Վիքիպեդիա

Գաբ

սոցիալական ցանց

Գաբը անգլերեն լեզվով կիրառվող տերմին է, որը հատկանշում է սոցիալական ցանց[3][4][5]։ Gab-ը բնութագրվում է նաև որպես տարբեր ծայրահեղական խմբերի առցանց շփման միջոց[6], ինչպես նաև՝ առցանց շփման հարթակ՝ առանց իրավունքների սահմանափակման [7]: Gab կայքում ձևավորված են խմբեր, որոնք տարբեր դավանանքի. տարբեր ազգային և ռասսայական ուղղվաության և այլընտրանքային ուղղվածություն ունեն[6]։ Կայքը յուրաքանչյուր օգտագործողին թույլ է տալիս հաղորդագրություն ուղարկել մինչև 3000 օգտատերերի, որոնք կոչվում են "gebah"[8]: Պարզվում է, որ Gab-ը, որպես կանոն, սիրված հարթակ է պահպանողական, ազատական, ազգայնական և պոպուլիստական ուղղվածություն ունեցող մարդկանց համար[9][7]։

Գաբ
Изображение логотипа
gab.com
ԿարգախոսFree Speech for Everyone
Տեսակսոցիալական ցանց, դոթքոմ ընկերություն և առցանց համայնք
Երկիր ԱՄՆ
Շտաբ կայանԿլարքս Սամիթ[1]
Գրանցումանհրաժեշտ է մասնակցության համար
Լեզուանգլերեն
ՀեղինակԷնդրյու Տորբա, Էկրեմ Բույկկայա[2]
Բացվածօգոստոսի 15, 2016
 Gab (social network) Վիքիպահեստում

Gab-ն իր գործունեությունն սկսել է 2016 թվականին, որպես այլընտրանքային սոցիալական ցանց twitter[7][8][10][11][12]: Սոցիալական ցանցը դարձել է ինքնուրույն հարթակ, որտեղ երաշխավորվում են խոսքի լիարժեք ազատությունն ու տեղեկատվության մատուցման ազատությունը։ Ցանցի հիմնադիր Էնդրյու Տորբան սահմանել է ռասսայական, կրոնական, էթնիկ կամ սեռական կողմնորոշվածություն ունեցող անձանց առցանց շփումը, կատակներն ու քննադատության ազատությունը, ինչպես նաև ինտերնետային հուշեր ստեղծելու հնարավորություն[13][14][15]։ Տորբան նշել է նաև, որ սոցիալական ցանցի ստեղծումը պատասխան է մեծ սոցիալական ցանցերի՝ Facebook-ի և Twitter-ի մշտական փորձերին՝ արգելափակելու համայնքի «ձախ գաղափարախոսությունները»[3][16]։ Gab-ի գլխավոր հանդիսատեսը հիմնականում տղամարդիկ և երիտասարդներ են, սպիտակ ամերիկացիներ, ավստրալիացիներ, Նոր Զելանդերներ, անգլախոս եվրոպացիներ, ինչպես նաև պահպանողական, կրոնական կամ ազգայնական տեսակետներ ունեցող անձինք[15]։ Խմբավորումները լայն ճանաչում են ստացել որպես անգլերեն լեզվով ինտերնետում` իրենց ռասիստական, հակասեմական, սեքսիստական և հոմոֆոբիկ ուղղությունների համար[9][13][17][18][19]։ Օգտվողների առնվազն 35% -ը Միացյալ Նահանգներում ապօրինի գործունեություն սկսած անլեգալ կազմակերպությունների հետևորդներ են։ Օգտվողների 61% -ը կարող են ներկայացվել որպես այլընտրանքային իրավունքների ակտիվ աջակիցներ[20]։

