Բոլորս հայ ենք
Բոլորս հայ ենք (թուրքերեն՝ Hepimiz Ermeniyiz), ստամբուլահայ լրագրող, «Ակօս» թերթի գլխավոր խմբագիր Հրանտ Դինքի սպանությունից հետո տեղի ունեցած ցույցերի ժամանակ կիրառված կարգախոս, որով հազարավոր մարդիկ անցել են Ստամբուլի փողոցներով։ Ցույցերը տեղի են ունեցել 2007 թվականի հունիսի 23-ին՝ Դինքի սպանությունից հինգ օր անց[1][2][3]։ Ցույցերի ժամանակ կարգախոսը եղել է երեք լեզուներով՝ հայերեն, թուրքերեն և քրդերեն։ Հրանտ Դինքի հուղարկավորության կազմակերպման կոմիտեի ղեկավար Մուսա Չամը նշել է, որ «Բոլորս Հրանտ ենք, բոլորս հայ ենք» կարգախոսը այդ օրերին եղել է ամենաքննարկված թեմաներից մեկը։ Նա հավելել է, որ Հրանտ Դինքի սպանությունը տեղի է ունեցել խտրականության և նացիոնալիզմի հողի վրա, որի էթնիկ դրսևորումը Դինքի սպանությունն էր։ Դրա զոհ կարող են դառնալ ոչ միայն հայերը, այլ նաև ուրիշ ազգերի ներկայացուցիչներ։ Թաղման արարողությունից հետո որոշ վերլուծաբանների և քաղաքական կուսակցությունների առաջնորդների միջև սկսեցին քննարկումներ գնալ այն հարցի շուրջ, թե արդյոք մոտ ապագայում կարող են լինել նոր զոհեր։ Նրանց մտահոգում էր այն հարցը, թե արդյոք այս սպանությունը չի հանգեցնի ազգերի միջև բախումների[4]։
Պատմական ակնարկ խմբագրել
Աշխարհի տարեր երկրներում քսենոֆոբիայի, ռասիզմի և էթնիկ փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանությանն ուղղված ցույցերի ժամանակ կիրառվում են այսպիսի կարգախոսներ։ Առավել հայտնի է 1963 թվականի հունիսի 26-ին Ջոն Քենեդիի կողմից արտասանված «Ich bin ein Berliner» (գերմ.՝ Ես բեռլինցի եմ) կարգախոսը։ Դրանով Քենեդին իր սատարումն էր արտահայտում Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետության քաղաքացիներին՝ կոմունիզմի դեմ պայքարի գործընթացում[5][6]։ Գերմանիայում 1992 թվականին առավել տարածված լոզունգներից մեկն էլ « Ich bin ein Auslaender» (գերմ.՝ Ես օտարերկրացի եմ) կարգախոսն էր[7]։
Այսօրինակ կարգախոսների կիրառումը խաղաղ ցույցերի ժամանակ շարունակվում է[8][9][10][11][12][13][14]։
Արձագանքներ խմբագրել
Ազգայնական շարժման կուսակցության առաջնորդ Դևլեթ Բահչելին ասել է, որ Թուրքիայի քրեական օրենսգրքի 301-րդ հոդվածը ոտնահարած անձի թաղման արարողության ժամանակ այսպիսի կարգախոսների առկայությունը ամենաքիչը տարօրինակ է[15]։ Արդարություն և զարգացում կուսակցության ներկայացուցիչ Նուման Քուրթուլմուշն էլ հավելել է, որ մենք բոլորս հայեր չենք և փառք Ալլահին, որ մուսուլման ենք։ Այդ իսկ պատճառով պետք է ապահովել մյուսների անվտանգությունը[16]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 'Hepimiz Ermeni'yiz, hepimiz Hrant'ız'
- ↑ Türkiye'de Ermeniler - Günay Göksu Özdoğan
- ↑ Efsane papyon: Arman Manukyan - Arman Manukyan, Nuran Çakmakçı
- ↑ «"Tertip komitesinden 'Hepimiz Ermeniyiz' açıklaması"». Milliyet. 29 Ocak 2007.
- ↑ 'Ben Bir Berlinli'yim' Yarım Asrı Devirdi
- ↑ http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=213970
- ↑ Türkiye Türkiye'nin iki ayrı yüzü - Altan Öymen
- ↑ "Hepimiz çapulcu kadınlarız" Արխիվացված 2014-01-12 Wayback Machine. Milliyet. 9 Haziran 2013. En son 12 Ocak 2014 tarihinde erişildi.
- ↑ "Hepimiz kaplumbağa, hepimiz ayıyız". Milliyet. 29 Nisan 2007. En son 12 Ocak 2014 tarihinde erişildi.
- ↑ "Hepimiz hayvanız". Sabah. 12 Aralık 2010. En son 12 Ocak 2014 tarihinde erişildi.
- ↑ "Hepimiz Kürt'üz, hepimiz Aleviyiz" Արխիվացված 2012-09-06 Wayback Machine. Etkin Haber Ajansı. 4 Ağustos 2012. En son 12 Ocak 2014 tarihinde erişildi.
- ↑ "Hepimiz Kürdüz hepimiz KCK'liyiz" Արխիվացված 2012-05-02 Wayback Machine. Etkin Haber Ajansı. 10 Ekim 2011. En son 12 Ocak 2014 tarihinde erişildi.
- ↑ "Hepimiz Filistinliyiz" Արխիվացված 2014-01-12 Wayback Machine. Bugün. 5 Ocak 2009. En son 12 Ocak 2014 tarihinde erişildi.
- ↑ "Hepimiz Doğançayız". Hürriyet. 21 Kasım 2010. En son 12 Ocak 2014 tarihinde erişildi.
- ↑ «Hepimiz Ermeniyiz'e beklenen MHP tepkisi». BirGün. 24 Ocak 2007.
- ↑ «Hepimiz Ermeni değiliz, hepimiz Müslümanız». Milliyet. 29 Ocak 2012.