Գերգելի Պոնգրաց
Գերգելի Պոնգրաց (հունգ.՝ Gergely Pongrátz, փետրվարի 18, 1932, Հայաքաղաք, Կլուժ, Ռումինիա - մայիսի 18, 2005, Կիշկունմայշա, Բաչ-Կիշկուն, Հունգարիա), եղել է Հունգարական 1956 թվականի հեղափոխության հայտնի վետերան։ Նա հրամանատար եղել է, հնարավոր է, ազատության համար պայքարող շատ մեծ և շատ հայտնի խմբի ապստամբության ավելի երկարատև ընթացող կետում։ 1956 թվականի նոյեմբերի 1-9-ը նրա հրամանատարությամբ ընթացող ընդհարումների ընթացքում ոչնչացվում են տասնյակի հասնող խորհրդային տանկեր։ Ընդհարումից հետո Պոնգրացը խուսափում է բռնվելուց և 1957 թվականին գնում է ԱՄՆ, որտեղ անցկացնում է իր աքսորի մեծ մասը մինչև 1991 թվականին Հունգարիա վերադառնալը։ Իր աքսորի ժամանակ նա ընտրվել է Հունգարիայի ազատության համար պայքարող մարտիկների ասոցիացիայի փոխնախագահ, ապա` նախագահ։
| Գերգելի Պոնգրաց հունգ.՝ Pongrátz Gergely | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | փետրվարի 18, 1932 |
| Ծննդավայր | Հայաքաղաք, Կլուժ, Ռումինիա |
| Մահացել է | մայիսի 18, 2005 (73 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Կիշկունմայշա, Բաչ-Կիշկուն, Հունգարիա |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Հունգարիա |
| Մասնագիտություն | քաղաքական ակտիվիստ |
| Կուսակցություն | Jobbik? |
 Gergely Pongrátz Վիքիպահեստում | |
Մարտեր Գորվին Պասսաժում խմբագրել
Ընդդիմադիր ուժերը սկսում են կռվել խորհրդային զրահապատ զորքերի դեմ մինչև հոկտեմբերի 23-4-ի գիշերը։ Օգտագործվում են շրջանի ստրատեգիական պայմանները։
Ապստամբների ամենակարևոր զինված հեղափոխական խմբի մարտիկների առաջնորդը սկզբում Լասլո Կովաչն էր։ Նա երիտասարդ և խարիզմատիկ Պոնգրացի հետ հրամանատարությունը ստանձնում է նոյեմբերի 1-ից։ Հակամարտության ժամանակ նա ստանում է Bajusz անունը, որը նշանակում էր «բեղ»։ Կարմիր բանակը սկսում է հարձակումը խմբի վրա։ Պաշտպաններին հաջողվում է իրենց դիրքերը պահել մինչև հաջորդ օրվա երկրորդ կեսը։ Խորհրդային զորքերի կողմից կատարած հրետակոծության արդյունքում շրջակա շենքերը վնասվում են, և ինքը` կինոն, այրվում է։ Ապստամբները ոչնչացնում են տասնյակ խորհրդային տանկեր, խմբի անդամները շարունակում են իրենց հակամարտությունը ինչպես պարտիզանական մարտերի միջոցով, այնպես էլ քաղաքի տարբեր մասերում մի քանի օր կռվելով։ Բուդապեշտում էին կոմունիստական ուժերը` 31, 550 զինվոր և 1130 տանկ[1]։
Քաղաքականություն խմբագրել
Գերգելի Պոնգրացը 1991 թվականին աքսորից վերադառնալուց և Հունգարացիների համաշխարհային ֆեդերացիայի նախագահի պաշտոնը ստանձնելուց հետո դառնում է Հունգարիայի սոցիալիստական կուսակցության քննադատը մինչև երկաթյա վարագույրի անկումը` 1989 թվականների իրադարձությունները[2]։ Կոմունիստական կուսակցությունը իր երիտասարդությամբ շարունակում էր մնալ գերիշխող քաղաքական ուժ Հունգարիայում։ Ցավոտ էր տեսնելը, որ հասարակական կյանքի տարբեր բնագավառներում կոմունիստները շարունակում էին մնալ բարձր պաշտոններում[3]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Sources vary widely on numbers of Soviet forces involved in the intervention. The UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) estimated 75, 000-200, 000 troops and 1, 600-4, 000 tanks [1] (p. 56, para. 183), but recently released Soviet archives (available in Lib.ru, Maksim Moshkow's Library) list the troop strength of the Soviet forces as 31, 550, with 1, 130 tanks and self-propelled artillery pieces.[2] Արխիվացված 2010-02-09 Wayback Machine (ռուս.)
- ↑ Korosenyi, Andras (2000), +the+MSZP, +is+a+%27cadre%27+party&q= Government and Politics in Hungary, Central European University Press, էջ 64, ISBN 963-9116-76-9, «The successor to the Communist Party, the MSZP, is a 'cadre' party—it remains the party of the political class of the former system. Its political élite is recruited from the former nomenklatura, and the core of its voter base is formed in large part by former party members.»
{{citation}}: Check|url=value (օգնություն) - ↑ Pongrácz: Átvészeltük Horn Gyulát is, Medgyessyt is, és én tudom, hogy Gyurcsányt is átvészeljük majd, accessed on 9 November, 2013.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գերգելի Պոնգրաց» հոդվածին։ |