Գաղտնի հիմնադրամ, հաշիվ է կամ ֆոնդ, որն օգտագործվում է տարբեր եկամուտներ և ծախսեր ծածկելու համար, հատկապես, եթե դրանք կոռուպցիոն կամ անօրինական են[1]։ Նման միջոցները կարող են թաքնված լինել և պահվել օրինական նպատակներով օգտագործվող գումարներից առանձին։ Պետական կամ ազդեցիկ պաշտոնյաները կարող են օգտագործել հատուկ հիմնադրամներ՝ արտոնյալ վերաբերմունքի, նախնական տեղեկատվության (օրինակ ՝ ֆինանսական գործարքների վերաբերյալ փակ տեղեկատվություն) և այլ ծառայությունների դիմաց[2]։ Միջոցներն իրենք չեն կարող գաղտնի պահվել, բայց միջոցների աղբյուրը, դրանց ստացման եղանակները կամ ինչ նպատակներով են դրանք օգտագործվում, կարող են թաքնված լինել։ Կառավարության գործունեության վրա ազդելու համար կեղծ միջոցների օգտագործումը կարող է դիտվել որպես ժողովրդավարական գործընթացի խաթարում։

Գաղտնի հիմնադրամ
Ենթակատեգորիաfund Խմբագրել Wikidata
Կիրառությունըկաշառակերություն, earnings management, Փողերի լվացում, campaign finance violation Խմբագրել Wikidata

Պահուստային ֆոնդը կարող է նաև լինել պահուստային հաշիվ, որն օգտագործվում է կազմակերպության եկամտի տատանումները նվազեցնելու համար։ Պահուստային ֆոնդը բարձր են պահում, երբ դրանք ցածր են և հակառակը։ Այս տեսակի բարեգործական հիմնադրամն իր էությամբ կոռումպացված չէ, բայց, այնուամենայնիվ, եկամտի կառավարման ձև է, որը հակված է հասարակությանը մոլորության մեջ գցել կազմակերպության ֆինանսական վիճակի վերաբերյալ[3]։

Օրինակներ

խմբագրել

1952 թվականին Ռիչարդ Նիքսոնի ելույթը ինչ-որ չափով հաջող փորձ էր նախընտրական քարոզարշավի վրա միջոցների վատնման հետ կապված սկանդալը փարատելու համար[4]։ Տարիներ անց Նիքսոնի երկրորդ ժամկետի վերընտրման նախագահական արշավը հատուկ միջոցներ օգտագործեց Սպիտակ տան լռությունը գնելու համար[5]։

Առևտրականներն օգտագործում էին պահուստային ֆոնդերի համակարգ, որը կոչվում էր խոհեմության պահուստներ, երբ վարչությունը ընկերությանը հայտնում էր յուրաքանչյուր առևտրի շահույթի կամ վնասի մի մասը, իսկ մնացածը պահում էր։ Այս համակարգն ի սկզբանե օգտագործվել է առևտրի բաժնի շահույթը կարգավորելու համար, բայց նաև թույլ է տվել ընկերությանը թաքցնել խոշոր շահույթները 2000-2001 թվականների Կալիֆոռնիայի էներգետիկ ճգնաժամի ժամանակ[6]։

Ստուգաբանություն

խմբագրել

Պահուստային ֆոնդը ի սկզբանե ծովային տերմին էր, որը վերաբերում էր այն կանխիկ գումարին, որը նավի անձնակազմը հավաքում էր կաթսաներից քերված ճարպը (ցեխոտ) վաճառելով խոզի ճարպ արտադրողներին։ Այս գումարը պահվում էր նավի հաշիվներից առանձին և օգտագործվում էր թիմի փոքր գնումներ կատարելու համար[7][8]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. «Slush fund». Dictionary.com Unabridged. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 4-ին.
  2. Law, Jonathan. A Dictionary of Finance and Banking, 5 ed. ed., 2014. http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780199664931.001.0001/acref-9780199664931-e-3516
  3. Wherry, Frederick F., ed. (2015). «Accounting, Critical». The SAGE Encyclopedia of Economics and Society.
  4. LaGesse, David (2008 թ․ հունվարի 17). «The 1952 Checkers Speech: The Dog Carries the Day for Richard Nixon». U.S. News & World Report.
  5. Weiner, Tim (1997 թ․ հոկտեմբերի 31). «Transcripts of Nixon Tapes Show the Path to Watergate». The New York Times.
  6. Fox, Lauren (2004). Enron: The Rise and Fall.
  7. "slush fund, n." OED Online. Oxford University Press, September 2016. Web. 8 September 2016.
  8. Garg, Anu. A.Word.A.Day mailing list, 2017-Mar-01. http://wordsmith.org/words/slush_fund.html