Էդմոնդ Բյորկ (հունվարի 12, 1729(1729-01-12)[3][5][6][…], Դուբլին, Իռլանդիայի թագավորություն[1] - հուլիսի 9, 1797(1797-07-09)[3][4][5][…], Բիկոնսֆիլդ, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն[1]), անգլիացի քաղաքական գործիչ, փիլիսոփա և հրապարակախոս։ Համարվում է դասական պահպանողականության «հայրը»։ Բյորկն առաջադրում է հետևյալ սկզբունքները,

Էդմոնդ Բյորկ
Edmund Burke
 
Կուսակցություն՝ Վիգեր և Rockingham Whigs?
Կրթություն՝ Թրինիթի քոլեջ
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ, փիլիսոփա, գրող և քաղաքագետ
Դավանանք Իռլանդիայի եկեղեցի
Ծննդյան օր հունվարի 12, 1729
Ծննդավայր Դուբլին, Իռլանդիայի թագավորություն[1]
Վախճանի օր հուլիսի 9,1797
Վախճանի վայր Բիկոնսֆիլդ, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն[1]
Դինաստիա House of Burgh?
Քաղաքացիություն  Իռլանդիայի թագավորություն
Ամուսին Jane Mary Nugent?[2]
 
Ինքնագիր Изображение автографа
Էդմոն Բյորկի հուշարձանը Վաշինգթոնում

ա) «այն, ինչ կարելի է չփոխել, պետք չէ, փոխել»,

բ) հափսա «հնության իրավուն­քի» և ժողովրդի ավանդույթների նկատմամբ,

գ) դասակարգերի և սոցիալական խավերի միջև սահմանագաաման անհրաժեշտությունը սոցիալական կայունուրյան հասաատման համար,

դ) ազատությունր անհնար է առանց մասնավոր սեփականության գոյության, իսկ հասարակությունը դատապարտված է կործանման,

ե) մարդը որպես անկատար և անբան էակ ենթակա է մեղսավոր վարքի և այլն։

Որպես եվրոպական Լուսավորականության և ֆրանսիական հեղափոխության հակառակորդ Բյորկն ապացուցում է, որ հասարակական կյանքը հիմնված է ավանդույթների, սովորույթների, բարոյական ու նյութական արժեքների վրա՝ ժառանգված նախորդ սերունդներից և փոխկապակցված միմյանց հետ։ Կայունությունը, հավասարակշռությունը, աստիճանական նորացումը այն սկզբունքներն են, որոնց պետք է հետևի հասարակությունը։ Միայն այս դեպքում է ապահովվում նրա ապագան։ Բյորկը հայ ազատագրական պայքարի գաղափարախոս և գործիչ Հովսեփ Էմինի ընկերներից ու հովանավորներից էր։

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Էդմոնդ Բյորկ հոդվածին

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Бёрк Эдмунд (ռուս.) / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. Oxford Dictionary of National Biography / C. MatthewOxford: OUP, 2004.
  3. 3,0 3,1 3,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. 4,0 4,1 Parkin C. W. Encyclopædia Britannica
  5. 5,0 5,1 5,2 Babelio (ֆր.) — 2007.
  6. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

Գրականություն խմբագրել

  • Հայկական Սովետական Հանրագիտարան, հատոր 1-12, 1974-1986 թթ, Երևան
  • Է․ Աղայան «Արդի հայերենի բացատրական բառարան», հատոր 1-2, 1976 թ, Երևան
  • А․ Б. Барихин "Большой юридический словарь", 2002 թ, Москва
 Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էդմոնդ Բյորկ» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էդմոնդ Բյորկ» հոդվածին։