Լասլո Կովաչ
Լասլո Կովաչ (հունգ.՝ Kovács László}, մայիսի 14, 1933[1][2], Cece, Sárbogárd District, Fejér County, Հունգարիայի Թագավորություն, Հունգարիայի թագավորություն - հուլիսի 22, 2007[3][1][2], Բևերլի Հիլզ, Լոս Անջելես շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), հունգարական ծագումով ամերիկացի կինոգործիչ, ով 1970-ական թվականներին զգալի ներդրում ունի Ամերիկյան նոր ալիքի զարգացման գործում։ Եղել է Ամերիկյան կինեմատոգրաֆների ընկերության ակտիվ անդամ, ինչպես նաև կազմակերպության տնօրենների խորհրդի անդամ։
 | |
|---|---|
| Ծնվել է | մայիսի 14, 1933[1][2] |
| Ծննդավայր | Cece, Sárbogárd District, Fejér County, Հունգարիայի Թագավորություն, Հունգարիայի թագավորություն |
| Մահացել է | հուլիսի 22, 2007[3][1][2] (74 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Բևերլի Հիլզ, Լոս Անջելես շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ |
| Կրթություն | Բուդապեշտի թատրոնի և կինոյի ակադեմիա (1956) |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Հունգարիա և  ԱՄՆ |
| Մասնագիտացում | լուսանկարիչ, կինոռեժիսոր և օպերատոր-բեմադրիչ |
| IMDb | ID ID 0004088 |
Կենսագրություն
խմբագրելԼասլո Կովաչը ծնվել է Հունգարիայի Սեցե գյուղում Ջուլիանա և Իմրե Կովաչների ընտանիքում[4]։ 1952-1956 թվականներին սովորել է Բուդապեշտի դրամատիկ արվեստի և կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտում[5]։ Ընկերոջ՝ Վիլմոշ Ժիգմոնտի հետ միասին դպրոցից վերցրած Arriflex խցիկով 35 մմ սև ու սպիտակ ժապավենով գաղտնի նկարահանել են 1956 թվականի Հունգարական հեղափոխության զարգացումները[5][6]։ Նույն տարվա նոյեմբերին մաքսանենգ ճանապարհով ֆիլմը մշակելու համար տեղափոխել են Ավստրիա, 1957 թվականին ժամանել են ԱՄՆ՝ վաճառելու տեսանյութը[5][6]։ 1961 թվականին ֆիլմը հեռարձակվել է CBS ցանցով, որը Ուոլտեր Կրոնկիթը ներկայացրել է որպես վավերագրական ֆիլմ։
Կովաչը որոշում է հաստատվել ԱՄՆ-ում և 1963 թվականին դառնում է հպատակագրված (naturalized) քաղաքացի։ Կատարել է տարբեր աշխատանքներ, այդ թվում պատրաստել է թխկենու հյութ, ապահովագրական ընկերությունում տպել միկորֆիլմերի փաստաթղթեր նախքան Վիլմոշ Ժիգմոնտի հետ զրոյական և ցածր բյուջեով ֆիլմեր նկարելը, այդ թվում՝ «Աներևակայելի տարօրինակ արարծներ, որոնք դադարելով ապրել, դառնում են խառը զոմբիներ» ֆիլմը[7]։
Կովաչը նկարահանվել է ավելի քան 70 կինոֆիլմեր, այդ թվում 6 ֆիլմեր ռեժիսոր Պիտեր Բոգդանովվիչի համար[8]։
Անձնական կյանք
