Բրանդենբուրգյան դարպասներ (Կալինինգրադ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Բրանդենբուրգյան դարպասներ (այլ կիրառումներ)
Բրանդենբուրգյան դարպասներ (գերմ.՝ Brandenburger Tor), Կալինինգրադի պահպանված յոթ քաղաքային դարպասներից մեկը։ Գտնվում է Բագրատիոն փողոցի վերջնամասում և դեպի Սուվորովի փողոց անցման հատվածում, քաղաքի Հաբերբերգ պատմական շրջանի սահմանին։
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | տեսարժան վայր, քաղաքային դարպաս և ճարտարապետական հուշարձան |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Տեղագրություն | Կալինինգրադ |
| Հիմնադրված է | 1862 |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Ռուսաստանի դաշնային մշակութային ժառանգության օբյեկտ[1] |
 | |
 | |
Բրանդենբուրգյան դարպասները Կալինինգրադ քաղաքի միակ քաղաքային դարպասներն են, որ օգտագործվում են իրենց ուղղակի նշանակությամբ։
Պատմություն խմբագրել
Բրանդենբուրգյան դարպասները կառուցվել են Քյոնիգսբուրգում 1657 թվականին, Առաջին պաշտպանական հողապատնեշի հարավ արևմտյան հատվածում, դեպի Բրանդենբուրգի ամրոց (այժմ` Ուշակովո ավան) տանող ճանապարհի հետ հատման տեղում։ Դրամական միջոցների և համապատասխան նախագծի բացակայության պատճառով շինարարները սահմանափակվեցին հողապատնեշի վրա փայտե դարպասների կառուցմամբ։ Հուսալի պաշտպանություն ապահովելու նպատակով դարպասների առջև խրամ փորեցին և լցրեցին ջրով։
Հարյուր տարի անց պրուսական թագավոր Ֆրիդրիխ II-ի հրամանով քայքայված շինությունը քանդվեց և նրա տեղում կառուցվեց խոշոր աղյուսե շինություն երկու լայնարձակ անցուղիներով։ Նոր ամուր դարպասներն ամբողջությամբ փակեցին դեպի հարավ տանող ճանապարհը (ներկայումս Սուվորովի փողոց ) և ծառայեցին քաղաքի հուսալի պաշտպանությանը։ Հաստ պատերը լավագույն ձևով էին պաշտպանում ներքին ամրաշինական կառույցներում տեղակայված պահակազորի փոքրիկ կայազորին։ Այստեղ էին գտնվում նաև ծառայողական, օժանդակ, պահեստային շինությունները և ամբարձիչները։ 1843 թվականի վերականգնողական աշխատանքների ընթացքում դարպասները զգալիորեն վերակառուցվեցին և զարդարվեցին սրածայր դեկորատիվ վերնաճակատներով, ավազաքարե խաչաձև ծաղիկներով, ոճազարդված տերևներով, գերբերով և մեդալյոններով։
Դարպասների վրա տեղադրված են ռազմական նախարար, պրուսական բանակում ռեֆորմների իրականացման մասնակից ֆելդմարշալ Բոյենի (1771-1848), աջից Երկրորդ հողապատնեշային ամրության հեղինակներից մեկի, ինժեներական կորպուսի ղեկավար, գեներալ լեյտենանտ Էռնստ Լյուդվիգ ֆոն Աստերի (1778-1855), քանդակագործական դիմանկարները։
Բրանդենբուրգյան դարպասները մինչև մեր օրերը պահպանված Քյոնիգսբերգյան միակ դարպասն է, որը կատարում է իր նախկին տրանսպորտային գործառույթը։ Շինությունը վերականգնվել է, այն պահպանվում է պետության կողմից , որպես Կալինինգրադի Բագրատիոնի փողոցը զարդարող ճարտարապետական հուշարձան։
Ճարտարապետություն խմբագրել
Դարպասներն ունեն երկու ուղանցում։ Չնայած 19-րդ դարի կեսերին Քյոնիգսբերգում կառուցված բոլոր դարպասները դասվում են նեոգոթիկա ոճին, Բրանդենբուրգյան դարպասներում գոթական ոճն ավելի վառ է արտահայտված։ Առանձնանում են սլաքանման վերնաճակատները, որոնք իրականում ցածր շինությանը տալիս են բարձրի զգացողություն։ Դարպասները ճոխությամբ զարդարված են դեկորատիվ տարրերով, օրինակ հարթաքանդակներով և ոճավորված քարե ծաղիկներով։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Գրականություն խմբագրել
- В. Н. Строкин. Памятники ратного прошлого. Путеводитель по памятным местам Калининградской области. Калининград: Калининградское книжное издательство, 1995.
- Авенир Овсянов. В казематах королевского форта. Калининград: Янтарный сказ, 1999.
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Բրանդենբուրգյան դարպասներ (Կալինինգրադ) կատեգորիայում։ |