Շատ օգտատերեր ակտիվ սեռական հարաբերությունների կողմնակիցներն են, gamergate և այլն։ Միակ արգելքները արտահայտվում են բռնություն հրահրելու, ահաբեկչության քարոզչության, մանկական պոռնոգրաֆիայի, թաքնված պոռնոգրաֆիայի և սպամի տարածման անթույլատրելիության մեջ[21][22][23]։ 2018 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ Գաբում գրանցվել է 850.000 օգտատերեր, հունվարի 16-ի դրությամբ 19.526-ը օդտվողներ առնվազն մեկ անգամ ծանոթացել են կայքի բովանդակությանը[24]։ Իրենց գործունեությունն էին ծավալում այնպիսի գործիչներ, ինչպիսիք են Միլո Ջաննուպուլոսը, Ռիչարդ Սփենսերը, Մայք Սերնովիչը և Ալեքս Ջոնսը[15][25]։ Կից գործում էին նաև Breitbart News և InfoWars կայքերը, որոնք իրենց էջերում տեղադրում էին համանման նորություններ և նոր ծրագրեր[9]։ Սոցիալական կայքը առավել մեծ ուշադրության արժանացավ 2018 թվականի հոկտեմբերին, երբ Ռոբերտ Գրեգորի Բաուերսը տեռորի ենթարկեց Փիթսբուրգը։ Նախքան տեռակտ կազմակերպելը Բաուերսը Gab կայքի իր էջում պատմել էր իր այդ և հետագա այլ վնասակար ծրագրերի մասին[6][19]։ Այդ փորձությունների պատճառով Gab-ը ժամանակավորապես դադարեցրեց իր գործունեությունը[26][27]։

Gab-ն ուներ իր բջջային ծրագրերը Android և iOS օպերացիոն համակարգերի համար, որոնք, սակայն, շուտով հեռացվեցին պաշտոնական կայքերից և առցանց խանութներից[11][28][29]։

Gab-ը 2019 թվականի փետրվարին գործարկել է Dissenter- ը, բրաուզերի ընդլայնումը և կայքը, որը թույլ է տալիս Gab-ի մասնակիցներին մեկնաբանել ցանկացած կայքէջում տեղադրված բովանդակությունը[30][31]։ Այն պետք է պաշտպաներ օգտվողների առցանց իրավունքները, արգելեր արգելափակված օգտվողների մուտքը, ջնջված տեսանյութերի ու նամակների վերբեռնումը[31]։ 2019 թվականի ապրիլին Dissenter-ն հեռացվեց վեբ-կայքից, ինչպես նաև Chrome Ինտերնետ-խանութից, քանի որ խախտել էր կայքի սեփականատիրոջ հեղինակային իրավունքները[32]։