խմբագրելԿովաչը շուրջ 23 տարի ամուսնացած է եղել Օդրիի հետ։ Ունեցել են երկու դուստր՝ Ջուլիանան և Նադիան և մեկ թոռնիկ՝ Միան։ Կովաչը մահացել է 2007 թվականին Կալիֆոռնիայի Բևեռլի Հիլզի իր տանը՝ քնած ժամանակ[8]։
Պարգևներ
խմբագրել1995 թվականին եղել է Մոսկվայի 19-րդ միջազգային կինոփառատոնի անդամ[9]։
Արժանացել է Camerimage-ի (1998), WorldFest-ի (1999), Ամերիկյան կինեմատոգրաֆների ընկերության (2002) կյանքի ձեռքբերումների մրցանակների։ 1999 թվականին արժանացել է Հավայիի միջազգային կինոփառատոն մրցանակի, 2001 թվականին՝ Հոլիվուդի կինոփառատոնի մրցանակի։
Հիշատակ
խմբագրել2008 թվականին Ամերիկյան կինեմատոգրաֆների ընկերությունը լավագույն ուսանող կինոգործիիչների մրցանակն անվանել է Լասլո Կովաչի անունով[10]։
2008 թվականին նկարահանված «Ենթագրերի կարիք չկա. Լասլո և Ժիգմոնտ» վավերագրական ֆիլմը ուսումնասիրւմ է Լասլոյի և Ժիգմոնտի 50-ամյա բարեկամությանը և կինոարվեստում նրանց թողած հետքը։ Ըստ կինոքննադատ Լեոնարդ Մալտինի՝ առանց Կովաչի և նրա երիտասարդ գործընկներների 1960-ականների վերջում և 1970-ականների սկզբում Ամերիկյան Նոր ալիքը չէր կարող զարգանալ նման ձևով[11]։
Ֆիլմեր
խմբագրել- 1964 - «Արագ համբուրիր ինձ»/Kiss Me Quick!
- 1964 - National Geographic Specials (հեռուստասերիալ)
- 1966 - «Ֆաննի Հիլի տխրահռչակ դուստրը»/The Notorious Daughter of Fanny Hill
- 1966 - «Մեղրի բույր, ծովի ծիծեռնակ»/A Smell of Honey, a Swallow of Brine
- 1967 - «Դագգեր անունով մարդը»/A Man Called Dagger
- 1967 - «Դժոխքի անիվներով հրեշտակները»/ Hells Angels on Wheels
- 1968 - «Պսիխ աութ»/Psych-Out
- 1968 - «Մոնդո Մոդ»/Mondo Mod
- 1968 - «Նշանակետ»/Targets
- 1968 - «Կահավորված սենյակ մեկ անձի համար»/Single Room Furnished
- 1968 - «Վայրի յոթ»/The Savage Seven
- 1969 - «Անհոգ ձիավոր»/Easy Rider
- 1969 - «Արյուն դրակուլայի ամրոցում»/Blood of Dracula’s Castle
- 1969 - «Ցուրտ օրը այգում»/That Cold Day in the Park
- 1969 - «Լոս Անջելես։ Որտեղ է այն»/Los Angeles: Where It's At
- 1969 - «Մեկ օր տղաների հետ»/A Day with the Boys (կարճամետրաժ)
- 1970 - «Դժոխքի արյունոտ հրեշտակները»/Hell’s Bloody Devils
- 1970 - «Ուղիղ»/Getting Straight
- 1970 - «Իմ կյանքը իմն է»/ Five Easy Pieces
- 1970 - «Լիլա»/Lila
- 1970 - «Ալեքսը հրաշքների աշխարհում»/Alex in Wonderland
- 1970 - «Խռովարարները»/The Rebel Rousers
- 1971 - «Երիտասարդ բորսային միջնորդի ամուսնությունը»/The Marriage of a Young Stockbroker
- 1971 - «Վերջին ֆիլմ»/The Last Movie
- 1971 - «Ներկայացնում է Ջոն Ֆորդը»/Directed by John Ford
- 1972 - «Գրպանի փողեր»/ Pocket Money
- 1972 - «ԻՆչպե՞ս են գործերը, դոկ»/What’s Up, Doc?
