Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Բիլինա (այլ կիրառումներ)

Բիլինա (ռուսերեն был բառից), ռուսական ժողովրդական բանահյուսության ժանրերից մեկը, ասք-երգեր պատմական նշանավոր դեպքերի, հերոսների և ժողովրդի կյանքի մասին։

Վիկտոր Վասնեցով. «Դյուցազունները»։ Նկարում պատկերված են բիլինաների հերոսներ Իլյա Մուրոմեցը, Ալյոշա Պոպովիչը և Դոբրինյա Նիկիտիչը։

Բիլինաների ծագումը

խմբագրել

Բիլինաները ձևավորվել են 11-16-րդ դարերում՝ գերազանցապես Ռուսաստանի հյուսիսային շրջաններում։ Նրանց հեղինակները եղել են ժողովրդական անանուն երգիչներ, որոնք իրենց հորինած երգ-զրույցները բանավոր փոխանցել են հաջորդ սերունդներին։

Բիլինաների առաջին ժողովածուն, որը գրի է առել Ուրալի կազակ Կիրշա Դանիլովը, լույս է տեսել 1804 թվականին «Հին ռուսական բանաստեղծություններ» խորագրով։ Բիլինաների հավաքումն ու հրատարակումը շարունակվում է հետագայում, ընդհուպ մինչև մեր օրերը[1]։

Բիլինաների գեղարվեստական առանձնահատկությունները

խմբագրել

Բիլինաներն ունեն գեղարվեստական ինքնատիպ առանձնահատկություններ՝ սկսում են հատուկ նախերգանքով, և ավարտվում վերջերգով, հաճախ են հանդիպում չափազանցություններ, կայուն մակդիրներ և համեմատություններ։ Հորինվել է անհանգ ոտանավորով։

Բիլինաների հերոսները

խմբագրել

Բիլինաները հայերեն

խմբագրել
  • Բիլինաներ, Երևան, 1970, էջ 24։ (Թարգ. Հ. Դավթյան)

Աղբյուրներ

խմբագրել
  1. Էդ. Ջրբաշյան, Հ. Մախչանյան (1972). Գրականագիտական բառարան. Երևան: «Լույս». էջ 54-55.

Գրականություն

խմբագրել
  • Ղազար Այվազյան, Նյութեր ռուսական գրականությունից, ռուսական բիլինաներ, Երևան, Հեռակա մանկավարժական ինստիտուտի հրատարակչություն, 1946, 16 էջ։
  • Ղազար Այվազյան, Կիևյան Ռուսիայի գրականություն. XI-XIII դար (հեղինակակից Զ. Յասինսկայա), Երևան, Հայկական ՍՍՀ պետական հեռակա մանկավարժական ինստիտուտի հրատարակչություն, 1949, 203 էջ։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 439