամբ Գիբսոնի աղջիկները դուրս մնացին նորաձեւությունից։ Նոր դարաշրջանի կանայք նախընտրում էին ավելի գործնական սանրվածքներ, կոստյումներ և զգեստներ, որոնք հարմար են հիվանդանոցներում և գործարաններում աշխատելու համար։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Bookishness: The Gibson Girl(անգլ.) // Life : magazine. — 1894. — Т. XXIV. — № 620. — С. 312—313.. — «Mr. Gibson has a great responsibility on his shoulders, and if he once fully realizes it, it will keep him awake nights. I wonder if he knows that there are thousands of American girls, from Oshkosh to Key West, who are trying to live up to the standard of his girls.».
- ↑ «Charles Dana Gibson and the Gibson Girls». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ նոյեմբերի 26-ին. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
- ↑ «American Beauties». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
- ↑ Why Do They Call Me A Gibson Girl? Miss Camille Clifford Singing The Song Which Reached Miss Edna May's Heart(անգլ.) // The Bystander : journal. — 1906. — Т. XII. — № 149. — С. 83.
Գրականություն խմբագրել
- Patterson, Martha H. Beyond the Gibson Girl: Reimagining the American New Woman, 1895—1915. University of Illinois Press, 2005.
- Patterson, Martha H. The American New Woman Revisited: 1894—1930. New Brunswick: Rutgers University Press, 2008.
- Pollard, Percival Sundry "American Girls" In Black-And-White // The Book Buyer: A Review And Record Of Current Literature. — 1897. — Т. XIV. — № 5. — С. 474—478.
- The Gibson Girl and Her America. The Best Drawings of Charles Dana Gibson selected by Edmund Vincent Gillon, Jr. Dover Publications, Inc., New York, 1969.