- 1972 - «Պարտեզների թագավորը»/The King of Marvin Gardens
- 1973 - Սթիլյարդ բլյուզ/ Steelyard Blues
- 1973 - «Վախի արտացոլանք»/A Reflection of Fear
- 1973 - «Կամազուրկը»/Slither
- 1973 - «Սրամիտ խարդախները»/Paper Moon
- 1974 - Հեքլբերի Ֆին/Huckleberry Finn
- 1974 - Հանուն Պիտերի/For Pete’s Sake
- 1974 - Ֆրիբին և Բինը/Freebie and the Bean
- 1975 - Վերջապես՝ սեր/At Long Last Love
- 1975 - «Օճառահեղուկ»/Shampoo
- 1976 - Ծովային տղան/Baby Blue Marine
- 1976 - «Հարին ու Ուոլտերը գնում են Նյու Յորք»/Harry and Walter Go to New York
- 1976 - «Տեսիլքների վաճառականներ»/Nickelodeon
- 1977 - Նյու Յորք, Նյու Յորք/New York, New York
- 1978 - F.I.S.T
- 1978 - Դրախտային ճեմուղի/Paradise Alley
- 1979 - Butch and Sundance: The Early Days
- 1979 - The Runner Stumbles
- 1980 - «Սրտի թրթիռ»/Heart Beat
- 1980 - Inside Moves
- 1981 - The Legend of the Lone Ranger
- 1982 - Ֆրենսիս/Frances
- 1982 - «Խաղալիքը»/The Toy
- 1983 - Crackers
- 1984 - Ghost Busters
- 1985 - «Դիմակ»/Mask
- 1986 - Legal Eagles
- 1987 - Grizzly II: The Concert
- 1988 - «Փոքրիկ Նիկիտան»/Little Nikita
- 1989 - «Մի բան ասա»/Say Anything…
- 1991 - Shattered
- 1992 - Radio Flyer
- 1994 - Cyndi Lauper: 12 Deadly Cyns... and Then Some
- 1994 - The Next Karate Kid
- 1994 - The Scout
- 1995 - Free Willy 2: The Adventure Home
- 1995 - Copycat
- 1996 - Multiplicity
- 1997 - «Լավագույն ընկերոջս հարսանիքը»/My Best Friend’s Wedding
- 1998 - [Jack Frost
- 2000 - Ljuset håller mig sällskap
- 2000 - «Վերադարձիր ինձ մոտ»/Return to Me
- 2000 - Miss Congeniality
- 2002 - Two Weeks Notice
- 2007 - Torn from the Flag: A Film by Klaudia Kovacs
Գրականություն
խմբագրել- Ray Zone, New Wave King, The Cinematography of Laszlo Kovacs, ASC (2002), ASC Holding Corp., ISBN 0-935578-19-6
- Masters of Light - Conversations with cinematographers (1984) Schaefer, S & Salvato, L., ISBN 0-520-05336-2
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 filmportal.de — 2005.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 http://www.hollywoodreporter.com/hr/content_display/features/people/deaths/e3i26dfe10292c4995e6698dbfeae13d32d
- ↑ «Laszlo Kovacs Biography (1933?-)». Filmreference.com. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 11-ին.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Bob Fisher, "Laszlo Kovacs, ASC... It’s a Wonderful Life" Արխիվացված 2005-03-10 Wayback Machine, ICG Magazine, International Cinemaographers Guils, December 1998
- ↑ 6,0 6,1 Schaefer, Dennis; Larry Salvato (1986). «Vilmos Zsigmond». Masters of Light: Conversations with Contemporary Cinematographers. University of California Press. էջ 311. ISBN 978-0-520-05336-6.
- ↑ Ray Zone, New Wave King: The Cinematography of Laszlo Kovacs, ASC, ASC Holding Corp (2002), pp9-11, ISBN 0-935578-19-6
- ↑ 8,0 8,1 Dennis Mclellan (2007 թ․ հուլիսի 24). «Laszlo Kovacs, 74; cinematographer shot key New Hollywood films such as `Easy Rider'». Los Angeles Times. Tribune Company. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 27-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 25-ին.
- ↑ «19th Moscow International Film Festival (1995)». MIFF. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 22-ին. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 16-ին.
- ↑ "ASC Dedicates 2008 Heritage Award to Kovacs" Արխիվացված 2007-10-12 Wayback Machine, The American Society of Cinematographers Magazine, September 20, 2007, retrieved 2009-02-27
- ↑ "Documentary About Kovacs And Zsigmond To Premiere At Cannes" Արխիվացված 2009-02-28 Wayback Machine, The American Society of Cinematographers Magazine, May 8, 2008, retrieved 2009-02-27
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Brief biography and credits Արխիվացված 2003-07-15 Wayback Machine