Կայքի դիզայն

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ «GAB AI INC». U.S. Securities and Exchange Commission. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 15-ին.
  2. ↑ «Company Overview of Gab AI Inc». Bloomberg L.P. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 15-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 Hess, Amanda (2016 թ․ նոյեմբերի 30). «The Far Right Has a New Digital Safe Space». The New York Times. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  4. ↑ Liptak, Andrew (2018 թ․ հոկտեմբերի 27). «Paypal bans Gab following Pittsburgh shooting». The Verge. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
  5. ↑ «Feeling Sidelined By Mainstream Social Media, Far-Right Users Jump To Gab». NPR.org (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Roose, Kevin (2018 թ․ հոկտեմբերի 28). «On Gab, an Extremist-Friendly Site, Pittsburgh Shooting Suspect Aired His Hatred in Full». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Wilson, Jason (2016 թ․ նոյեմբերի 17). «Gab: alt-right's social media alternative attracts users banned from Twitter». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 Kantrowitz, Alex (2016 թ․ սեպտեմբերի 9). «This New Social Network Promises Almost-Total Free Speech To Its Users». BuzzFeed. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Timberg, Craig; Harwell, Drew; Elizabeth, Dwoskin; Brown, Emma (2018 թ․ հոկտեմբերի 31). «From Silicon Valley elite to social media hate: The radicalization that led to Gab». The Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 2-ին.
  10. ↑ Neidig, Harper (2017 թ․ օգոստոսի 18). «Citing hate speech, Google suspends social media site favored by alt-right from app store». The Hill (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 22-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  11. ↑ 11,0 11,1 «Gab». StartEngine. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 12-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 12-ին.
  12. ↑ «Company Overview of Gab AI Inc». Bloomberg. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 23-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 Katz, Rita (2018 թ․ հոկտեմբերի 29). «Inside the Online Cesspool of Anti-Semitism That Housed Robert Bowers». POLITICO Magazine (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 24-ին.
  14. ↑ Webster, Lexi (2019 թ․ ապրիլի 3). «Dissenter and Gab: the controversial platforms with implications for 'free speech'». The Conversation (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 9-ին.
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 Lima, Lucas; Reis, Julio C.S.; Melo, Philipe; Murai, Fabricio; Araújo, Leandro; Vikatos, Pantelis; Benevenuto, Fabrício (2018). «Inside the Right-Leaning Echo Chambers: Characterizing Gab, an Unmoderated Social System» (PDF). 2018 IEEE/ACM International Conference on Advances in Social Networks Analysis and Mining (ASONAM): 515–522. arXiv:1807.03688. doi:10.1109/ASONAM.2018.8508809 – via arXiv. «We also show that the majority of Gab users are conservative, male, and Caucasian.»
  16. ↑ Shaw, Adam (2016 թ․ նոյեմբերի 28). «As Twitter cracks down on alt-right, aggrieved members flee to 'Gab'». Fox News. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  17. ↑ Weich, Ben (2019 թ․ հունվարի 2). «Inside Gab, the alt-right's social media network that is awash with antisemitism». The Jewish Chronicle. London. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 7-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 2-ին.
  18. ↑ Kraus, Rachel. «Gab came back online, and immediately filled up with anti-semitism». Mashable (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 27-ին.
  19. ↑ 19,0 19,1 Pagliery, Jose; Toropin, Konstantin (2018 թ․ հոկտեմբերի 30). «Social network Gab, a home for anti-Semitic speech, produced some of its own». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  20. ↑ «From Alt Right to Alt Lite: Naming the Hate». ADL.
  21. ↑ Ehrenkranz, Melanie (2017 թ․ մարտի 17). «Gab, a haven for White Nationalists, is now trying to reach young, diverse progressives». Mic. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 3-ին.
  22. ↑ Franke-Ruta, Garance (2017 թ․ սեպտեմբերի 22). «Gab, the social network of the 'Alt-Right' fights to stay online». Yahoo News. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 3-ին.
  23. ↑ «Guidelines. | Gab». gab.ai. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  24. ↑ Dougherty, John; Hayden, Michael Edison (2019 թ․ հունվարի 24). «How Gab Has Raised Millions Thanks to This Crowdfunding Company». Southern Poverty Law Center (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 27-ին.
  25. ↑ Zannettou, Savvas; Bradlyn, Barry; De Cristofaro, Emiliano; Kwak, Haewoon; Sirivianos, Michael; Stringhini, Gianluca; Blackburn, Jeremy (2018 թ․ մարտի 13). «What is Gab? A Bastion of Free Speech or an Alt-Right Echo Chamber?» (PDF). Companion Proceedings of the The Web Conference 2018. WWW '18. Lyon, France: 1007–1014. arXiv:1802.05287. doi:10.1145/3184558.3191531. ISBN 9781450356404 – via ACM Digital Library.
  26. ↑ Molina, Brett (2018 թ․ հոկտեմբերի 29). «Gab, the social network used by accused Pittsburgh synagogue shooter, goes offline». USA Today. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
  27. ↑ Linton, Caroline (2018 թ․ նոյեմբերի 3). «Gab gets new domain host, expects to be back online Sunday». CBS News (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 5-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  28. ↑ Rodriguez, Salvador (2016 թ․ դեկտեմբերի 15). «Gab, the Alt-Right's Favorite Social Network, Gets Rejections From Apple, Twitter». Inc. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
  29. ↑ Price, Rob (2017 թ․ օգոստոսի 18). «Google's app store has banned Gab — a social network popular with the far-right — for 'hate speech'». Business Insider. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  30. ↑ «WHOIS Dissenter.com». WHOIS. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 9-ին.
  31. ↑ 31,0 31,1 Carson, Erin (2019 թ․ փետրվարի 27). «Gab wants to add a comments section to everything on the internet». CNET (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 27-ին.
  32. ↑ Sommer, Will (2019 թ․ ապրիլի 12). «Google Deals New Blow to Alt-Right Social Network Gab». The Daily Beast (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 13-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գաբ&oldid=10089332» էջից