Բուլղարիայի արտաքին քաղաքականություն
Բուլղարիայի Հանրապետությունը վարում է արտաքին քաղաքականություն՝ Բուլղարիայի պետության և հասարակության հիմնական երկարաժամկետ նպատակներին համապատասխան։ Բուլղարիայի արտաքին կողմնորոշումը շատ դեպքերում համընկնում է եվրոպական և հյուսիսատլանտյան քաղաքականության հիմնական ուղղությունների հետ։ Բուլղարիայի ժամանակակից արտաքին քաղաքականության հիմնական տարաձայնությունները եվրոպական և հյուսիսատլանտյանի հետ հանդիսանում են նրա ամուր տնտեսական և այլ կապերը Ռուսաստանի հետ։
Բուլղարիան Եվրոպական Միության (2007 թվականի հունվարի 1), ՆԱՏՕ-ի (2004 թվականի ապրիլի 20), Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության (1996 թվականի դեկտեմբերի 1) և Միավորված ազգերի կազմակերպության (1955 թվականի դեկտեմբերի 14) անդամ է։
1975 թվականի օգոստոսի 1-ին Բուլղարիայի Հանրապետությունը Հելսինկիում ստորագրեց ԵԱՀԿ եզրափակիչ ակտը և դարձավ Եվրոպայում անվտանգության և համագործակցության կազմակերպության 35 հիմնադիրներից մեկը։ 2004 թվականին Բուլղարիայի Հանրապետությունը ԵԱՀԿ նախագահն էր։
1885 թվականի հոկտեմբերի 20-ին Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեն պաշտոնապես ճանաչեց բուլղարական կարմիր խաչի ընկերությունը, իսկ 1948 թվականից Բուլղարիան Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության անդամ է։
Բուլղարիայի ընդհանուր արտաքին քաղաքականություն խմբագրել
2008 թվականին Բուլղարիայի Հանրապետությունը պարտավորվել է աշխատել Հազարամյակի զարգացման նպատակներին հասնելու համար։
2007 թվականի հունվարի 1-ին Բուլղարիայի Հանրապետությունը ստորագրել է Շենգենյան համաձայնագիր՝ որը չեղյալ է համարում Եվրոպական Միության քաղաքացիների համարանձնագրային և մաքսային հսկողությունը, բայց Բուլղարիայի քաղաքացիները շարունակում են դուրս մնալ Շենգենյան գոտուց։ Բուլղարիան Շենգենյան գոտու լիիրավ անդամ է դարձել 2011 թվականի մարտի 27-ին։
2007 թվականին Բուլղարիայի Հանրապետությունը միացավ քաղաքակրթության դաշինքի Ընկերների խմբին։ Այս խմբին իր մասնակցությամբ Բուլղարիան աջակցում է միջմշակութային երկխոսության հարցերով տարածաշրջանային համագործակցության զարգացմանը[1]։
1996 թվականին Բուլղարիայի Հանրապետությունը ստորագրեց Վասենաարական համաձայնագրերը, որոնք նախատեսում են մասնակից երկրների միջև տեղեկատվության կամավոր փոխանակում՝ համաձայնագրին կից ցուցակներում նշված երկակի կիրառման ապրանքների և տեխնոլոգիաների մատակարարման կամ երրորդ երկրներ մատակարարումների մերժման վերաբերյալ։
Բուլղարիան ստորագրել է միջուկային զենքի չտարածման մասին պայմանագիրը և հանդիսանում է միջուկային մատակարարների խմբի և Ցանգերի կոմիտեի անդամ։
Բուլղարիայի տարածաշրջանային արտաքին քաղաքականություն խմբագրել
1996 թվականի հուլիսի 7-ին Բուլղարիայի մայրաքաղաք Սոֆիայում Հարավ-Արևելյան Եվրոպայի երկրների արտգործնախարարների հանդիպման ժամանակ որոշվեց զարգացնել չորս ոլորտներում մասնակիցների միջև համագործակցությունը։
- բարիդրացիական հարաբերությունների կայունության և անվտանգության ամրապնդումը և դրանց հետագա զարգացումը;
- տնտեսական զարգացում;
- հումանիտար, սոցիալական և մշակութային հարցեր;
- արդարադատություն, կազմակերպված հանցավորության, ահաբեկչության, մարդկանց ապօրինի թրաֆիքինգի, թմրանյութերի և զենքի դեմ պայքար։
Այս նախաձեռնությունը հաստատվել է որպես Հարավ-Արևելյան Եվրոպայում համագործակցության գործընթաց, որի առաջին նախագահը (2007-2008) եղել է Բուլղարիայի Հանրապետությունը։ Նախաձեռնության հետագա նախագահներն են Մոլդովան (2008-2009), Թուրքիան (2009-2010) և Չեռնոգորիան (ներկայիս նախագահ)[2]։
1992 թվականի հունիսից Բուլղարիայի Հանրապետությունը հանդիսանում է Կենտրոնական եվրոպական նախաձեռնության դիտորդ, իսկ 1996 թվականի հունիսի 1-ից՝ նրա լիիրավ անդամ։ Կենտրոնական եվրոպական նախաձեռնության շրջանակներում Բուլղարիայի Հանրապետությունն աշխատում է կենտրոնական, հարավ-արևելյան և Արևելյան Եվրոպայի երկրների միջև համագործակցության զարգացման համար և աջակցություն է ցուցաբերում ԿԵՆ անդամ մյուս երկրներին՝ ԵՄ-ին միանալու նախապատրաստության համար[3]։
Բուլղարիան Սևծովյան տնտեսական համագործակցության կազմակերպության անդամ է, իսկ 2009 թվականի նոյեմբերի 1-ից մինչև 2010 թվականի մայիսի 31-ը եղել է նրա նախագահը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Алианс на цивилизациите (Министерство на външните работи на РБ)». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ օգոստոսի 30-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 5-ին.
- ↑ «Процес за сътрудничество в Югоизточна Европа (Министерство на външните работи на РБ)». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ օգոստոսի 30-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 5-ին.
- ↑ «Централно-Европейска инициатива (Министерство на външните работи на РБ)». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ օգոստոսի 30-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 5-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Министерство иностранных дел Республики Болгарии Արխիվացված 2007-07-11 Wayback Machine(բուլղ.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բուլղարիայի արտաքին քաղաքականություն» հոդվածին։ |